Dlaczego urzędy każą płacić podatek od fotowoltaiki? Podatnicy wciąż popełniają ten błąd

Zmiany na gruncie podatku od nieruchomości, które zaczęły obowiązywać wraz z początkiem 2025 roku stały się źródłem wielu kłopotów związanych z wymiarem podatku za ten rok. Najwięcej emocji dotyczyło konieczności opodatkowania ogrodzeń oraz fotowoltaiki, co bez wątpienia miało związek z powszechnym występowaniem tego rodzaju obiektów. W tym drugim przypadku nie bez znaczenia było również to, że wobec innych zmian dotyczących zasad korzystania z tego źródła energii, konieczność opodatkowania mogła w wielu przypadkach stać się przysłowiowym gwoździem do trumny i przesądzić o nierentowności całego przedsięwzięcia. A jaka jest w tym wypadku prawda, czy raczej, co wynika z obowiązujących przepisów?

W 2025 roku obowiązuje nowa definicja budowli

Od 1 stycznia 2025 r. w przepisach ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych znajduje się definicja budowli. Zgodnie z nią, na potrzeby tej ustawy budowla to:
a) obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: u.p.o.l.), wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
b) elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, biogazownia, biogazownia rolnicza, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
c) urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
d) urządzenie techniczne inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
e) fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową
– wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w ustawie.

Fotowoltaika jest budowlą na potrzeby podatku od nieruchomości

Jak z tego wynika, bez potrzeby dalszego analizowania treści załącznika nr 4 do ustawy, elektrownia fotowoltaiczna jest budowlą – i to właśnie wzbudziło duży niepokój podatników. Jednak ten przepis nie obrazuje wyczerpująco ich sytuacji. Należy bowiem pamiętać o tym, że nadal obowiązuje art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, z którego jasno wynika, że opodatkowaniu podlegają tylko te budowle lub ich części, które są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wynika z tego, że przepisy nie nakazują opodatkować podatkiem od nieruchomości budowli, w tym elektrowni fotowoltaicznej, która należy do tzw. osoby prywatnej, czyli takiej, która nie wykorzystuje jej w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Jest to już dla podatników pierwsza dobra wiadomość. Druga jest taka, że nawet jeśli instalacja fotowoltaiczna jest związana z prowadzeniem działalności gospodarczej, to ustawodawca wskazał wprost, że podlega ona opodatkowaniu wyłącznie w zakresie jej części budowlanych wzniesione w wyniku robót budowlanych. Na mocy tej regulacji opodatkowaniu podlegają nie tyle same panele fotowoltaiczne jako urządzenia techniczne, co elementy budowlane, na których są one posadowione, np. fundamenty, czy konstrukcje wsporcze. Oznacza to, że zakres opodatkowania jest istotnie ograniczony.

Czym są roboty budowlane w podatku od nieruchomości?

Co w takim razie stało się źródłem problemów podatników? Chodzi o zwrot „wzniesione w wyniku robót budowlanych”. Wielu podatników błędnie przyjęło, że konstrukcje wsporcze, na których są posadowione elektrownie, nie muszą podlegać opodatkowaniu, bo nie zostały wzniesione w wyniku robót budowlanych (rozumianych potocznie i intuicyjnie). Tymczasem, jak wynika z nowej definicji, która również od 1 stycznia 2025 roku znajduje się w przepisach ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, roboty budowlane to prace polegające na budowie, odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie lub montażu, do których stosuje się przepisy ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane. Zakres tego pojęcia jest więc naprawdę szeroki, a podatnicy mają obowiązek zapłacenia podatku od elementów, na których są posadowione ich instalacje.