– Budowlańcy mają jeszcze pełne ręce roboty, o czym świadczy tegoroczny wzrost produkcji budowlano-montażowej. Jednak dane Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego o pozwoleniach na budowę raczej nie pozostawiają złudzeń: jeśli nie w tym, to w przyszłym roku branżę budowlaną czeka ostre hamowanie – mówi ekspert portalu GetHome.pl Marek Wielgo.
Pozwolenia na budowę jak też produkcja i sprzedaż cementu są powszechnie uznawane za papierek lakmusowy koniunktury w budownictwie. Co ciekawe, w pierwszych dwóch miesiącach 2023 r. GUS odnotował 7,5% wzrost produkcji budowlano-montażowej w porównaniu z analogicznym okresem 2022 r. Równocześnie produkcja cementu skurczyła się w tym okresie o ok. 13%. Z drugiej strony aż o blisko 120% wzrosła produkcja asfaltu. Świadczy to o malejącym znaczeniu budownictwa kubaturowego (wznoszenia budynków) na rzecz budownictwa inżynieryjnego (m.in. budowa dróg). Potwierdzają to zresztą dane GUS dotyczące produkcji budowlano-montażowej. Ta w budownictwie kubaturowym zmniejszyła się w tym roku o blisko 5%, zaś w inżynieryjnym wzrosła o 21%. Najpewniej to dlatego rosną ceny akcji największych spółek budowlanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Indeks WIG-Budownictwo zyskał w tym roku na wartości ok. 13%. Dla porównania główny indeks giełdowy WIG wzrósł o niespełna 3%.
Spowolnienie w budowlance
Wygląda jednak na to, że całą branżę budowlaną, także inżynieryjną, czeka w najlepszym razie znaczne spowolnienie. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB) podał właśnie, że w 2022 r. wszyscy inwestorzy uzyskali łącznie blisko 162,4 tys. pozwoleń na budowę (wzór wniosku o pozwolenie na budowę) ok. 206,2 tys. różnego rodzaju obiektów. Problem w tym, że było ich znacznie mniej niż rok wcześniej, o odpowiednio 26% i 23%.
/>
Pod względem liczby pozwoleń cofnęliśmy się do czasów sprzed wejścia Polski do Unii Europejskiej. Trzeba jednak pamiętać, że obecna lista obiektów, na budowę których trzeba uzyskać pozwolenie, jest znacznie mniejsza niż wówczas. Nie zmienia to jednak faktu, że skutki spadku pozwoleń na budowę odczują przede wszystkim te firmy, które specjalizują się w budowie obiektów kubaturowych, czyli np. budynków mieszkalnych. Oznacza to także mniejszą sprzedaż wielu materiałów budowlanych i wyposażeniowych, czyli m.in. mebli, sprzętu RTV i AGD. Największe hamowanie widać bowiem w mieszkaniówce, na którą przypadało ok. 65% wszystkich pozwoleń oraz objętych nimi obiektów. I tak, na podstawie wydanych w 2022 r. pozwoleń na budowę i zgłoszeń budowy będzie mogło powstać ok. 117,8 tys. domów jednorodzinnych. Rok wcześniej pozwolenia i zgłoszenia obejmowały blisko 153,3 tys. takich domów. Ich liczba spadła więc aż 23%!
Drogie materiały budowlane
– W ubiegłym roku nie dość, że podrożały kredyty, to jeszcze w lawinowym tempie rosły ceny wielu materiałów budowlanych. Nic więc dziwnego, że mniej osób zdecydowało się na budowę domu – przyznaje ekspert portalu GetHome.pl Marek Wielgo.
Także deweloperom podcięły skrzydła rosnące koszty budowy oraz drożejące kredyty. Skutkiem tego był bowiem gwałtowny spadek popytu na mieszkania. GUNB podał, że w 2022 r. deweloperzy uzyskali ponad 6,2 tys. pozwoleń na budowę ok. 15,6 tys. budynków wielorodzinnych. Powstanie ich więc o 12% mniej.
/>
Optymizmem nie napawają też dane GUNB dotyczące pozostałych obszarów budownictwa kubaturowego. Rok 2022 przyniósł bowiem spory spadek aktywności inwestorów. Np. o 4% mniej niż rok wcześniej było objętych pozwoleniami na budowę budynków zamieszkania zbiorowego, czyli m.in. hoteli i pensjonatów, a budynków użyteczności publicznej - o 1% mniej. Natomiast aż o 18% zmniejszyła się liczba objętych pozwoleniami budynków gospodarczo-inwentarskich. Z kolei budynków przemysłowych i magazynowych powstanie o 10% mniej.
Fatalne są także perspektywy dla firm specjalizujących się w budowie obiektów inżynieryjnych. Aż o 22% zmniejszyła się w ubiegłym roku liczba planowanych rurociągów, linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych. Ponadto GUNB odnotował 8% spadek w pozwoleniach na budowę infrastruktury transportu, czyli m.in. dróg, mostów czy torów. W 2022 r. wydano ok. 3 tys. pozwoleń na budowę nieco ponad 3,4 tys. tego typu obiektów.
/>
A jak tego typu sygnały z rynku oceniają same przedsiębiorstwa budowlane? W badaniach dotyczących ogólnego klimatu koniunktury wciąż przeważają w tej branży pesymiści (w lutym wskaźnik był na poziomie -16,9). GUS zwraca uwagę, że w ostatnich 12 miesiącach wzrósł z 18,5% do 28,2% odsetek firm zgłaszających problem niedostatecznego popytu na ich usługi. Wśród najbardziej uciążliwych barier utrudniających prowadzenie działalności w dalszym ciągu wymieniają one koszty zatrudnienia i materiałów budowlanych oraz niepewność ogólnej sytuacji gospodarczej.
Autor: Marek Wielgo, ekspert portalu GetHome.pl