O tym jak stara jest to zasada świadczy to, że wyrok SN, który ją precyzował jest aż z 2002 r. Jest często cytowany w bieżących wyrokach, w których ZUS broni się przed żądaniami przeliczenia emerytur. I wtedy znajdziemy w uzasadnieniu Sądu Okręgowego odwołanie do wyroku SN z dnia 19 lutego 2002 r. sygn. II UKN 116/01. Wskazówki sądu z 2002 r. zachowują aktualność także w 2024 r.

SN: Emeryt przeliczenie emerytury otrzyma z ZUS za krótki okres wstecz. Tak stanowi prawo

W sprawie z 2002r. chodziło o wyrównania za okres 3 lat w kwocie 3.669 zł. zamiast za cały okres 8 lat. Nie było wątpliwości, że ZUS pokrzywdził swoim błędem za okres 8 lat. A i tak wyrównanie tego błędu jest tylko za trzy lata. Tak stanowi prawo.

Sąd Najwyższy sformułował takie wskazówki i spostrzeżenia:

Powołany przepis ograniczający okres, za który może być wyrównane świadczenie dotyczy sytuacji, gdy organ rentowy popełnił błąd przy wyliczeniu świadczeń rentowych. W niniejszej sprawie nie występuje błąd lecz zwykłe niedbalstwo pracownika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który dysponując pełną dokumentacją dotyczącą okresów zatrudnienia męża wnioskodawczyni okresy te pominął.

Zasada ogólna: Według art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162 poz. 1118 ze zm.) w razie ponownego ustalenia prawa do świadczeń lub ich wysokości przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się poczynając od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Wyjątek: Tylko w przypadku gdy odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego świadczenia wypłaca się za okres 3 lat poprzedzających miesiąc zgłoszenia wniosku.

WAŻNE!Nie ma podstawy prawnej do przyznania podwyższonych świadczeń od daty powstania prawa do podwyższonych świadczeń, jeżeli prawa to powstało wcześniej niż trzy lata przed zgłoszeniem wniosku nawet w przypadku jeżeli niezrealizowanie tych praw było następstwem błędu organu rentowego.

Dlaczego tak niekorzystne rozwiązanie dla emerytów?

Bo tak stanowi ten przepis:

Ważne

Art. 133ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

1. W razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1) od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2) za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Komentarz Sądu Najwyższego:

1. „Błąd organu rentowego" obejmuje sytuacje, w których organ rentowy miał podstawy do przyznania podwyższonego świadczenia lecz z przyczyn leżących po jego stronie tego nie uczynił.

2. Za takie przyczyny można uznać wszelkie zaniedbania tego organu w tym także popełnioną na skutek niedbalstwa pracownika omyłkę przy kompletowaniu dokumentacji i wydawaniu decyzji.

3) Jednak przepis nie wyłącza ograniczenia okresu wypłaty świadczeń w sytuacjach, gdy błąd organu rentowego jest wynikiem zawinienia jego pracownika.

4) Krótki trzyletni okres nawiązuje do okresów przedawnienia roszczeń o świadczenia powtarzające się (art. 118 KC) i roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych (art. 442 § 1 KC), które to okresy są także trzyletnie.

5) Żądanie emeryta albo rencisty przyznania podwyższonych świadczeń za okres wcześniejszy niż 3 lata przed zgłoszeniem wniosku o te świadczenia nie znajduje podstaw w treści art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach zatem zarzut błędnej wykładni tego przepisu jest nieuzasadniony.