Zagrożenie powołaniem do wojska coraz bardziej realne
Po kilku latach, w czasie których zagrożenie związane z powołaniem do wojska było dla obywateli mniej odczuwalne, nadszedł czas, w którym jego rola znowu wzrasta, a temat zarówno zasadniczej służby wojskowej, jak i służby pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny częściej pojawia się w dyskusji publicznej. Więcej uwagi poświęca mu również Ministerstwo Obrony Narodowej, które wydało w styczniu 2025 roku nowe rozporządzenie w sprawie doręczania powołań w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Mowa o rozporządzeniu Ministra Obrony Narodowej z 17 stycznia 2025 r. w sprawie doręczania kart powołania do służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny. Określono w nim m.in. sposób i tryb doręczenia kart powołania do takiej służby i podawania informacji o tym powołaniu do publicznej wiadomości, a także tryb postępowania organów jednostek wojskowych, Policji i Poczty Polskiej w tym zakresie oraz sposób pokrywania kosztów związanych z doręczeniem dokumentów powołania i podawaniem informacji o powołaniu do publicznej wiadomości.
Określono zasady działania Poczty Polskiej podczas powoływania do służby wojskowej
Zgodnie z przepisami, to wójtowie, burmistrzowie albo prezydenci miast doręczają, za potwierdzeniem odbioru, karty powołania do służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny, wystawione przez szefów wojskowych centrów rekrutacji właściwych ze względu na miejsce pobytu stałego lub pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące osoby powołanej. Karty powołania mogą być doręczane również przez jednostki wojskowe, pracowników jednostek organizacyjnych Poczty Polskiej lub Policję.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta może również zarządzić, ale w porozumieniu z Szefem Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji, przekazanie kart powołania przez szefów wojskowych centrów rekrutacji bezpośrednio: dowódcom jednostek wojskowych, poczcie, policji. W takiej sytuacji jednostki wojskowe, poczta oraz Policja doręczą adresatom karty powołania w wyżej opisany sposób, przy wykorzystaniu własnych sił i środków.
Informacja o powołaniu do służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny podawana będzie do publicznej wiadomości przez obwieszczenie Ministra Obrony Narodowej o zarządzeniu przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej mobilizacji powszechnej, a wójtowie, burmistrzowie albo prezydenci miast, w uzgodnieniu z wojskowym centrum rekrutacji, będą opracowywali plan rozplakatowania obwieszczeń na danym terenie.
Rozporządzenie reguluje również zasady działania Poczty Polskiej w czasie ogłoszenia mobilizacji i przewiduje, że na wniosek Szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji ma ona wyznaczyć urzędy pocztowe, które będą przekazywały karty powołania placówkom pocztowym. Karty powołania otrzymane przez placówkę do godz. 8 danego dnia będą doręczane adresatom w tym samym dniu do godz. 15, a otrzymane po godz. 8, w godzinach popołudniowych, najpóźniej do godziny 24. Doręczenie ma mieć charakter doręczenia za potwierdzeniem odbioru i ma być dokonywane w pierwszej kolejności, przed innymi przesyłkami.
Kartę powołania do wojska dostarczy również kurier
Karty powołania będą jednak mogły być dostarczane również w drodze tzw. akcji kurierskiej. Jej założenia i schemat dla terenu danego województwa opracowuje jego wojewoda, przy współudziale Szefa Centralnego Wojskowego Centrum Rekrutacji lub osoby przez niego upoważnionej oraz wojewódzkiego komendanta Policji. Akcją kurierską kieruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta lub upoważniony przez nich pracownik urzędu. W akcji będą brali udział kurierzy wykonawcy oraz kurierzy łącznicy, do roli których w pierwszej kolejności będą przeznacza osoby, które są pracownikami urzędu miasta lub urzędu gminy. Kurierzy łącznicy, realizując procedurę uruchamiania akcji kurierskiej, wzywają niezwłocznie osoby przeznaczone do funkcji kuriera.
Kurierzy wykonawcy w czasie akcji kurierskiej:
1) wypełniają i wydają dokumenty kurierom;
2) przygotowują karty powołania do doręczenia według rejonów i tras;
3) wysyłają kurierów i kurierów łączników;
4) odnotowują przebieg i wynik akcji;
5) realizują inne czynności zlecone przez kierującego akcją kurierską.
Informacja o próbie doręczenia karty powołania i konieczności nawiązania kontaktu z organem prowadzącym akcję kurierską lub szefem wojskowego centrum rekrutacji będzie umieszczana w skrzynce pocztowej lub – gdy nie ma takiej możliwości – na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na jego posesję.
Warto przypomnieć, że za uchylanie się od powołania w czasie mobilizacji i wojny grozi kara więzienia na czas nie krótszy od lat 5.
rozporządzeni Ministra Obrony Narodowej z 17 stycznia 2025 r. w sprawie doręczania kart powołania do służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny (Dz.U. z 2025 r. poz. 127)