W indeksie przeanalizowano łącznie 210 krajów i terytoriów pod kątem poziomu dostępu do praw politycznych i swobód obywatelskich, zanim zostały sklasyfikowane jako „wolne”, „częściowo wolne” lub „zniewolone”.
Mimo potknięć demokracji w ostatnich latach, globalny krajobraz poprawił się od czasu pierwszej publikacji raportu 51 lat temu. Wówczas prawie 30 proc. badanych państw i terytoriów (44 ze 148) było uznawanych za „wolne”, podczas gdy w ostatnim badaniu odsetek ten wzrósł do 40 proc. (84 z 210 krajów i terytoriów).
Prawa polityczne i swobody obywatelskie zostały zmniejszone w 52 krajach
W ostatnim roku prawa polityczne i swobody obywatelskie zostały zmniejszone w 52 krajach, podczas gdy tylko 21 krajów dokonało poprawy. Niedoskonałe wybory i konflikty zbrojne przyczyniły się do spadku, zagrażając wolności i powodując poważne cierpienie ludzi. W 2023 r. w Kambodży, Gwatemali, Polsce, Turcji i Zimbabwe urzędujący podjęli kroki, aby uniemożliwić opozycji politycznej rywalizację na równych zasadach. Przywódcy w Salwadorze i Wenezueli nagięli zasady, aby zapewnić sobie zwycięstwo w zaplanowanych wyborach. Wybory w Ekwadorze zostały naznaczone powszechną przemocą, w tym morderstwami kilku urzędników państwowych i kandydatów politycznych - czytamy w raporcie.
Wolność w Europie
Polska, która sklasyfikowana jest w grupie państw „wolnych” i ciągu ostatnich 10 lat straciła z ogólnego wyniku 13 pkt. W ciągu ostatniej dekady tyle samo (13 pkt.) z ogólnego wyniku straciła też Rosja, która jest jednym z dwóch państw europejskich określonych jako „zniewolone”. Drugim krajem, gdzie nie ma wolności jest Białoruś.
W Europie za „częściowo wolne” uznano Ukrainę, która toczy krwawą wojnę z rosyjskim najeźdźcą, Węgry, Mołdawią i kraje bałkańskie nie należące do UE, czyli Serbię, Bośnię i Hercegowinę, Czarnogórę, Kosowo, Albanię i Macedonią Północną.
Iran gorszy niż Kuba
Bardzo nisko w rankingu znajduje się Iran, który uzyskał zaledwie 11 punktów na 100 w 2024 r., co jest o jeden punkt gorszym wynikiem niż w 2023 r., który klasyfikuje ten kraj jako „zniewolony”.
W tym indeksie Iran plasuje się o jeden punkt wyżej niż Jemen i o jeden punkt gorzej niż Kuba, Laos i Bahrajn.