Nawet najbardziej optymistyczne scenariusze, w tym wycofanie przez Rosję wszystkich wojsk z Ukrainy, nie zakładają powrotu do przedwojennego status quo. Portal CNBC podaje 5 scenariusz zakończenia wojny:
Niepełna kontrola
W najbardziej prawdopodobnym (według Euroasia Group) scenariuszu w perspektywie najbliższych trzech miesięcy Rosja zdobywa niepełną kontrolę nad wschodnią Ukrainą (aż do linii Dniepru) i po długim oblężeniu zdobywa Kijów, po czym instaluje w stolicy marionetkowy rząd. Centrum osłabionego ukraińskiego państwa i półemigracyjnego rządu stanie się Lwów, a Ukraina uzyska masywny pakiet wsparcia od Zachodu.
NATO w tym scenariuszu udzieli wsparcia Ukrainie oraz dostarczy tam sprzęt wojskowy, który zwiększy skuteczność rebelianckich działań na wschodzie kraju. Możliwe jest też, że dojdzie do starć powietrznych między Rosją na Sojuszem.
Czystki i podział
Niektórzy analitycy sądzą, że niepełna kontrola Rosji nad Ukrainą może prowadzić do podziału drugiego z państw, tym bardziej, że Rosja „zadomowiła się” już w samozwańczych republikach na wschodzie kraju, uznając poza tym ich niepodległość.
Taras Kuzio, pracownik naukowy Henry Jackson Society, napisał w czwartek w artykule dla Atlantic Council, że Moskwa wskazała, że jej celem jest „całkowite militarne podbicie Ukrainy, po którym nastąpi podział i masowa czystka ludności cywilnej”.
Pojawiają się pytania o to, kto mógłby stanąć na czele marionetkowego rządu, który mógłby z grubsza pełnić taką samą funkcję jak reżim Aleksandra Łukaszenki w Białorusi. Wysoko stoją akcje byłego prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowycza.
Rebelia
Większość obserwatorów ostrzega, że Ukraińcy nie zaakceptują marionetkowego rządu, a obecna militarna kampania przekształci się w powstanie, w którym prześladowani będą starali się obalić reżim wszelkimi dostępnymi metodami. Rosja prawdopodobnie stanie w obliczu długotrwałej, kosztownej i bolesnej okupacji Ukrainy.
Stratedzy z Scowcroft Center for Strategy and Security uważają, że Rosji nie opłaca się tak naprawdę wygrana, ponieważ poniesie wielkie straty i będzie musiała zapłacić ogromne koszty okupacji. Potencjalne powstanie Ukraińców będzie długotrwałe i wspierane militarnie przez Zachód. Konflikt może zakończyć się koniecznością wycofania się Rosji z Ukrainy, czyli tak samo, jak nieudana inwazja ZSRR na Afganistan w 1979 roku.
NATO vs Rosja
Kolejny scenariusz zakłada pełnoskalowe powodzenie rosyjskiej „operacji” na Ukrainie i powstanie nowej żelaznej kurtyny. Po jednej stronie znalazłyby się kraje UE w sojuszu z NATO, a po drugiej Rosja i znajdujące się w jej strefie wpływów państwa (np. Białoruś i Mołdawia). Początkiem nowej zimnej wojny mogą być rosyjskie ataki w cyberprzestrzeni na infrastrukturę krytyczną krajów UE, kampanie dezinformacyjne w Europie czy nawet nakładanie sankcji przeciwko członkom NATO. Ryzyko bezpośredniego starcia Rosji z NATO jest mało prawdopodobne.
Cud?
Najmniej prawdopodobnym i oczywiście najlepszym scenariuszem dla Ukrainy byłoby całkowite wycofanie się rosyjskich wojsk z jej obszaru. W tym scenariuszu Kreml uzmysławia sobie, że „operacja Ukraina” jest bardzo nieopłacalna i decyduje się na rezygnację z obalenia obecnych władz z Zełenskim na czele. Taka kalkulacja uwzględniałaby koszty polityczne, gospodarcze i ogromne problemy z podporządkowaniem sobie sąsiada.
Nawet w przypadku realizacji tego scenariusza dojdzie do poważnego przeformatowania architektury bezpieczeństwa w Europie.