Weryfikacja i windykacja
Celem jej przyjęcia była poprawa funkcjonowania obrotu gospodarczego poprzez zapewnienie przedsiębiorcom skutecznego instrumentu wzmocnienia bezpieczeństwa obrotu, zwłaszcza udrożnienie systemu płatniczego na etapie przed wszczęciem długotrwałych procesów sądowych oraz egzekucji.
Kilka lat funkcjonowania informacji gospodarczych w Polsce, pomimo pewnych zbędnych, a czasami wręcz nieracjonalnych ograniczeń w obecnej ustawie, pokazało, że można stworzyć rozwiązania, które pod względem wiarygodności danych, w tym możliwej współpracy z bankowymi bazami danych, szybkości przepływu informacji oraz bezpieczeństwa przetwarzania i transferu nie ustępują rozwiązaniom przyjętym w innych państwach europejskich.
Wymiana informacji gospodarczych niesie ze sobą korzystne efekty w postaci uzyskania możliwości oceny wiarygodności płatniczej kontrahentów, jak i w postaci otrzymania silnych narzędzi windykacyjnych.
Reklama
Zasady przyjęte w ustawie
Zakres przedmiotowy informacji gospodarczej skonstruowano w sposób szeroki – po to, aby mogła ona służyć ocenie wiarygodności płatniczej. W rozumieniu ustawy, za informacje gospodarcze uważa się dane dotyczące podmiotu (przedsiębiorcy) oraz konsumenta (ze wskazaniem szczegółowych danych identyfikujących), w powiązaniu z danymi dotyczącymi zobowiązania pieniężnego, określonymi poprzez wskazanie m.in.: tytułu prawnego, kwoty i waluty, w tym kwoty samej zaległości, terminu jej powstania, stanu postępowań dotyczących zobowiązania (w tym informacja o orzeczeniach sądowych). Są nimi także tzw. informacje pozytywne, czyli dane o wywiązywaniu się przez konsumenta lub przedsiębiorcę ze zobowiązań z tytułu umów o kredyt konsumencki lub związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej, które to informacje przedsiębiorca – kontrahent obowiązany jest, na żądanie rzetelnego konsumenta lub przedsiębiorcy, przekazać do biura informacji gospodarczej.
Jedynie biura są upoważnione do udostępniania informacji gospodarczych osobom trzecim.
Przedmiotem działalności gospodarczej biur jest wyłącznie pośrednictwo w udostępnianiu informacji gospodarczych polegające na ich przyjmowaniu od przedsiębiorców, przechowywaniu i ujawnianiu w odpowiedzi na zapytanie (w przypadku zapytania o konsumenta należy przedstawić jego upoważnienie).
Biura informacji gospodarczej są podmiotami prawa prywatnego, nie pełnią zatem funkcji publicznych (państwowych) rejestrów, natomiast nadzór nad przestrzeganiem przez nie przepisów ustawy sprawuje minister gospodarki. Obecnie w Polsce funkcjonują trzy biura informacji gospodarczej. Są to: InfoMonitor BIG SA, Europejski Rejestr Informacji Finansowej BIG SA oraz Krajowy Rejestr Długów BIG SA .
Przedsiębiorca, jeżeli zawarł z biurem umowę, może przekazać mu informację gospodarczą o zobowiązaniach konsumenta (dziś w zasadzie tylko w zakresie szeroko rozumianego kredytu konsumenckiego, ale projekt nowej ustawy otwiera katalog tytułów prawnych) i odpowiednio przedsiębiorcy (z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej przez obydwu przedsiębiorców), jeżeli łączna kwota zobowiązań konsumenta wobec przedsiębiorcy wynosi min. 200 zł. (w przypadku przedsiębiorcy min. 500 zł.), a świadczenia są wymagalne od co najmniej 60 dni i upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez przedsiębiorcę listem poleconym wezwania do zapłaty, zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura. BIG-i nie przetwarzają danych archiwalnych i danych o wygaśniętych zobowiązaniach, spłata zobowiązania powoduje obowiązek po stronie przedsiębiorcy do usunięcia danych z biura nie później niż w terminie 14 dni.
Obecnie obowiązuje wprawdzie obszerny, ale zamknięty katalog przedsiębiorców uprawnionych do przekazywania informacji gospodarczych o zobowiązaniach konsumentów (katalog jest otwarty w przypadku zobowiązań dłużników – przedsiębiorców). Wśród uprawnionych znajdują się m.in.: banki (także instytucje pośrednictwa kredytowego), zakłady ubezpieczeń, firmy leasingowe, operatorzy telekomunikacyjni, dostawcy energii elektrycznej, ciepła, paliw gazowych, wody i innych masowych usług, operatorzy telewizji kablowej, a także m.in. spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, wynajmujący lokale oraz wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast w zakresie dłużników alimentacyjnych. Projekt nowej ustawy przewiduje otworzenie katalogu uprawnionych, w tym także o wierzycieli wtórnych i wierzycieli publicznoprawnych.
Współpraca z sektorem bankowym
Ogromną zaletą przewidzianą w ustawie jest możliwość przekazywania biurom informacji gospodarczej danych przez tzw. bankowe bazy danych (instytucje utworzone na podstawie art. 105 ust. 4 Prawa bankowego), czyli Biuro Informacji Kredytowej SA (BIK) oraz prowadzony przez Związek Banków Polskich (ZBP), System Bankowy Rejestr (obecnie jedynie InfoMonitor BIG SA oferuje usługę dostępu do bankowych baz danych). Dostęp do danych bankowych, zwłaszcza BIK, poprzez biuro informacji gospodarczej znacznie rozszerza możliwość oceny wiarygodności płatniczej kontrahenta, gwarantuje też uzyskanie w jednym miejscu obszernych danych na temat dłużników sektora bankowego, jak i dłużników pozostałych uczestników obrotu. Ponadto współpraca umożliwia również dostęp do szerokiego wachlarza informacji przetwarzanych w bazach ZBP w ramach Systemów Wymiany Informacji, zwłaszcza Systemu BANKOWY REJESTR o dłużnikach nieterminowo spłacających zobowiązania wobec banków (przedsiębiorcy i konsumenci) i Systemu DOKUMENTY ZASTRZEŻONE, unikalnego w Polsce systemu gromadzenia i natychmiastowej dystrybucji danych o utraconych, skradzionych, podrobionych dokumentach tożsamości (także osób, które nie są klientami banków) oraz zastrzeżonych dokumentach bankowych, rachunkach bankowych i kartach.
/>