ZUS odrzuca co trzeci wniosek i nie chce wypłacać świadczeń

Jak wynika z danych ZUS za 2024 r., stan zdrowia społeczeństwa jest stabilny, a liczba wniosków o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy utrzymuje się na tym samym poziomie. W 2024 roku złożono ich 86,8 tys., czyli o 0,8 proc. mniej niż w roku poprzednim. Ta tendencja wydaje się być stała, bo w 2022 r. złożono 84,8 tys., a w 2021 r. tylko o 3 tys. więcej. Zdecydowanie bardziej niż sama liczba złożonych wniosków, uwagę zwraca fakt, że liczba przyznanych w 2024 roku rent wyniosła 46,2 tys., co oznacza, że 27,3 tys. wnioskującym odmówiono przyznania świadczenia. To oznacza, że ZUS w praktyce odrzuca co trzeci wniosek. I choć liczba ta wydaje się być wysoka, to znów – nie odbiega ona od tego, z czym mieliśmy już do czynienia w poprzednich latach. ZUS podaje, że w 2023 r. odmówiono 27,4 tys. osób, a w 2022 r. 27,1 tys.

Kto ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy?

Co do zasady renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem skierowanym do osób, które z uwagi na swój stan zdrowia nie są w stanie pracować zarobkowo i nie rokują w zakresie odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Za osobę całkowicie niezdolną do pracy uznaje się osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a za częściowo niezdolną taką, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Renta dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy to 24 proc. tzw. kwoty bazowej, którą stanowi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne w poprzednim roku kalendarzowym oraz:
- po 1,3 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych;
- po 0,7 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych;
- po 0,7 proc. podstawy jej wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista ukończyłby 60 lat.


Jakie kwoty ZUS wypłaca uprawnionym, gdy już je przyzna?

Po przeprowadzonej waloryzacji, czyli od 1 marca 2025 r., kwota bazowa wynosi 7140,52 złotych. A czym jest podstawa wymiaru renty? To przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o rentę, albo – na wniosek zainteresowanego – w okresie 20 lat kalendarzowych przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku, wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Z kolei renta dla osoby częściowo niezdolnej do pracy wynosi 75% renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy.

Czyli jakie kwoty ZUS wypłaca uprawnionym? To zależy, ale od 1 marca 2025 roku kwota najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy wynosi:
- 1878,91 zł miesięcznie – w przypadku osób całkowicie niezdolnych do pracy;
- 1409,18 zł miesięcznie – w przypadku osób częściowo niezdolnych do pracy;
- 2254,69 zł miesięcznie – w przypadku osób całkowicie niezdolnych do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową;
- 1691,02 zł miesięcznie – w przypadku osób częściowo niezdolnych do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową.



Podstawa prawna

ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631)