Warunki otrzymania emerytury rolniczej z KRUS

Prawo do emerytury rolniczej, uregulowane Ustawą z 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników, wymaga spełnienia dwóch kluczowych warunków. Po pierwsze, należy osiągnąć wymagany wiek: 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Po drugie, konieczne jest udowodnienie minimalnego 25-letniego stażu ubezpieczeniowego w KRUS. Do stażu tego wlicza się również praca w gospodarstwie sprzed 1983 roku, choć w ograniczonym zakresie (każdy rok liczony jako 1 proc. wskaźnika wymiaru świadczenia). Obecnie składka emerytalno-rentowa wynosi 10 proc. emerytury podstawowej, czyli 169 złotych miesięcznie w III kwartale 2025 roku. Ważną, przełomową zmianą, wprowadzoną 15 czerwca 2022 roku, było zniesienie wymogu zbycia lub oddania w dzierżawę gospodarstwa jako warunku otrzymania pełnego świadczenia, co wcześniej było obowiązkowe. Ponadto, od marca 2023 roku wprowadzono dodatek dla osób opłacających podwójną lub dodatkową składkę, wynoszący 0,5 proc. emerytury podstawowej za każdy rok takiego ubezpieczenia.

Konstrukcja świadczenia i wysokość emerytury z KRUS

System KRUS różni się od ZUS konstrukcją świadczenia, które jest dwuczęściowe: składa się z części składkowej i uzupełniającej.

  • Część składkowa odzwierciedla lata faktycznego opłacania składek emerytalno-rentowych; każdy rok zwiększa wskaźnik wymiaru mnożony przez wysokość emerytury podstawowej.
  • Część uzupełniająca ma charakter gwarancyjny – jej wysokość nie może być niższa niż 85 proc. emerytury podstawowej, co zapewnia minimalne świadczenie nawet osobom z krótszym stażem.

Od 1 marca 2025 roku emerytura podstawowa wynosi 1691,02 złotych brutto. Świadczenie jest obliczane poprzez pomnożenie tej kwoty przez indywidualny wskaźnik wymiaru. Rolnik z minimalnym 25-letnim stażem otrzymuje świadczenie podnoszone urzędowo do minimalnej kwoty 1878,91 złotych brutto. Na końcową kwotę wpływa liczba lat opłacania składek, uwzględnienie pracy sprzed 1983 roku, coroczna waloryzacja oraz dodatki, np. trzynasta emerytura. Najwyższe świadczenia, osiągane przy bardzo długim stażu, mogą przekraczać 4500 złotych brutto. Rolnicy, którzy opłacali składki także w ZUS, mogą pobierać oba świadczenia jednocześnie.

Ile wyniesie emerytura z KRUS po 40 latach pracy?

W przypadku 40 lat pracy rolniczej emerytura brutto wynosi około 2113,78 złotych. Kwota ta wynika ze zsumowania:

  • Części składkowej: 40 lat stażu (40 proc. emerytury bazowej) daje około 676,40 złotych brutto.
  • Części uzupełniającej: Początkowo 95 proc. emerytury podstawowej, obniżanej o 0,5 proc. za każdy rok powyżej 20 lat stażu. W przypadku 40 lat obniżka wynosi 10 proc., co daje kwotę 1437,37 złotych brutto.

Po odliczeniu składki zdrowotnej i zaliczki na podatek dochodowy, świadczenie netto to około 2069 złotych. Wzrost świadczenia nie jest proporcjonalny, gdyż po 25 latach rolnik ma już blisko 1995 złotych brutto, a każdy dodatkowy rok dodaje zaledwie 0,5 proc. do 1 proc. emerytury podstawowej. Stąd, różnice między 30, 35 a 40 latami pracy są stosunkowo niewielkie (odpowiednio ok. 2029 zł, 2071 zł i 2113 zł brutto). Dodatkowe składki (np. za duże gospodarstwo) mogą nieznacznie zwiększyć świadczenie (o 0,5 proc. emerytury podstawowej za rok). Pomimo waloryzacji (w 2025 roku 5,5 proc.), realna siła nabywcza świadczeń wzrasta umiarkowanie (o 2-3 proc.), co stanowi wyzwanie dla systemu w obliczu inflacji i starzejącej się populacji.

Prawo do emerytury rolniczej według nowych zasad

Nowe zasady dotyczące emerytur rolniczych utrzymują wymóg osiągnięcia wieku emerytalnego (60/65 lat) i posiadania 25 lat opłacania składek KRUS. Najważniejsze modyfikacje obejmują zniesienie wymogu zaprzestania prowadzenia gospodarstwa w celu otrzymywania świadczenia. Dodatkowo, okresy służby wojskowej są teraz wliczane do stażu pracy, co podwyższa podstawę świadczenia o 1 proc. za każdy rok. Od 2025 roku, rolnicy zyskali również możliwość kumulowania emerytury/renty rolniczej z rentą rodzinną, z zastrzeżeniem limitu równego trzykrotności minimalnej emerytury.

Od jakiego wieku obowiązuje emerytura rolnicza?

Wiek emerytalny dla rolników wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Kluczowym warunkiem do otrzymania emerytury rolniczej jest udokumentowanie minimum 25 lat opłacania składek na ubezpieczenie w KRUS. Istnieje też ścieżka do wcześniejszego przejścia na emeryturę.

Jaka emerytura z KRUS po 10 latach?

Okres 10 lat pracy w KRUS jest niewystarczający do uzyskania emerytury rolniczej. Minimalny wymagany staż pracy w rolnictwie to 25 lat, stąd świadczenie emerytalne, w tym wcześniejsze, nie przysługuje.

Jaka emerytura z KRUS po 15 latach pracy?

Osoba, która pracowała w KRUS (Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego) przez 15 lat, nie może otrzymać pełnej emerytury rolniczej, ponieważ minimalny wymagany staż ubezpieczenia wynosi 25 lat. Jednak ten 15-letni okres ubezpieczenia w KRUS nie przepada i może zostać wykorzystany na dwa główne sposoby:

  • Zwiększenie emerytury z ZUS: Lata pracy w KRUS można doliczyć do stażu ubezpieczeniowego wymaganego w ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych). To zwiększy wysokość standardowej emerytury wypłacanej z ZUS.
  • Ubieganie się o wcześniejszą emeryturę: Istnieje również możliwość ubiegania się o wcześniejszą emeryturę rolniczą, ale wymaga to spełnienia dodatkowych i bardziej rygorystycznych warunków, takich jak: Osiągnięcie odpowiedniego wieku (np. 55 lat dla kobiet, 60 lat dla mężczyzn); posiadanie dłuższego stażu ubezpieczenia w KRUS wynoszącego 30 lat.

Jaka emerytura z KRUS po 20 latach pracy?

Osoba, która przepracowała 20 lat w rolnictwie i opłacała składki w KRUS, nie ma prawa do uzyskania emerytury rolniczej. Podstawową przyczyną jest niespełnienie minimalnego wymaganego stażu składkowego, który zgodnie z przepisami KRUS wynosi 25 lat. Ten warunek musi być spełniony łącznie z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). W sytuacji, gdy staż rolniczy jest zbyt krótki (np. 20 lat), ubezpieczony powinien złożyć wniosek do ZUS. Tam świadczenie zostanie obliczone na ogólnych zasadach, bazując na zgromadzonych składkach, a okresy ubezpieczenia w KRUS mogą zostać uwzględnione przy ustalaniu prawa do ewentualnej minimalnej emerytury pracowniczej.

Jaka emerytura z KRUS po 25 latach pracy?

Emerytura z KRUS po 25 latach opłacania składek, zgodnie z danymi obowiązującymi od 1 marca 2025 roku, wynosi 1995,40 zł brutto. Kwota ta wynika z waloryzacji, która podniosła emeryturę podstawową do 1691,02 zł brutto. Emerytura rolnicza składa się z części składkowej, która dla 25 lat pracy wynosi 25 proc. emerytury podstawowej, oraz z części uzupełniającej, wynoszącej 92,5 proc. (ponieważ po 20 latach ubezpieczenia maleje o 0,5 proc. za każdy kolejny rok). Suma obu części jest równa iloczynowi emerytury podstawowej i wskaźnika 1,18 (1,18 × 1691,02 zł = 1995,40 zł brutto). Oznacza to wzrost świadczenia o 104,03 zł w porównaniu do kwoty sprzed waloryzacji.

FAQ - najczęśniej zadawane pytania związane z emeryturą rolniczą

Ile wynosi emerytura rolnicza z KRUS po 40 latach pracy rolniczej?

Po 40 latach pracy rolniczej emerytura z KRUS to ok. 2113,78 zł brutto: 676,40 zł (część składkowa) + 1437,37 zł (część uzupełniająca). Po odliczeniach to ok. 2069 zł netto.

Jakie warunki trzeba spełnić, by uzyskać emeryturę rolniczą z KRUS?

Wymagany jest wiek 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn oraz co najmniej 25-letni staż ubezpieczeniowy w KRUS. Do stażu w ograniczonym zakresie wlicza się pracę w gospodarstwie sprzed 1983 roku (1 proc. wskaźnika wymiaru za rok).

Czy trzeba zbyć lub wydzierżawić gospodarstwo, aby otrzymać pełną emeryturę z KRUS?

Nie. 15 czerwca 2022 roku zniesiono wymóg zbycia lub oddania w dzierżawę gospodarstwa jako warunku otrzymania pełnego świadczenia.

Z czego składa się emerytura rolnicza z KRUS i jaka jest minimalna część uzupełniająca?

Emerytura z KRUS ma część składkową i część uzupełniającą. Część uzupełniająca ma charakter gwarancyjny i nie może być niższa niż 85 proc. emerytury podstawowej.

Jaki dodatek do emerytury z KRUS przysługuje za podwójną lub dodatkową składkę?

Od marca 2023 roku przysługuje dodatek wynoszący 0,5 proc. emerytury podstawowej za każdy rok opłacania podwójnej lub dodatkowej składki.