CBOS przedstawił wyniki badania "Stosunek młodych Polaków do demokracji w latach 1992-2021"; w badaniu zestawiono odpowiedzi najmłodszych badanych (osób w wieku od 18 do 24 lat) z poglądami wyrażanymi przez ogół społeczeństwa, zebrane w sondażach przeprowadzonych przez CBOS od 1992 do 2021 roku.

Według CBOS, w latach 1992–2021 zdecydowana większość społeczeństwa (średnio 66 proc.) zgadzała się ze stwierdzeniem, iż demokracja ma przewagę nad wszelkimi innymi formami rządów. Średni odsetek respondentów, którzy w tym okresie odrzucali taką opinię, wyniósł 16 proc. Najniższy odsetek osób uznających przewagę demokracji nad pozostałymi ustrojami odnotowany został w roku 1992 i wyniósł 52 proc., a najwyższy w roku 2018 - 76 proc. Najwięcej przeciwników demokracji było w 2015 roku – odsetek osób niezgadzających się z postawionym w pytaniu stwierdzeniem wynosił 24 proc.

"Zdecydowana większość młodych respondentów biorących udział w sondażach na przestrzeni lat 1992–2021 podzielała opinię o przewadze demokracji nad innymi formami rządów. Średni odsetek osób zgadzających się z przedstawionym przez CBOS stwierdzeniem wyniósł 69 proc., a średnia badanych niezgadzających się z nim – 17 proc)" - informuje CBOS.

Jak zaznaczono, demokracja cieszyła się największym uznaniem wśród młodych respondentów w roku 2007 (81 proc., o 7 punktów procentowych więcej niż wśród ogółu).

Reklama

Według CBOS w 2013 roku doszło jednak do znacznego, choć krótkotrwałego załamania wiary w demokrację wśród przedstawicieli młodego pokolenia. Odsetek badanych twierdząco odpowiadających na postawione przez nas pytanie osiągnął swoją najniższą wartość – jedynie 55 proc. - podkreślono.

Najniższy odsetek osób młodych nieuznających przewagi demokracji nad pozostałymi ustrojami wyniósł 9 proc. (w czerwcu 1993 roku oraz w listopadzie 2007 roku); było to o 2 punkty procentowe mniej niż wśród ogółu badanych. "Najwyższy odsetek odnotowaliśmy natomiast w styczniu 2016 roku i wyniósł on aż 28 proc. (o 10 punktów więcej niż wśród ogółu badanych)" - zaznacza CBOS.

Młodzi Polacy częściej niż ogół dorosłych nie byli obojętni wobec tego, czy rządy są demokratyczne czy niedemokratyczne. Średni odsetek wśród osób w wieku 18–24 lata wynosił bowiem 59 proc. – o 7 punktów więcej niż w przypadku ogółu. Wyjątkiem są odpowiedzi z pierwszego sondażu (październik 1992), gdy odsetek młodych respondentów wyalienowanych politycznie przewyższał odsetek osób, dla których typ rządów w kraju ma znaczenie (43 proc. wobec 39 proc.).

CBOS podaje też, że średnio na przestrzeni lat 1992–2021 jedynie dla 52 proc. badanych miało znaczenie, czy rządy są demokratyczne czy też nie. Średni odsetek osób przeciwnego zdania wynosiło natomiast 37 proc.

Na przestrzeni lat 1992–2021 średni odsetek osób, które uważały, iż niekiedy rządy niedemokratyczne mogą być bardziej pożądane niż rządy demokratyczne, wynosił 37 proc., a średni odsetek osób niezgadzających się z tym stwierdzeniem – 40 proc.

Podobnie jak w przypadku ogółu społeczeństwa, także młodzi respondenci są podzieleni co do możliwości wprowadzenia alternatywy dla demokracji. Średni odsetek badanych dopuszczających taką ewentualność na przestrzeni lat 1992–2021 wynosił 40 proc., a średni odsetek osób przeciwnego zdania – 41 proc.

Zgodnie z badaniem CBOS z danych zebranych w latach 1992–2021 wynika, że średni odsetek Polaków zadowolonych ze sposobu funkcjonowania demokracji w naszym kraju wynosił jedynie 37 proc., a ponad połowa z nich (53 proc.) była z niego niezadowolona.

Średni odsetek młodych Polaków zadowolonych z funkcjonowania demokracji na przestrzeni lat był nieco wyższy (o 4 punkty procentowe) niż w przypadku ogółu badanych i wynosił 41 proc. Tym samym średni odsetek osób w wieku 18–24 lata niezadowolonych był niższy niż wśród ogółu respondentów – wynosił on 49 proc. Największą przychylność wobec polskiej demokracji młodzi przejawiali w lipcu 2017 roku, kiedy to odsetek osób twierdząco odpowiadających na nasze pytanie równał się 57 proc. (czyli był o 12 punktów procentowych wyższy od odsetka respondentów z tego samego roku wśród ogółu badanych).

CBOS podaje, że z danych z kwietnia 2021 roku wynika, że aż 76 proc. badanych w wieku od 18 do 24 lat nie jest zadowolone z tego, jak funkcjonuje demokracja w naszym kraju (zadowolonych jest jedynie 19 proc.). W porównaniu do ogółu respondentów udzielających tej samej odpowiedzi, odsetek młodszych ankietowanych, którzy są niezadowoleni, jest wyższy aż o 24 punkty procentowe.

Komunikat CBOS powstał na podstawie wyników badań „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzonych na reprezentatywnych próbach losowych pełnoletnich mieszkańców Polski w latach 1992–2021. Od maja 2020 roku badania realizowane są w ramach procedury mixed-mode, wykorzystującej wywiady bezpośrednie (CAPI), telefoniczne (CATI) i internetowe (CAWI). (PAP)