Nadchodzi bardzo korzystna zmiana podatku VAT. Najbardziej skorzystają na tym mali przedsiębiorcy i Polacy planujący zarejestrowanie działalności gospodarczej. Projekt Ministerstwa Finansów przyjęła właśnie Rada Ministrów

Kto jest podatnikiem VAT? - jakie są podstawowe stawki

Dla przedsiębiorców, co do zasady, istnieje obowiązek rejestracji i rozliczenia podatku VAT. Jest to podatek pośredni, pobierany na każdym etapie obrotu towarami lub usługami, a jego wartość doliczana jest do każdej transakcji. Opodatkowane są:

• sprzedaż towarów i usług w Polsce,
• eksport towarów,
• import towarów,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Podatników VAT można podzielić na dwie grupy:

• podatnik VAT czynny to ten, który płaci podatek
• podatnik VAT zwolniony to natomiast ten, który korzysta ze zwolnienia podmiotowego (ze względu na niski limit sprzedaży – do 200 tys. zł) lub ze zwolnienia przedmiotowego (dokonuje wyłącznie sprzedaży zwolnionej z VAT na podstawie art. 43 ust 1 ustawy o VAT).

Od stycznia 2011 r. podstawowa stawka VAT wynosi 23%, a stawki obniżone 8% i 5%. (np. stosowane do do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części). Istnieje również stawka 0% stosowana np. do usług transportu międzynarodowego, lub do do dostaw towarów do wolnych obszarów celnych lub składów celnych.

zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym

Zwolnienie z VAT [podmiotowe]- na czym polega?

Istnieje możliwość ze skorzystania ze zwolnienia podmiotowego VAT, gdy osiągnięte przychody nie przekroczyły w poprzednim ani w bieżącym roku 200 tys. zł.

W przypadku rozpoczęcia działalności w trakcie roku, nie trzeba rejestrować się do VAT, gdy przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy - w proporcji do okresu sprzedaży - równowartości 200 tys.

Zwolnienie z VAT podmiotowe nie przysługuje, jeśli między innymi sprzedajesz:

• towary wymienione w załączniku nr 12 do ustawy o VAT (na przykład metale szlachetne i złom z nich, wyroby jubilerskie),
• towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i samochodów osobowych innych niż nowe, zaliczanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
• w niektórych przypadkach: budynki, budowle lub ich części,
• tereny budowlane,
• nowe środki transportu,
• przez Internet takie towary jak preparaty kosmetyczne i toaletowe, komputery, wyroby elektroniczne i optyczne, urządzenia elektryczne i nieelektryczny sprzęt gospodarstwa domowego, maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane oraz
• hurtowo i detalicznie części do pojazdów samochodowych lub motocykli.

Zwolnienie z VAT podmiotowe nie przysługuje również, jeśli świadczysz usługi:

• prawnicze,
• w zakresie doradztwa (z wyjątkiem doradztwa rolniczego),
• jubilerskie,
• ściągania długów, w tym factoringu.

Co zrobić w przypadku przekroczenia limitu VAT?

Po przekroczeniu limitu 200 tys. zł każda kolejna sprzedaż podlega opodatkowaniu VAT. W takim przypadku należy zarejestrować się jako podatnik VAT. Rejestracji należy dokonać również w przypadku:

• dobrowolnej rezygnacji ze zwolnienia, lub
• zamiaru wykonywania sprzedaży opodatkowanej (innych towarów lub usługi, które nie są zwolnione przedmiotowo z VAT).

Rejestracji dokonuje się poprzez złożenie formularza VAT-R:

• przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towarów lub usług innych niż zwolnione z podatku, lub
• przed dniem, w którym stracisz prawo do zwolnienia, tj. przekroczysz kwotę 200 tys. zł netto obrotu.

W dowolnym momencie istnieje możliwość rezygnacji ze zwolnienia podmiotowego (do 200 tys. zł) i zapłaty VAT dobrowolnie. Taki krok może być opłacalny, w przypadku planowania większych zakupów i chęci odliczenia naliczonego podatku VAT.

W przypadku zarejestrowanego podmiotu, należy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem okresu (miesiąca albo kwartału), w którym rezygnuje się ze zwolnienia.

Natomiast w przypadku rozpoczęcia działalności, należy złożyć zawiadomienie przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej.

Po dobrowolnej rezygnacji ze zwolnienia z VAT, lub po przekroczeniu limitu obrotów, możesz powrócić do zwolnienia nie wcześniej, niż po upływie roku (licząc od końca roku, w którym utraciłeś prawo do zwolnienia lub zrezygnowałeś z tego zwolnienia).

Zwolnienie z VAT [przedmiotowe] - na czym polega?

Zwolnienie przedmiotowe (ze względu na przedmiot działalności) jest niezależnie od wysokości obrotów, jeżeli świadczy się usługi lub sprzedaje towary wymienione w art. 43 ust. 1 ustawy VAT. Zwolnienie to przysługuje tylko, gdy świadczysz wyłącznie takie usługi jak - na przykład:

• usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia – jeśli jesteś lekarzem, lekarzem dentystą, pielęgniarką, położną lub psychologiem,
• usługi prywatnego nauczania na poziomie przedszkolnym, podstawowym, ponadpodstawowym i wyższym – jeśli jesteś nauczycielem,
• usługi nauczania języków obcych oraz
• usługi finansowe, w tym: zarządzania funduszami inwestycyjnymi; ubezpieczeniowe; w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji oraz innych zabezpieczeń transakcji; udzielanie kredytów i pożyczek, których przedmiotem są instrumenty finansowe.

Zwolnienie z VAT w procedurze SME

Od 2025 roku podatnicy VAT mogą rónież korzystać ze zwolnienia z VAT w odniesieniu do transakcji realizowanych na terenie innych państw UE, w ramach procedury szczególnej dla małych przedsiębiorstw, czyli procedury SME.

O zwolnienie z podatku VAT w procedurze SME, mogą ubiegać się podmioty posiadające siedzibę działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim, które spełniają łącznie następujące warunki:

• całkowity roczny obrót na terytorium UE, w tym wartość sprzedaży na terytorium Polski, w danym roku podatkowym (całkowita roczna wartość dostaw towarów i świadczenia usług), bez podatku VAT, dla którego miejscem opodatkowania jest terytorium Unii Europejskiej, nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym 100 000 euro,
• wartość sprzedaży w Polsce nie przekroczyła w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym 200 000 zł (bez podatku VAT) oraz
• nie dokonano na terytorium Polski dostaw towarów ani świadczenia usług, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, czyli tych dla których obowiązek rejestracji dla celów VAT występuje niezależnie od wysokości przychodów.

Przed skorzystaniem ze zwolnienia w procedury SME w Polsce należy powiadomić państwo członkowskie, na terytorium którego znajduje się siedziba działalności gospodarczej, o zamiarze skorzystania ze zwolnienia z VAT na terytorium Polski. Na tej podstawie administracja skarbowa potwierdzi z polskim urzędem skarbowym (US Łódź-Śródmieście) kwalifikację do zwolnienia z VAT w Polsce. Należy również indywidualny numer identyfikacyjny zawierający kod EX (zwany dalej „numerem identyfikacyjnym EX”) na potrzeby korzystania ze zwolnienia na terytorium Polski.

W przypadku ubiegania się o zwolnienie z VAT w Polsce, nie trzeba składać zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, chyba że w przypadku rozpoczęcia sprzedaży na terytorium Polski ma się zamiar wykonywać transakcje, dla których wymagana jest rejestracja jako podatnik VAT UE.

Kiedy polski podatnik VAT może ubiegać się zwolnienie z VAT w państwach UE

Istnieje również możliwość zwolnienia z VAT w procedurze SME w innym państwie członkowskim UE, na warunkach wynikających z przepisów tego państwa, w przypadku posiadania siedziby działalności gospodarczej w Polsce jeżeli:

• roczny obrót na terytorium państw Unii Europejskiej nie przekroczył w poprzednim ani bieżącym roku podatkowym 100 000 euro (bez podatku VAT),
• dokona się powiadomienia za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego, o zamiarze skorzystania ze zwolnienia w procedurze SME.
• uzyska się numer identyfikacyjny zawierający kod EX, zwany dalej „polskim numerem identyfikacyjnym EX”, jeżeli państwo członkowskie UE, w którym potwierdziło prawo do zwolnienia.

zwolnienie z VAT w kilku państwach członkowskich, to

Każde państw odrębnie potwierdza twoje prawo do korzystania ze zwolnienia (zgodnie z przepisami tego państwa), jeżeli chce się skorzystać ze zwolnienia w kilku państwach. Należy jednak zaznaczyć, że Polscy podatnicy VAT mogą korzystać ze zwolnienia z VAT w procedurze SME tylko w tych państwach, które ją wprowadziły - lista państw dostępna jest tutaj.

W powiadomieniu o zamiarze skorzystania ze zwolnienia w ramach procedury SME należy podać:

• dane identyfikacyjne,
• informację o państwie lub państwach członkowskich UE, w których zamierza się korzystać ze zwolnienia z VAT,
• dane dotyczące osiągniętego w trakcie roku obrotu na terytorium UE w poprzednim i bieżącym roku podatkowym - w podziale na obroty w każdym państwie członkowskim UE, w tym w Polsce,
• podanie obrotu dwa lata wstecz - jeśli państwo członkowskie w którym ubiega się o zwolnienie z VAT tego wymaga

Przed złożeniem powyższego powiadomienia należy złożyć zgłoszenie rejestracyjne VAT-R, jeśli korzysta się w Polsce ze zwolnienia z VAT bez posiadania rejestracji do VAT.

Nadchodzą zmiany w limicie podmiotowego zwolnienia z VAT, będzie podniesiony limit

Zgodnie z najnowszymi założeniami dotyczącymi deregulacji, limit podmiotowego zwolnienia z VAT ma zostać podwyższony do 240 tys. zł. Dotychczas, podatnicy mogli korzystać z tzw. zwolnienia podmiotowego, jeżeli ich sprzedaż nie przekroczyła 200 tys. zł – zarówno w roku poprzednim jak i bieżącym.

W przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, nadal będzie obowiązywała zasada proporcjonalności. Będą oni mogli skorzystać ze zwolnienia, o ile przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy 240 tys. zł w przeliczeniu na okres prowadzenia działalności w danym roku.

Kiedy nastąpi zmiana limitów podmiotowego zwolnienia z VAT?

Według zapowiedzi Ministerstwa Finansów, przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ze zmian najbardziej skorzystają mali przedsiębiorcy oraz Polacy którzy dopiero planują zarejestrowanie działalności gospodarczej.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług