rozwiń >

Podatek katastralny a podatek od nieruchomości – różnice

W Polsce obowiązuje obecnie podatek od nieruchomości. Muszą go płacić właściciele lub użytkownicy wieczyści:

  • gruntów (z wyjątkiem rolnych i leśnych),
  • budynków,
  • mieszkań i lokali użytkowych posiadających księgę wieczystą.

Wysokość tego podatku zależy od powierzchni nieruchomości oraz stawek ustalonych przez gminę (nie wyższych niż określone w ustawie). To gmina co roku przesyła decyzję z wyliczeniem kwoty do zapłaty – nie trzeba liczyć jej samodzielnie.

Natomiast w przypadku podatku katastralnego wysokość daniny uzależniona jest nie od metrażu, lecz od wartości rynkowej nieruchomości. Im droższe mieszkanie czy dom, tym wyższy podatek. System ten działa m.in. w Niemczech, Francji, Belgii, Wielkiej Brytanii czy Hiszpanii.

Podatek od nieruchomości w Polsce – stawki na 2025 rok

Podatki i opłaty lokalne w Polsce co roku rosną o wskaźnik inflacji. Według danych GUS inflacja za pierwsze półrocze 2024 roku wyniosła 2,7 proc., co oznacza, że o tyle wzrosły maksymalne stawki w 2025 roku.

Przykładowo w 2025 roku nie mogą one przekroczyć:

  • od gruntów związanych z działalnością gospodarczą – 1,38 zł za 1 m²,
  • od gruntów pozostałych – 0,73 zł za 1 m²,
  • od mieszkań – 1,19 zł za 1 m² powierzchni użytkowej,
  • od budynków związanych z działalnością gospodarczą – 34 zł za 1 m².
  • Od budowli obowiązuje stawka procentowa – 2 proc. ich wartości.

Podatek katastralny w Hiszpanii

W Hiszpanii podatek katastralny (IBI – Impuesto sobre Bienes Inmuebles) zależy od wartości katastralnej nieruchomości, którą ustalają rzeczoznawcy z lokalnych urzędów. Stawki mieszczą się w przedziale 0,4–1,4 proc. i różnią się w zależności od gminy.

Dla przykładu:

  • w Marbelli stawka wynosi 0,64 proc.,
  • w Benalmadenie – 0,4 proc.,
  • w Esteponie – 0,51 proc.

Oznacza to, że mieszkanie warte 329 tys. euro w Marbelli generuje podatek ok. 2100 euro rocznie (przy obecnym kursie jest to prawie 9 tys złotych).

„Średnio to wydatek od 300 do 1500 euro rocznie, w zależności od wartości i lokalizacji nieruchomości” – wyjaśnia Joanna Ossowska-Rodziewicz, współwłaścicielka agencji By-Bright.

Podatek ten płacą zarówno hiszpańscy rezydenci, jak i cudzoziemcy – w tym Polacy kupujący mieszkania na Costa del Sol czy w Barcelonie.

Ile wyniósłby podatek katastralny w Polsce?

Gdyby w Polsce obowiązywał system hiszpański, podatek mógłby być znacznie wyższy niż obecny.

  • Mieszkanie w centrum Warszawy warte 1 mln zł – przy stawce 1,4 proc. podatek wyniósłby 14 tys. zł rocznie.
  • Mieszkanie w małej miejscowości warte 300 tys. zł – przy stawce 0,4 proc. podatek wyniósłby 1200 zł rocznie.

Dla porównania obecny podatek od nieruchomości w Polsce to zwykle kilkaset złotych rocznie.

Jak płaci się podatek katastralny?

W Hiszpanii system jest zautomatyzowany. Notariusz po zakupie nieruchomości przesyła dane do urzędu, a gmina co roku pobiera podatek – często wprost z konta bankowego właściciela. W niektórych gminach można rozłożyć go na raty, a nawet uzyskać zniżkę za wcześniejszą płatność.

W Polsce natomiast podatek od nieruchomości opłaca się samodzielnie w czterech ratach – do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada.

Podatek katastralny w innych krajach

Podatek katastralny funkcjonuje w wielu krajach na świecie, jednak jego wartość oraz konstrukcja różnią się od siebie. Stawki prezentują się następująco:

  • Niemcy – od 0,26 do 1 proc. wartości nieruchomości, w zależności od landu,
  • Francja i Belgia – podatek liczony od potencjalnego dochodu z nieruchomości,
  • Wielka Brytania – stawki ustalane przez gminy, od 0,5 proc. dla tanich lokali do 1 proc. dla mieszkań średniej wartości,
  • USA – średnio 2–2,5 proc. wartości rynkowej,
  • Singapur – od 4 proc. dla mieszkań właścicieli do nawet 10 proc. dla nieruchomości wynajmowanych.

Czy podatek katastralny zostanie wprowadzony w Polsce?

OECD i MFW wskazują, że polski system podatku od nieruchomości jest mało efektywny, bo opiera się na powierzchni, a nie na realnej wartości mieszkań i domów. Sugerują przejście na system katastralny. Wszystko ze względu na rosnący deficyt, a w 2025 roku jest on rekordowy - prawie 300 mld złotych.

Ministerstwo Finansów zapewnia jednak, że nie prowadzi żadnych prac nad takim rozwiązaniem. Rekomendacje międzynarodowych instytucji nie są dla Polski wiążące.

Także prezydent Karol Nawrocki zadeklarował, że nie poprze podatku katastralnego w odniesieniu do mieszkań i domów zwykłych Polaków:

„Nie dla podatku katastralnego przede wszystkim dla tych, którzy mają swoje rodzinne domy” – mówił w rozmowie ze Sławomirem Mentzenem. Dodał jednak, że możliwa jest dyskusja o dodatkowych obciążeniach wobec osób posiadających po kilka nieruchomości przeznaczonych na wynajem.

OECD Economic Surveys: Poland 2025

Poland: Staff Concluding Statement of the 2024 Article IV Mission October 17, 2024

top-story-kirschke-zablocki.prowly.com

tvn24

Podstawa prawna:

Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 15 lipca 2024 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2024 r. - Monitor Polski z 16 lipca 2024 r., poz. 645),

Obwieszczenie Ministra Finansów z 25 lipca 2024 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2025, (Monitor Polski z 1 sierpnia 2024 r., poz. 716),

Odpowiedź Ministra Finansów na interpelację nr 9102,

Ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. 2025 poz. 707).