Pozbycie się czarnych plastikowych przyborów kuchennych to łatwe posunięcie i warte zachodu – przekonuje The Atlantic. Gotowanie z użyciem jakiegokolwiek plastiku jest ryzykowne, ponieważ ciepło aktywuje potencjalnie szkodliwe związki do żywności. Jednak Andrew Turner, biochemik z Uniwersytetu w Plymouth, uważa, że szczególnie należy unikać czarnego plastiku.

Uwaga na czarne produkty z tworzyw sztucznych

W 2018 roku Turner opublikował jeden z pierwszych artykułów, w którym stwierdził, że czarne produkty z tworzyw sztucznych były prawdopodobnie wytwarzane z przetworzonych odpadów elektronicznych. Wskazywał na to niepokojący poziom środków zmniejszających palność w plastiku. W niektórych przypadkach mieszanka chemikaliów odpowiadała profilowi tych powszechnie występujących w obudowach komputerów i telewizorów.

Recykling e-odpadów prosto do kuchni

Zapotrzebowanie na czarny plastik wydaje się być zaspokajane „w niemałej części” poprzez recykling e-odpadów, zgodnie z badaniami Turnera. Obudowy telewizorów i komputerów, podobnie jak większość plastikowych odpadów na świecie, są zwykle poddawane recyklingowi w nieformalnych i niebadanych przedsiębiorstwach, w których obowiązuje niewiele przepisów. Ostatecznie te odpady są przekształcane w produkty konsumenckie, w tym np. szpatułki i łyżki, które mają kontakt z żywnością.

Wpływ czarnego plastiku na zdrowie

Środki zmniejszające palność po prostu nie powinny znajdować się w pobliżu smażonych potraw. Zawarte w nich niebezpieczne polimery łatwo się odrywają i przedostają do otaczającego środowiska. Artykuł z 2018 roku wykazał, że środki zmniejszające palność w czarnych przyborach kuchennych łatwo migrują do gorącego oleju kuchennego.

Obawy zdrowotne związane z tymi chemikaliami są dobrze znane. Niektóre środki zmniejszające palność są substancjami zaburzającymi gospodarkę hormonalną, które mogą zakłócać układ hormonalny organizmu, a literatura naukowa sugeruje, że mogą one być związane z szeregiem dolegliwości, w tym chorobami tarczycy, cukrzycą i rakiem. Według badania opublikowanego w tym roku, osoby z najwyższym poziomem PBDE we krwi, klasy środków zmniejszających palność występujących w czarnym plastiku, miały około 300-procentowy wzrost ryzyka śmierci z powodu raka w porównaniu z osobami, które miały najniższe poziomy.

Nie tylko łopatki, ale i zabawki

Inny produkt spożywczy, czarne plastikowe tacki do sushi, miał najwyższy poziom środków zmniejszających palność w badaniu. Zabawki dla dzieci również znalazły się wysoko w rankingu. Pojedynczy plastikowy naszyjnik dla dzieci zawierał prawie 3% wagowych środków zmniejszających palność.

Czarny plastik to toksyczne zombie

Wiele związków zmniejszających palność, które pojawiły się w testach, nie powinno już znajdować się w strumieniu produktów. Bromowane środki zmniejszające palność zostały w większości wycofane z produktów w USA i Europie, w tym z wielu urządzeń elektronicznych. W Stanach Zjednoczonych i innych krajach niektóre z najbardziej szkodliwych związków zmniejszających palność są obecnie nielegalne do stosowania w większości towarów konsumpcyjnych.

Jednak związki te wciąż powracają. Ponieważ recykling tworzyw sztucznych jest globalną gospodarką o niewielkim nadzorze, niejednolite przepisy mogą niewiele zdziałać, aby utrzymać te związki z dala od łańcucha dostaw. „Wysyłasz swoje odpady elektroniczne za granicę i nie masz pojęcia, co się z nimi dzieje” – skomentował Turner. „Myślę, że założenie jest takie, że są one bezpiecznie przetwarzane i prawidłowo utylizowane. Ale to wraca w postaci rzeczy, których nie chcemy”.

Wyrzucanie czarnego plastiku do kosza na śmieci może wydawać się słuszne, ale recykling nie jest rozwiązaniem dla najbardziej szkodliwych właściwości tworzyw sztucznych. Dopóki producenci nie zastosują bezpieczniejszych związków zmniejszających palność, a przepisy skutecznie nie zakażą wprowadzania materiałów elektronicznych pochodzących z recyklingu do produktów konsumenckich, chemikalia te będą nadal krążyć po naszych kuchniach, powstając i odradzając się jak toksyczne zombie.

oprac. Marta Mitek