W poniedziałek Państwowa Komisja Wyborcza na swoim ostatnim posiedzeniu w dotychczasowym składzie przyjęła informację o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje ich zmiany.

Dokument - odnoszący się do doświadczeń z wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz wyborów do Sejmu i Senatu - trafi teraz na biurko najważniejszych osób w państwie: prezydenta, premiera, a także marszałków Sejmu i Senatu. To od nich zależy, czy proponowane przez PKW zmiany znajdą odzwierciedlenie w propozycjach legislacyjnych.

W blisko 30-stronicowym stanowisku PKW postuluje 23 zmiany prawa wyborczego.

Zdaniem PKW konieczne jest wprowadzenie Centralnego Rejestru Wyborców. Taki rejestr - w ocenie Komisji - ułatwiłby właściwe wykonywanie zadań związanych z dopisywaniem się do spisu wyborców osób przebywających w dniu głosowania poza miejscem stałego zamieszkania, a także weryfikację kandydatów zgłaszanych w poszczególnych wyborach oraz kandydatów na członków obwodowych komisji wyborców.

Reklama

Ponadto PKW uważa, że konieczne jest dokonanie zmian liczby wybieranych posłów i senatorów w niektórych okręgach.

Po uwzględnieniu liczby mieszkańców w okręgach wyborczych, PKW ustaliła, iż należy zmniejszyć o 1 liczbę wybieranych posłów w okręgach wyborczych nr: 9 (Łódź), 31 (Chorzów, Katowice), 32 (Dąbrowa Górnicza), 33 (Kielce) i 34 (Elbląg). Natomiast w okręgach nr 3 (Wrocław), 20 (okręg podwarszawski), 25 (Gdańsk, Sopot), 26 (Gdynia, Słupsk) i 39 (Poznań) liczbę wybieranych posłów należy zwiększyć o 1.

PKW sygnalizuje także, że w województwie mazowieckim liczba wybieranych senatorów jest zbyt niska, a w województwie śląskim zbyt wysoka. Poza tym, Komisja zwraca uwagę na sytuację występującą w województwach podkarpackim i lubelskim. Województwo podkarpackie ma większą liczbę mieszkańców (2 111 645) i przypada mu 5 mandatów. Natomiast województwo lubelskie ma mniejszą liczbę mieszkańców (2 097 946) i przypada mu 6 mandatów.

PKW proponuje zniesienie możliwości załączania do zawiadomień o utworzeniu komitetu wyborczego symboli graficznych, które następnie umieszczane są na kartach do głosowania.

Komisja zauważa, że logotypy zamieszczone na kartach do głosowania są czarno-białe, a ich rozmiar powoduje, że nie są czytelne. Ponadto, PKW zwraca uwagę, że ze względu na to, iż załączanie logo jest fakultatywne, powoduje to wyróżnianie się niektórych komitetów wyborczych lub kandydatów. Co więcej, według PKW obecne regulacje dotyczące symboli graficznych są niewystarczające. Prowadzą one do prób nadużyć w określaniu przez komitety wyborcze wzorców symboli graficznych.

Zdaniem PKW rozważenia wymaga także dostosowanie w Kodeksie wyborczym terminów upływu poszczególnych czynności wyborczych przypadających na sobotę i niedzielę w taki sposób, aby upływały one w piątek lub w poniedziałek.

Wynikający z Kodeksy wyborczego termin dokonania wielu czynności wyborczych przypada na sobotę i niedzielę. Dzieje się tak za sprawą przepisów mówiących, że daną czynność należy dokonać np. do 50., 35., 21., czy 15 dnia przed dniem wyborów, ponieważ w praktyce wybory zawsze wyznaczane są na niedzielę. W takich sytuacjach zastosowanie mają przepisy, zgodnie z którymi wszystkie terminy, które upływają w weekend upływają w rzeczywistości pierwszego dnia roboczego po tym weekendzie.

W ocenie PKW obecna sytuacja powoduje wątpliwości wyborców, którzy muszą dokonać czynności wyborczych, jak też komitetów wyborczych uczestniczących w wyborach, zaś utrzymywanie swego rodzaju fikcji nie ma uzasadnia.

Ponadto, PKW postuluje zmianę godziny zgłaszania kandydatów i list kandydatów w wyborach. Zgodnie z przepisami Kodeksu wyborczego zawsze upływa on danego dnia o godzinie 24.00. Zdaniem PKW, w celu ułatwienia wykonywania tej czynności komitetom należałoby ustalić tę godzinę nie w porze nocnej, lecz popołudniowej (np. o godz. 16.00).

Zdaniem PKW termin dokonania zgłoszenia powinien upływać o konkretnej godzinie następnego dnia w porównaniu z obecnym stanem prawnym. Dzięki temu komitety wyborcze miałyby kilkanaście godzin więcej na dokonanie zgłoszenia.

PKW ocenia, iż konieczna jest rezygnacja z możliwości głosowania w Polsce przez wyborców stale zamieszkałych za granicą na podstawie paszportu i dokumentu potwierdzającego zamieszkiwanie za granicą. Komisja zauważa, że w obecnym stanie prawnym możliwe jest podwójne głosowanie - na podstawie paszportu przez wyborców, którzy w rzeczywistości jedynie czasowo przebywają za granicą, w wybranym przez nich obwodzie głosowania w kraju i w obwodzie głosowania właściwym dla miejsca stałego zamieszkania, gdzie ujęci są z urzędu w spisie wyborców.

Ponadto, PKW postuluje, by liczby członków obwodowych komisji wyborczych w obwodach odrębnych (szpitalach, więzieniach, aresztach śledczych, domach pomocy społecznej) były uzależnione od liczby wyborców przebywających w placówce, w której utworzono obwód.

Zdaniem PKW konieczna jest również zmiana przepisów umożliwiająca powoływanie terytorialnych komisji wyborczych w zróżnicowanym składzie (tj. w zależności od liczby mieszkańców danej jednostki). Poza tym, PKW uważa, iż należy umożliwić zgłaszanie kandydatów na członków terytorialnych komisji wyborczych bezpośrednio wyborcom.(PAP)

autorka: Aleksandra Rebelińska