Wody roztopowe to nie ścieki. Obowiązek ich zagospodarowania spoczywa na właścicielu nieruchomości

Prawo wodne jasno określa, że wody opadowe i roztopowe to wody powstałe wskutek opadów atmosferycznych. Od 2018 r. nie są one już klasyfikowane jako ścieki, co oznacza, że nie mogą być kierowane do kanalizacji sanitarnej. Przepisy jednoznacznie zakazują ich wprowadzania do systemu przeznaczonego wyłącznie do odprowadzania ścieków bytowych.

Obowiązek zagospodarowania tych wód spoczywa na właścicielu nieruchomości. Przepisy wskazują, w jaki sposób można to zrobić legalnie, m.in. poprzez:

  • odprowadzanie do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej,
  • rozsączanie na własnym, nieutwardzonym terenie,
  • kierowanie do dołów chłonnych,
  • odprowadzanie do zbiorników retencyjnych.

Ważne

Każde z tych rozwiązań musi być stosowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Odprowadzanie wód opadowych do kanalizacji deszczowej oraz dalej do wód, kanałów i rowów

Jednym z najczęściej stosowanych sposobów zagospodarowania wód opadowych i roztopowych jest odprowadzanie ich do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, skąd trafiają do wód powierzchniowych lub urządzeń wodnych. Rozwiązanie to dostępne jest przede wszystkim na terenach miejskich, gdzie funkcjonują rozbudowane systemy odprowadzania wód deszczowych.

Odprowadzanie wód w ten sposób stanowi tzw. usługę wodną, która wiąże się z określonymi obowiązkami. Właściciel nieruchomości musi:

  • uzyskać pozwolenie wodnoprawne,
  • ponosić opłaty za usługi wodne, których wysokość zależy m.in. od powierzchni biologicznie nieczynnej oraz średniej rocznej sumy opadów, przy czym w przypadku zastosowania urządzenia retencyjnego przewidziane są obniżki opłat.

Ważne

Odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego naraża właściciela na wysoką karę administracyjną w wysokości 500% opłaty zmiennej za daną usługę.

Ponadto przepisy zakazują kierowania zanieczyszczonych wód opadowych lub roztopowych do wód podziemnych oraz urządzeń wodnych. Naruszenie tego zakazu jest zagrożone grzywną do 5 tys. zł.

Bezwzględny zakaz wprowadzania wód roztopowych do kanalizacji ściekowej

To najpoważniejszy błąd, popełniany często z niewiedzy. Kanalizacja sanitarna służy wyłącznie do odprowadzania ścieków bytowych. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę jednoznacznie zakazuje kierowania do niej wód opadowych i roztopowych.

Ważne

Naruszenie tego zakazu wiąże się z dotkliwymi konsekwencjami:

  • grzywną do 10 tys. zł,
  • a nawet karą ograniczenia wolności.

Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne podkreślają, że dopływ dużych ilości wód opadowych do kanalizacji sanitarnej prowadzi do przeciążenia sieci, co może skutkować cofnięciem się ścieków, zalewaniem pomieszczeń gospodarczych, a nawet ulic.

Zmiana ukształtowania terenu a kierowanie wód roztopowych – przepisy jasno to regulują

Właściciel nieruchomości nie może zmieniać naturalnego spływu wód opadowych i roztopowych w sposób, który powodowałby ich kierowanie na grunt sąsiedni. Takie działanie jest zabronione i może skutkować interwencją organów administracyjnych.

Jeśli wprowadzone przez właściciela zmiany wywołują szkodliwe skutki dla sąsiednich nieruchomości, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może nakazać:

  • przywrócenie stanu poprzedniego,
  • wykonanie urządzeń zapobiegających powstawaniu szkód.

Ważne

Za zmianę kierunku spływu wód grozi również grzywna do 5 tys. zł.

Roszczenia właściciela sąsiedniej nieruchomości przedawniają się po 5 latach od dnia, w którym dowiedział się on o negatywnych skutkach zmian.

Zbiornik na deszczówkę jako legalny sposób zagospodarowania wód opadowych i roztopowych

Praktycznym i zgodnym z prawem rozwiązaniem jest montaż zbiornika retencyjnego. Może on być:

  • naziemny – łatwy w montażu,
  • podziemny – bardziej dyskretny, choć często wymagający zgłoszenia lub pozwolenia na budowę.

Co do zasady, zbiorniki o pojemności do 10 m³ wymagają jedynie zgłoszenia. Większe – pozwolenia na budowę. Ze względu na brak jednoznacznych regulacji i różne interpretacje organów administracji, przed montażem warto sprawdzić lokalne wymagania.

Warto także monitorować dostępność programów dofinansowania instalacji retencyjnych. Program „Moja Woda”, którego ostatni nabór zakończył się w czerwcu 2024 r., umożliwiał uzyskanie refundacji do 80% kosztów kwalifikowanych. Niewykluczone, że zostanie wznowiony w 2026 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20.07.2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2025 poz. 960)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2024 poz. 726)

Ustawa z dnia 7.06.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. 2024 poz. 757)

Ustawa z dnia 7.07.1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. 2025 poz. 418)