Wiek emerytalny bywa różny w zależności od zawodu

Wiek emerytalny to temat, który niezmiennie budzi kontrowersje. Czy należy go zrównać dla kobiet i mężczyzn? Czy należy go podwyższyć? Którym grupom zawodowym należy dać prawo do wcześniejszego przejścia na emeryturę? Nie tak dawno internet żył tematem obniżenia wieku emerytalnego dla zawodowych tancerzy, a krótko po tym przyznawaniem praw do emerytury Hindusom. Teraz natomiast omawiany jest problem komorników sądowych i asesorów komorniczych. Tym razem jednak nie chodzi o przyznanie większych praw i obniżenie wieku emerytalnego, a o podwyższenie granicy wieku z 65 lat do 70. Czy to jest niekorzystna zmiana? O co tak naprawdę chodzi?

Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło, a Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o komornikach sądowych. Dotyczy on w głównej mierze art. 19 ust. 1 pkt 2 i art. 144 ust. 1 pkt 4 ustawy o komornikach sądowych. Na podstawie pierwszej z tych regulacji Minister Sprawiedliwości odwołuje z urzędu komornika sądowego z zajmowanego stanowiska, jeżeli komornik ukończył 65. rok życia. Z kolei druga przewiduje, że prezes właściwego sądu apelacyjnego odwołuje z urzędu asesora komorniczego z zajmowanego stanowiska, jeżeli asesor ukończył 65. rok życia. Przepisy te obowiązują w takim brzmieniu od 1 stycznia 2019 r. Wcześniej przewidywały, że granicą jest w obu przypadkach 70 rok życia. Od 2019 r. granica wieku została więc obniżona o 5 lat, co można było oceniać jako korzystną zmianę.

Czy obowiązujące przepisy dyskryminują te grupy ubezpieczonych?

Jednak jak się okazało, przez 5 lat po wprowadzeniu omawianej zmiany decyzje odwołujące komorników z zajmowanych stanowisk wydawane przez Ministra Sprawiedliwości stawały się wielokrotnie przedmiotem sporów rozstrzyganych przez sądy i wielokrotnie były uchylane jako przejaw dyskryminacji bezpośredniej określonej grupy zawodowej (patrz np. wyroki NSA: z 7 grudnia 2021 r., sygn. akt II GSK 2281/21 i z 12 grudnia 2022 r., sygn. akt II GSK 425/22). Linia orzecznicza, która ukształtowała się w tym zakresie jest jednoznaczna, a co więcej, zdaniem sądów pozbawieni możliwości wykonywania zawodu komornicy i asesorzy, po uzyskaniu pozytywnego wyroku nabywają uprawnienia do dochodzenia od Skarbu Państwa roszczeń odszkodowawczych.

Taki stan rzeczy stał się podstawą przygotowania projektu zmian, które sprawią, że komornicy i asesorzy komorniczy mający status funkcjonariuszy publicznych nie będą traktowani mniej korzystnie niż inne osoby wykonujące prawniczą działalność zawodową, również mające status funkcjonariuszy publicznych lub status zawodu zaufania publicznego, w szczególności sędziowie, prokuratorzy czy notariusze. I to dlatego granica wieku, której przekroczenie będzie oznaczało konieczność odwołania komornika i asesora ma zostać podwyższona i określona na 70 lat, co będzie korespondowało np. z sytuacją notariuszy, sędziów i prokuratorów.

Czy planowana zmiana to podwyższenie wieku emerytalnego?

Czy to oznacza podwyższenie wieku emerytalnego dla tych grup zawodowych? Nie. Przyznanie komornikom prawa do wykonywania zawodu do czasu osiągnięcia przez nich 70. roku życia, nie wyłącza możliwości przejścia przez nich na emeryturę z chwilą osiągnięcia wieku uzasadniającego nabycie uprawnień emerytalnych. Do osób tych stosuje się bowiem odpowiednio przepisy ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Nadal więc zarówno komornik sądowy, jak i asesor komorniczy będą mogli z chwilą osiągnięcia wieku emerytalnego przejść na emeryturę składając Ministrowi Sprawiedliwości rezygnację ze stanowiska.

Podstawa prawna

ustawa z 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 1458)