Światowy kryzys ma ograniczony wpływ na sytuację ekonomiczną Słowacji. Nie znaczy to jednak, że nasi sąsiedzi nie muszą obawiać się skutków globalnego pogorszenia koniunktury.
Wejście z początkiem przyszłego roku do strefy euro, niski poziom deficytu budżetowego i zadłużenia sektora publicznego powinny ustrzec kraj przed większymi kłopotami. Nie ma mowy o powtórzeniu zeszłorocznej stopy wzrostu PKB (ponad 10 proc.). Sukcesem byłoby osiągnięcie 7-proc. tempa wzrostu.
Mimo to na tle większości innych państw Europy Środkowo-Wschodniej sytuacja gospodarcza Słowacji wygląda dziś bardzo dobrze. Kraj, który najpóźniej w regionie rozpoczął rynkowe reformy i z opóźnieniem przystąpił do negocjacji w sprawie członkostwa w Unii Europejskiej, zupełnie niespodziewanie stał się liderem. Jako pierwszy, poza Słowenią, spełnił warunki wejścia do strefy euro, radykalnie obniżył stopę bezrobocia (z ponad 18 proc. w 2004 roku do 11 proc. w 2007 roku). Kraj ten osiągnął w 2007 roku najwyższe w Europie tempo wzrostu PKB, stał się największym na świecie producentem samochodów w przeliczeniu na 1 mieszkańca. Ale kryzys może bardzo ograniczyć popyt na nowe auta.

Porównania z Czechami

Reklama
Wszystkich tych sukcesów na pewno by nie było, gdyby nie konsekwentna polityka ekonomiczna. Zwraca na to uwagę Remigiusz Górski, zastępca dyrektora czeskiego oddziału X-Trade Brokers DM SA, firmy prowadzącej działalność na rynku słowackim.
- Słowacja jest jedynym krajem w regionie, który przeprowadził szereg reform na tak dużą skalę, zwłaszcza w dziedzinie polityki finansowej państwa. Zracjonalizował wydatki socjalne i zmniejszył obciążenia administracyjno-prawne dla firm - mówi dyrektor Górski.
Dzięki konsekwentnej polityce Słowacja zdołała przyciągnąć duży kapitał w postaci zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Stała się również atrakcyjna dla inwestorów z Polski.
- Bardzo często polskie firmy planują wejście na rynki czeski i słowacki równocześnie, traktując je jako jeden rynek. Zasadniczym plusem takiej strategii jest obniżenie kosztów marketingowych lub organizacja jednego oddziału, który mógłby obsługiwać obydwa kraje - twierdzi R. Górski.
Nie oznacza to , że między Czechami a Słowacją nie ma różnic.
- Czechy są krajem większym niż Słowacja i wyraźnie bogatszym. Mimo szybkiego wzrostu PKB w ostatnich latach, Słowacja nadal jest krajem słabiej rozwiniętym. Słowacja jest rynkiem mniej przewidywalnym niż Czechy. Słabsza jest klasa średnia, większe różnice społeczne - zauważa dyrektor Górski.

Start do ekspansji

Od Słowacji ekspansję zagraniczną zaczęła rzeszowska firma informatyczna Asseco.
- Nabycie 55 proc. słowackiej firmy Asset Soft było początkiem budowy międzynarodowej grupy kapitałowej. Po przejęciu firmy pozostawiliśmy słowacki zarząd i nie zmieniliśmy jej strategii - wspomina Katarzyna Drewnowska, dyrektor działu PR w Asseco Poland.
Współpraca inwestycyjna firm polskich i słowackich nie ogranicza się do sektora IT czy usług bankowych, choć w tych dziedzinach sukcesy są największe.
- Coraz ściślej kooperują przedsiębiorstwa przemysłu motoryzacyjnego i maszynowego. Byłbym bardzo zadowolony, gdyby w Polsce znaleźli się inwestorzy zainteresowani słowackimi aquaparkami i spa, ponieważ uważam, że Słowacja ma szansę stać się w tej części Europy strefą wypoczynku, relaksu i lecznictwa - mówi Vladislav Chlipala, radca handlowy Ambasady Republiki Słowackiej w Polsce.
VADEMECUM INWESTORA
Podatki
Od 2004 r. na Słowacji obowiązuje liniowy podatek dochodowy, zarówno od osób fizycznych jak i prawnych. Stawka wynosi 19 proc. Na poziomie 19 proc. ustalono również wysokość podstawowej stawki VAT. Od początku 2007 r. obowiązuje obniżona, 10-proc., stawka VAT odnosząca się do leków, produktów medycznych oraz książek.
Mało skomplikowany system podatkowy ułatwia rozliczenia z fiskusem. Innym plusem jest płacenie VAT raz na kwartał (a nie raz na miesiąc), jeśli obroty firmy w poprzednim roku nie przekroczyły 10 mln SKK (ok. 330 tys. euro).
Obowiązek rejestracji do podatku VAT mają firmy, które w roku poprzednim osiągnęły obroty powyżej 1,5 mln SKK, czyli ok. 50 tys. euro.
Nie ma na Słowacji podatku od dywidend, sprzedaży nieruchomości i zysków kapitałowych osiągniętych na giełdzie.
Ubezpieczenia społeczne
Na Słowacji obowiązują składki na ubezpieczenia społeczne:
• płacone przez pracodawcę
- na fundusz chorobowy - 1,4 proc.
- emerytalna - 14,0 proc.,
- na wypadek bezrobocia - 1,0 proc.,
- wypadek trwałej niezdolności do pracy - 3,0 proc.,
- na fundusz wypadkowy - 0,8 proc.,
- zdrowotna - 10,0 proc. (razem - 35,2 proc).
Rejestracja firm
Czynność ta jest łatwiejsza, mniej czasochłonna i mniej kosztowna niż w Polsce. Przeciętnie wymaga przeprowadzenia 6 procedur, a cała operacja zajmuje ok. 16 dni. Wysokość opłat wiążących się z rejestracją firm na Słowacji wynoszą:
• złożenie wniosku o wpis do rejestru handlowego
- 25 tys. SKK (spółka akcyjna),
- 10 tys. SKK (inna forma prawna przedsiębiorstwa),
- 10 tys. SKK (oddziały osób prawnych),
- 5 tys. SKK (osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą),
- 1 tys. SKK (oddziały osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą).
Formy prawne firm
Prawo nie precyzuje, czy firma tworzona w tym kraju ma nosić nazwę w języku słowackim, natomiast obliguje do tego, żeby jej status prawny był sformułowany w tym języku (np. a. s., akciová spoločnost itp.).
Najczęściej wybieranymi na Słowacji formami prawnymi działalności przedsiębiorstw są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna, spółka komandytowa oraz spółka jawna.
Założycielami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być od 1 do 50 osób fizycznych lub prawnych. Kapitał założycielski wynosi 200 tys. SKK. Nie musi publikować sprawozdań finansowych.
W przypadku spółki akcyjnej nie ma minimalnej liczby akcjonariuszy. Wysokość minimalnego kapitału założycielskiego określono na 1 mln SKK. Ma obowiązek publikowania wyników finansowych.
Spółka komandytowa nie ma określonej minimalnej liczby wspólników ani wysokości minimalnego kapitału. Nie musi publikować sprawozdań finansowych.
Także spółka jawna nie ma określonego kapitału założycielskiego, ale musi mieć co najmniej dwóch wspólników. Nie ma obowiązku publikowania wyników finansowych.
Średnia miesięczna płaca brutto na Słowacji w 2007 r. wyniosła 21 658 SKK, czyli ok. 720 euro, a płaca netto - blisko 17 000 SKK (prawie 570 euro).
Terminy płatności
Najkrótszy termin to 14 dni, a najdłuższy wynosi 60 dni. Opóźnienia w płatnościach są niewielkie. Średnio wynoszą zaledwie osiem dni, a w terminie regulowanych jest 52 proc. należności. Ryzyko poniesienia w wyniku niezapłacenia przez kontrahentów należności utrzymało się na Słowacji w 2008 r. na takim samym poziomie i wyniosło 2,8 proc. w proporcji do wielkości całkowitych obrotów.
Rozstrzyganie sporów
Rozstrzyganie sporów handlowych na Słowacji trwa przeciętnie 565 dni, wymaga przeprowadzenia 30 procedur, a koszt stanowi średnio 25,7 proc. wartości zadłużenia.