Organizacja Freedom House opublikowała coroczny ranking najbardziej wolnych i uciskanych narodów na świecie. Raport jest uważany za kluczowy barometr globalnej demokracji. W tegorocznej edycji stwierdzono, że choć wskaźnik globalnej wolności spada już 17 lat z rzędu, świat może zmierzać w kierunku „możliwego punktu zwrotnego”, bo tempo spadku się stabilizuje.
W rankingu Freedom House przeanalizowano w sumie 195 krajów i 15 terytoriów pod kątem dostępu do praw politycznych i swobód obywatelskich i sklasyfikowane jako „wolne”, „częściowo wolne” lub „bez wolności”. 35 krajów odnotowało spadek wyników, a 34 kraje odnotowały poprawę stanu wolności.
Analiza pokazuje, że wolność prasy jest w odwrocie, ponieważ liczba krajów, które otrzymały 0 punktów na 4 możliwe za wskaźnik „wolności mediów”, wzrosła z 14 do 33 w ciągu ostatnich 17 lat.
Chociaż demokracja rzeczywiście podupadła przez prawie dwie dekady, sytuacja na świecie poprawiła się od czasu pierwszej publikacji raportu 50 lat temu. Wtedy 44 ze 148 krajów uważano za „wolne”, w porównaniu do 84 ze 195 obecnie.
W tegorocznym raporcie stwierdzono, że poziom wolności spadł 17. rok z rzędu, a 57 ze 195 badanych krajów znalazło się kategorii "bez wolności" w 2022 r. Różnica między liczbą krajów, które odnotowały ogólną poprawę w zakresie praw politycznych i swobód obywatelskich oraz tych, które odnotowały ogólny spadek, jest najniższa od 2006 roku.
Najbardziej i najmniej wolne kraje świata
Najlepsze wyniki w 2023 r. odnotowano w Europie Północnej, gdzie Szwecja, Norwegia i Finlandia prowadziły w wyścigu ku wolności z wynikiem 100. Pierwszą piątkę zamknęły Nowa Zelandia (99) i Kanada (98).
/>
Jak wypada Polska?
USA z wynikiem 83 zostały ocenione niżej niż większość państw Unii Europejskiej. Tylko trzy kraje UE miały wskaźnik niższy niż USA. Wśród nich była Polska, która z wynikiem 81/100 także znajduje się w grupie państw o najwyższym poziomie wolności, jednak wśród państw UE jest to niemal najniższy wynik grupie. Za nami plasuje się tylko Bułgaria z wynikiem 79/100 oraz Węgry, które z wynikiem 66/100 są zakwalifikowane do kategorii „częściowo wolne”.
W raporcie zaznaczono, że w Polsce rządząca partia Prawo i Sprawiedliwość spierała się w minionym roku z Komisją Europejską w związku z obawami o niezawisłość sądownictwa, co wpłynęło na stan demokracji i zasługuje na szczególną kontrolę w 2023 r.
W tym roku najgorzej ocenionymi krajami pod względem wolności były Syria i Sudan Południowy, z wynikiem 1 każdy, następnie Turkmenistan (2) i Korea Północna (3). Po uwzględnieniu w zestawieniu terytoriów, Tybet i Wschodni Donbas plasują się wśród regionów o najniższym rankingu z wynikiem odpowiednio 1 i 3 punkty. Bardzo nisko w rankingu znajduje się też nasz wschodni sąsiad, Białoruś, która ma wynik 8/100.