Sprawa rozpatrzona przez TK jest prosta. Do 2013 r. odejście z pracy i przejście na wcześniejszą emeryturę nie powodowało żadnych konsekwencji dla wysokości emerytury powszechnej osiąganej po przekroczeniu 60 lat (kobiety), 65 lat mężczyźni. Od 1 stycznia 20213 r. pojawiły się konsekwencje. Jakie? Obniżenie kapitału emerytalnego o korzyści wypłacono w okresie korzystania z emerytury wcześniejszej. To często poważne kwoty - nawet 150 000 zł - 200 000 zł. Link do uzasadnienia

Jak sprawdzić, czy emeryt podlega wyrokowi TK? Kto ma szansę na przeliczenie emerytury i wyrównanie? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.]

Z wyroku korzystają wyłącznie te osoby, które spełniają trzy przesłanki:

1) Były na wcześniejszej emeryturze,

2) Na wcześniejszą emeryturę przeszły przed 1 stycznia 2013 r.

3) Przed 1 stycznia 2013 r. nie miały prawa przejść na powszechną emeryturę (65 lat i 60 lat) - tu chodzi o osoby, które mogły przejść na tą emeryturę np. 20 listopada 2012 r., ale nie zrobiły tego. O takich osobach sędziowie TK tak mówili:

O wznowieniu postępowania (część 1) - "Skutkiem niniejszego wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji. Przepis ten otwiera drogę do sanacji sytuacji prawnych, w których zastosowanie art. 25 ust. 1b u.e.r. wywołało konsekwencje zakwestionowane przez Trybunał. Będzie zatem stosował się do tych osób, które przed 6 czerwca 2012 r. zdecydowały się skorzystać z tzw. wcześniejszej emerytury Jednocześnie Trybunał podkreślił, że niniejszy wyrok wpłynie wyłącznie na sytuację osób, które nie nabyły prawa do emerytury wynikającej z osiągnięcia wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013 r. Tylko w ich wypadku doszło bowiem do niekonstytucyjnego zastosowania skarżonej normy prawnej, co było związane z ich nieświadomością co do skutku podjętej decyzji. W pozostałych wypadkach zaś uposażeni mieli świadomość zmian oraz możliwość uniknięcia ich konsekwencji, co słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale o sygn. akt III UZP 5/19, i co przekłada się na brak stosowalności niniejszego wyroku w stosunku do tych osób.

Kto może skorzystać z wyroku TK - Przykłady

Przykład 1

Jest prawo do skorzystania z wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Emerytura wcześniejsza - przejście na nią w 2012 r.

Prawo do emerytury powszechnej w czerwcu 2013 r. (wiek 60 lat albo 65 lat)

Sytuacja prawna - jest prawo do skorzystanie z wyroku TK bo nie można było porzucić emerytury wcześniejszej na rzecz emerytury powszechnej. Emeryt widząc zbliżające się niekorzystne przepisy niemiał możliwości zmiany typu emerytury.

Przykład 2

Emerytura wcześniejsza - przejście na nią w 2012 r.

Prawo do emerytury powszechnej w czerwcu 2012 r. (wiek 60 lat albo 65 lat) - emeryt nie skorzystał z tej możliwości. Emeryt widząc zbliżające się niekorzystne przepisy miał możliwości zmiany typu emerytury. Dlatego nie korzysta z konstytucyjnej ochrony

Podstawa prawna dla ponownego przeliczenia emerytur to uznanie poniższego przepisu za niekonstytucyjny

Słowo pomniejsza się w poniższym przepisie jest podstawą ochrony konstytucyjnej - Nawet kilkaset tysięcy osób na wcześniejszych emeryturach zostało zaskoczonych pojawieniem się tego przepisu jak już byli na wcześniejszej emeryturze.

Ważne

art. 25 ust. 1b ustawa o emeryturach i renta z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych

Jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e lub 184, a także art. 88 lub art. 88a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.