Jakie przywileje i obowiązki mają członkowie komisji wyborczych

Diety członków komisji wyborczych

Kodeks wyborczy stanowi, że członkom komisji wyborczych i komisarzom wyborczym przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży i noclegów. Dodatkowo otrzymają oni zryczałtowane diety za czas związany z wykonywaniem zadań członka komisji w przypadku członków okręgowych, rejonowych i terytorialnych komisji wyborczych oraz za czas związany z przeprowadzeniem głosowania i ustaleniem wyników głosowania. Dieta ta może być obniżona proporcjonalnie do liczby posiedzeń komisji, w których członkowie komisji i komisarze wyborczy nie brali udziału.

Diety nie przysługują natomiast członkom Państwowej Komisji Wyborczej, a także przewodniczącym okręgowych, rejonowych i terytorialnych komisji wyborczych, którzy pełnią funkcje z urzędu jako komisarze wyborczy.

Ile to będzie netto?

Członkom terytorialnych i obwodowych komisji wyborczych za udział w szkoleniach oraz za pracę związaną z przeprowadzeniem głosowania i ustaleniem wyników głosowania, przysługuje zryczałtowana dieta w wysokości zależnej od stanowiska:

1) przewodniczący terytorialnych komisji wyborczych: 1500 zł;

2) zastępcy przewodniczących terytorialnych komisji wyborczych: 1400 zł;

3) członkowie terytorialnych komisji wyborczych: 1300 zł;

4) przewodniczący obwodowych komisji wyborczych: 900 zł;

5) zastępcy przewodniczących obwodowych komisji wyborczych: 800 zł;

6) członkowie obwodowych komisji wyborczych: 700 zł.

Za uczestnictwo w II turze wyborów na wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast diety wyniosą połowę kwoty wypłaconej za I turę. Wówczas przewodniczący obwodowej komisji wyborczej otrzyma 450 zł, jego zastępca 400 zł, członek tej komisji 350 zł. Co ważne, są to kwoty netto.

Ustalenie wysokości zryczałtowanej diety oraz jej wypłaty następuje po pisemnym potwierdzeniu udziału w pracach komisji wyborczej. Wystawia je przewodniczący lub upoważniony przez niego zastępca przewodniczącego właściwej komisji.

Diety mężów zaufania

Mężowi zaufania wyznaczonemu do obwodowej komisji wyborczej przysługuje dieta w wysokości 40 proc. zryczałtowanej diety członków obwodowych komisji wyborczych, czyli obecnie 280 zł, a w przypadku II tury wyborów 140 zł.

W przypadku mężów zaufania dieta wypłacana jest wyłącznie tym osobom, które obserwowały głosowanie przez co najmniej 5 godzin i były świadkami całego procesu ustalania wyników głosowania do momentu podpisania protokołu głosowania. W związku z tym przewodniczący obwodowej komisji wyborczej jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji czasu przebywania mężów zaufania w lokalu wyborczym oraz wydaje stosowne zaświadczenie mężom zaufania, którzy spełnili powyższe warunki.

Kto wypłaca zryczałtowane diety?

Zgodnie z przepisami należności dla członków komisji wyborczych wypłacają:

1) członkom Państwowej Komisji Wyborczej – Szef Krajowego Biura Wyborczego;

2) komisarzom wyborczym – dyrektor właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego;

3) członkom wojewódzkich komisji wyborczych – marszałek województwa;

4) członkom powiatowych komisji wyborczych – starosta;

5) członkom miejskich, gminnych i obwodowych komisji wyborczych – wójt, burmistrz lub prezydent miasta.

Diety i koszty przejazdu

Członkom komisji i komisarzom wyborczym, w związku z wykonywaniem zadań związanych z wyborami samorządowymi przysługuje takżedieta. W tym przypadku wysokość diety wynosi półtorej wartości diety pracownika w czasie krajowej podróży służbowej określonej podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Aktualnie kwota ta wynosi 45 zł, czyli członkowie komisji wyborczych i komisarze wyborczy otrzymają 67,50 zł.

Ponadto członkom komisji, w związku z wykonywaniem zadań, przysługuje zwrot kosztów przejazdów lub dojazdu środkami komunikacji publicznej oraz noclegu. Co istotne, należności te są regulowane na podstawie rachunków, oświadczeń i poleceń wyjazdu służbowego akceptowanych przez przewodniczącego albo upoważnionego do tego zastępcę przewodniczącego właściwej komisji. A w przypadku komisarzy wyborczych przez dyrektora delegatury Krajowego Biura Wyborczego.

Dni wolne dla członków komisji

Kodeks wyborczy jasno określa, w jakiej sytuacji członkom obwodowej lub terytorialnej komisji przysługują dni wolne od pracy:

1) zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy.

2) do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, bez prawa do wynagrodzenia.

Pierwsza tura wyborów samorządowych wypada w niedzielę 7 kwietnia 2024 roku, a lokale będą czynne od godziny 7.00 do 21.00. Dopiero po zamknięciu lokali członkowie komisji mogą przystąpić do liczenia głosów, które może skończyć się już po północy, czyli 8 kwietnia. Oznacza to, że członkowie komisji mają prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem wszelkich praw pracowniczych, w tym prawa do wynagrodzenia także w dniach 8 i 9 kwietnia. Analogiczna sytuacja wystąpi w gminach i miastach, w których 21 kwietnia 2024 roku odbędzie się druga tura wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Dodatkowo członkowie komisji wyborczych mają prawo do 5 dni zwolnienia od pracy bez wynagrodzenia, ale z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy. Ten czas mogą wykorzystać na szkolenia w zakresie obowiązków komisji wyborczych lub inne dowolne cele.

Aby skorzystać z dni wolnych, każdy członek obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej musi przynajmniej na 3 dni przed terminem nieobecności w pracy pisemnie poinformować swojego pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy. I nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenia usprawiedliwiającego nieobecność w pracy w związku z wykonywaniem zadań komisji.

Powyższe imienne zaświadczenie dla członka komisji wyborczej, wskazujące podstawę prawną zwolnienia od pracy orazprzyczynę i czas nieobecności w pracy, opatrzone pieczęcią obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej, ma obowiązek podpisać przewodniczący lub zastępca danej komisji.

Dni wolne dla mężów zaufania

Prawo do zwolnienia od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy mają także mężowie zaufania wyznaczeni do komisji wyborczych przez pełnomocników komitetów wyborczych.

Podobnie jak członkowie komisji, mężowie zaufania również muszą poinformować pisemnie swojego pracodawcę o planowanej nieobecności oraz dostarczyć mu zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy w związku z wykonywaniem zadań męża zaufania. Takie zaświadczenia również ma obowiązek wystawić, opieczętować i podpisać przewodniczący danej komisji lub uprawniony do tego zastępca przewodniczącego.