Renta wdowia nie jest przeznaczona tylko dla wdowy

Podstawowym celem stawianym przed rentą wdowią jest poprawa sytuacji finansowej osób owdowiałych. Nie dotyczy to jednak wszystkich osób, których małżonkowie zmarli, a jedynie ich konkretnej grupy. Na wprowadzenie tego świadczenia czekały prawie 2 miliony Polaków. Dlaczego, skoro już wcześniej mieli oni prawo korzystać z renty rodzinnej? Bo renta wdowia miała być dla nich korzystniejsza finansowo. Jest ona bowiem połączeniem renty rodzinnej z innymi świadczeniami, np. emeryturą. Szybko jednak okazało się, że rzeczywistość nie jest tak różowa, jak się spodziewano i nie każdy, kto na to liczył, może złożyć wniosek o przyznanie mu świadczenia. Wnioski o przyznanie świadczenia można składać od stycznia 2025 roku, a wypłaty – z wyrównaniem – mają rozpocząć się w lipcu. Prawo do świadczenia mają oczywiście nie tylko wdowy, ale również i wdowcy. Osoby te mogą się o nie ubiegać pod warunkiem, że ich współmałżonek zmarł nie wcześniej niż pięć lat przed osiągnięciem przez nie powszechnego wieku emerytalnego, czyli:
- kobiety owdowiała w wieku 55 lat lub później,
- mężczyźni owdowiali w wieku 60 lat lub później.

Kto straci prawo do świadczenia, a komu ZUS obniży jego wysokość?

Warto pamiętać, że nie ma znaczenia to, jakim systemem emerytalnym był objęty zmarły współmałżonek (ZUS, KRUS, czy inny). Na czym polega możliwość łączenia renty rodzinnej z innym świadczeniem? Jeżeli wdowa lub wdowiec mają prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, np. emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, to mogą zdecydować, czy chcą pobierać 100 proc. renty rodzinnej i 15 proc własnego świadczenia, czy 100 proc. własnego świadczenia i 15 proc renty rodzinnej. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zamieścił na swojej stronie internetowej specjalny kalkulator, który pozwala sprawdzić, który wariant jest korzystniejszy dla uprawnionego. Warto pamiętać o tym, że renta wdowia została wprowadzona w tzw. modelu kroczącym, co oznacza, że wysokość drugiego z wybranych świadczeń będzie rosła i od 1 stycznia 2027 r. zamiast 15 proc. będzie można otrzymać z niego 25 proc. Trzeba jednak pamiętać, że w żadnym wypadku suma wypłacanych świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Jeśli tak się zdarzy, Jeśli suma wypłacanych świadczeń będzie wyższa niż trzykrotność najniższej emerytury, ZUS pomniejszy świadczenie o kwotę przekroczenia. Co istotne, jeśli wdowiec lub wdowa pobierający świadczenie wstąpią w nowy związek małżeński, wypłata ustanie z dniem poprzedzającym zawarcie tego związku.

Podstawa prawna

ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2023 r. poz. 1251)