Oświadczenie Chin

W oświadczeniu opublikowanym po spotkaniu z udziałem wiceszefów MSZ Rosji i Iranu - Siergieja Riabkowa i Kazema Gharibabadiego - szef chińskiej dyplomacji Wang Yi przekazał, że Chiny przedstawiły pięciopunktową propozycję dotyczącą "właściwego rozwiązania irańskiej kwestii nuklearnej w nowej sytuacji".

"Nalegamy na pokojowe rozwiązywanie sporów za pomocą środków politycznych i dyplomatycznych oraz sprzeciwiamy się uciekaniu się do siły i nielegalnych sankcji” – czytamy.

Apel do władz Iranu

Władze ChRL zaapelowały do władz Iranu, by "nadal honorowały swoje zobowiązanie do nierozwijania broni jądrowej", oraz do rządów innych państw o "pełne poszanowanie" prawa Iranu do "pokojowego wykorzystania energii jądrowej w ramach umowy z 2015 roku”.

Do czego zobowiązuje porozumienie nuklearne z 2015 roku?

W ramach porozumienia nuklearnego, zawartego w 2015 r. przez Iran z USA, Rosją, Chinami, Wielką Brytanią, Francją i Niemcami, Teheran zgodził się ograniczyć swój program nuklearny w zamian za zniesienie międzynarodowych sankcji. W 2018 r. ówczesny prezydent USA Donald Trump wycofał się z porozumienia i przywrócił sankcje. Iran po roku również odszedł od zapisów umowy, wzbogacając coraz większe ilości uranu ponad wyznaczony limit 3,67 proc.

Apel do USA o powrót do rozmów

W propozycji chińskiego MSZ znalazł się również apel do USA o "wykazanie się polityczną szczerością" i powrót do rozmów. Jednocześnie nalegał na "dialog i współpracę" i sprzeciwił się "wszelkim próbom zmuszenia Rady Bezpieczeństwa ONZ do interwencji" i wznowienia sankcji.

"Jedynie zachowanie ducha wzajemnego szacunku pozwoli na znalezienie wspólnego mianownika uwzględniającego uzasadnione obawy wszystkich stron i osiągnięcie rozwiązania spełniającego oczekiwania społeczności międzynarodowej" – podkreślił Wang.

Wspólne interesy Pekinu, Moskwy i Teheranu

Pekin i Moskwę łączą z Iranem rozległe interesy. Chiny są największym odbiorcą irańskiej ropy, a Rosja kupuje w tym kraju uzbrojenie, które wykorzystuje w wojnie przeciwko Ukrainie. Iran przystąpił w 2023 r. do Szanghajskiej Organizacji Współpracy, powołanej przez Chiny i Rosję. Wojska tych trzech krajów prowadzą również wspólne manewry, w tym zakończone w tym tygodniu ćwiczenia na wodach Zatoki Omańskiej.

Z Pekinu Krzysztof Pawliszak (PAP)