Według wstępnych wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 w Polsce 31 marca 2021 r. mieszkało 38 036,1 tys. osób. Gęstość zaludnienia, tj. liczba osób przypadających na kilometr kwadratowy kraju, wyniosła 122 osoby (w 2011 r. – 123).
W porównaniu z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011, liczba ludności zmniejszyła się w 2021 r. o ok. 476 tys., tj. o 1,2 proc.
48,3 proc. populacji stanowili mężczyźni, a 51,7 proc. kobiety. Liczba kobiet zmniejszyła się o 220,8 tys. (tj. 1,1 proc.), a mężczyzn – o 255,0 tys. (tj. 1,4 proc.). W okresie międzyspisowym nie zmieniły się zasadniczo proporcje według płci.
Współczynnik feminizacji utrzymał się na poziomie z 2011 r. – na 100 mężczyzn przypada 107 kobiet. Wśród ludności miejskiej współczynnik feminizacji wyniósł 111 – podobnie jak w 2011 r., na wsi 100 – o punkt procentowy mniej niż w 2011 r.
Największym województwem pod względem liczby ludności w 2021 r. jest nadal województwo mazowieckie liczące 5 514,7 tys. mieszkańców, co stanowi 14,5 proc. ogółu ludności kraju. W stosunku do poprzedniego spisu zanotowało ono największy przyrost liczby ludności, tj. o 246 tys. osób. Następnym jest województwo śląskie z 4 403 tys. osób, co stanowi 11,6 proc. ogółu ludności kraju – w tym przypadku zanotowano spadek liczby ludności o nieco ponad 227 tys. osób.
W kolejnych największych pod względem liczby mieszkańców województwach zanotowano wzrosty: w wielkopolskim o ponad 57 tys. do 3 504,6 tys. i w małopolskim o prawie 95 tys. do 3 432,3 tys.
Najmniejsze województwo to opolskie, liczące 954,1 tys. mieszkańców, co stanowi 2,5 proc. całej ludności kraju – gdzie czasie międzyspisowym liczba ludności obniżyła się o 62,1 tys. i lubuskie z liczbą ludności 991,2 tys., gdzie także zanotowano spadek o 31,6 tys.
W latach 2011–2021 w większości województw zanotowano spadek liczby ludności. Największy w woj. świętokrzyskim – o 6,6 proc., opolskim ‒ o 6,1 proc. i w lubelskim ‒ o 5,7 proc.. Z kolei najwyższy przyrost liczby ludności wystąpił w woj. mazowieckim ‒ o 4,7 proc. i w pomorskim ‒ o 3,6 proc. Skala zmian - jak zauważono - liczby mieszkańców w poszczególnych województwach jest związana z rozwojem infrastruktury społeczno-gospodarczej i perspektywami na rynku pracy, co w konsekwencji warunkuje migracje (napływ lub brak odpływu przede wszystkim ludzi młodych), a następnie tworzenie rodzin.
GUS: Co piąty mieszkaniec Polski ma ponad 60 lat
Opublikowane we wtorek wstępne wyniki spisu wskazują na duże zmiany w strukturze ludności według ekonomicznych grup wieku.
W tzw. okresie międzyspisowym (od 2011 r., kiedy odbył się poprzedni spis – PAP) zmniejszył się odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym – z 18,7 proc. w 2011 r. do 18,4 proc. w 2021 r., a także w wieku produkcyjnym – z 64,4 proc. w 2011 r. do 59,3 proc. w 2021 r.
Zanotowano większy spadek udziału osób w wieku produkcyjnym mobilnym w ludności ogółem (o 3,1 p. proc.) niż udziału osób w wieku produkcyjnym niemobilnym (o 2,0 p. proc.).
Wyraźnie zwiększył się udział ludności w wieku poprodukcyjnym – z 16,9 proc. do 22,3 proc., tj. o ponad 5 punktów procentowych. Oznacza to, że w ciągu dekady przybyły blisko 2 mln osób w wieku 60-65 lat i więcej, a tym samym już przeszło co piąty mieszkaniec Polski ma ponad 60 lat.
Wstępne wyniki spisu 2021 wskazują również na zmiany, jakie zaszły w strukturze ludności według stanu cywilnego w stosunku do spisu 2011. Najbardziej liczną grupą wśród osób w wieku 15 lat i więcej są nadal osoby pozostające w związku małżeńskim, które stanowią nieco ponad połowę tej populacji ‒ 54 proc. (17 339,0 tys.). Dla porównania w 2011 r. było to blisko 56 proc. (18 236,4 tys.).
Kolejną grupą (której udział w stosunku do 2011 r. istotnie się nie zmienił) są kawalerowie i panny, stanowiący ponad 29 proc. badanej populacji (w 2011 r. – blisko 29 proc.).
Osoby owdowiałe stanowią 8,5 proc. (w 2011 r. – 9,6 proc.). Udział osób rozwiedzionych wzrósł ‒ z 5,0 proc. w 2011 r. do 7,6 proc. w 2021 r.
Struktura ludności według stanu cywilnego jest zróżnicowana zależnie od miejsca zamieszkania. Odsetek kawalerów na wsi jest większy niż w miastach (34,5 proc. wobec 33,6 proc.), odmiennie niż panien (które stanowią 23,1 proc. kobiet na wsi i 25,6 proc. w miastach). Mieszkańcy wsi częściej niż mieszkańcy miast pozostają w związku małżeńskim (57,3 proc. osób wobec 51,9 proc.), a różnica ta jest widoczna szczególnie w przypadku kobiet (mężatki stanowią 57,4 proc. kobiet na wsi wobec 49,9 proc. w miastach).
Osoby mieszkające na wsi rzadziej niż osoby w miastach są rozwiedzione (5,0 proc. mieszkańców wsi wobec 9,3 proc. mieszkańców miast). Odsetek osób owdowiałych na wsi i w miastach jest zbliżony i wynosi ok. 8,5 proc.
Zjawisko rozwodów jest zróżnicowane także w poszczególnych województwach. Województwa zachodniej Polski, tj. dolnośląskie, zachodniopomorskie i lubuskie, cechują się najwyższymi udziałami osób rozwiedzionych w populacji w wieku 15 lat i więcej (odpowiednio 9,5 proc., 9,4 proc., 9,0 proc. wobec 7,6 proc. dla Polski ogółem) oraz najniższymi dla osób zamężnych i żonatych (odpowiednio 50,8 proc., 51,0 proc., 51,1 proc. wobec 54,0 proc. dla kraju ogółem). Najmniejszy udział osób rozwiedzionych zanotowano w woj. podkarpackim (5,0 proc.) i małopolskim (5,7 proc.).
GUS: Wśród Polaków urodzonych w kraju, jak i za granicą, dominują kobiety
Opublikowane we wtorek wstępne wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2021 wykazały, że 97,9 proc. (37,271 mln) stałych mieszkańców naszego kraju wskazało Polskę jako kraj swego urodzenia, a 2,0 proc. (748 tys.) urodziło się poza obecnymi granicami Polski. Dla 0,04 proc. (17 tys.) osób kraj urodzenia nie został ustalony.
Dla porównania w 2011 r. osoby urodzone w Polsce stanowiły 98,2 proc. ogółu ludności, a urodzeni za granicą – 1,8 proc. Liczba osób urodzonych za granicą w stosunku do 2011 r. wzrosła o ponad 73 tys., tj. o prawie 11 proc.
Zarówno wśród urodzonych w Polsce, jak i za granicą dominują kobiety, przy czym ich udział jest nieco większy w grupie osób urodzonych za granicą (54 proc. wobec 52 proc. wśród urodzonych w kraju). W 2011 r. różnica między tymi odsetkami była większa: kobiety stanowiły 59 proc. osób urodzonych za granicą i 51 proc. urodzonych w kraju.
Wyniki spisu 2021 wykazały wstępnie, że wśród stałych mieszkańców Polski 99,7 proc. (37 923,9 tys.) stanowili obywatele Rzeczypospolitej Polskiej i w porównaniu z 2011 r. pozostaje to na zbliżonym poziomie. Liczba osób z obywatelstwem innego kraju w 2021 r. wyniosła 111,8 tys. (0,3 proc.), co oznacza dwukrotny wzrost w porównaniu z 2011 r.
Mniej niż 100 osób określiło się jako bezpaństwowcy, czyli osoby niemające obywatelstwa żadnego kraju. Dla znikomej liczby osób nie udało się ustalić obywatelstwa (0,3 tys. osób w 2021 r. wobec 8,8 tys. w 2011 r.).
Wśród stałych mieszkańców Polski mających obywatelstwo innego kraju w 2021 r. blisko 14 proc. stanowili obywatele z krajów Unii Europejskiej. Ich liczba wyniosła 15,5 tys. i w porównaniu z 2011 r. nastąpił jej niewielki spadek. Obywatele Ukrainy stanowili 47 proc. stałych mieszkańców Polski z obywatelstwem innym niż polskie. W porównaniu z 2011 r. ich liczba zwiększyła się prawie czterokrotnie – z 13,4 tys. do 53 tys.
W 2021 r. w ogólnej liczbie osób z obywatelstwem niepolskim, podobnie jak w poprzednim spisie, przeważali mężczyźni (stanowili 53 proc. tej subpopulacji wobec 52 proc. w 2011 r.), przy czym wśród osób z obywatelstwem ukraińskim przeważały kobiety (54 proc. wobec 70 proc. w 2011 r.).
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021 trwał od 1 kwietnia do 30 września ub.r. Jest to badanie statystyczne realizowane raz na 10 lat w niemal każdym kraju na świecie, zgodnie z zaleceniami i standardami organizacji międzynarodowych, takich jak UE i ONZ.