Emerytura lub renta bez podatku. ZUS wysyła wniosek EPD-21

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozesłał w bieżącym roku ponad 460 tysięcy wniosków o symbolu EPD-21 do emerytów i rencistów wraz z informacją PIT za 2024 rok. Dokument ten, oznaczający prośbę o niepobieranie zaliczek na podatek dochodowy od dochodu do 30 000 zł, wywołał duże zainteresowanie. Skorzystanie z niego może skutkować natychmiastowym wzrostem świadczenia, ale wymaga odpowiedzialnej oceny swoich rocznych dochodów ze wszystkich źródeł.

Jak działa wniosek EPD-21? Kiedy i komu przynosi największe korzyści?

Wniosek EPD-21 umożliwia, by do momentu przekroczenia rocznej sumy świadczeń w wysokości 30 000 zł, ZUS nie potrącał zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Dotyczy to zarówno regularnej emerytury/renty, jak i dodatkowych rocznych wypłat, takich jak "trzynastka" i "czternastka". Rozważenie złożenia wniosku jest szczególnie rekomendowane dla osób, których roczne dochody z ZUS nie przekroczą 30 000 zł, a którym obecnie pobierane są zaliczki na podatek z tytułu "trzynastki" i "czternastki". Zazwyczaj w takich przypadkach urząd skarbowy zwraca ten podatek (nadpłatę) po rocznym rozliczeniu PIT. Dzięki EPD-21, zaliczka ta w ogóle nie zostanie pobrana, co oznacza, że wypłata trzynastki i czternastki będzie wyższa już w momencie jej otrzymania, a na koniec roku prawdopodobnie unikniemy nadpłaty podatku. Szacuje się, że w takich sytuacjach świadczenie może wzrosnąć od kilkunastu do nawet około 400 zł.

Co się dzieje w sytuacji, gdy limit 30 tys. zł zostanie przekroczony?

Jeżeli suma wypłaconych świadczeń w danym roku przekroczy 30 000 zł, ZUS automatycznie rozpocznie pobieranie miesięcznych zaliczek na podatek w standardowej stawce 12 proc. (bez pomniejszania zaliczki o 300 zł miesięcznie, ponieważ kwota wolna została już skonsumowana). W efekcie kwota netto emerytury/renty może stać się niższa niż przed złożeniem wniosku EPD-21.

Ostrzeżenie: Kiedy nie opłaca się składać wniosku EPD-21?

Złożenie wniosku EPD-21 nie jest korzystne dla osób, których roczne dochody z wszystkich źródeł przekraczają 30 000 zł. Do grupy ryzyka należą seniorzy, którzy, mimo niskiego świadczenia z ZUS, otrzymują drugie świadczenie z innej instytucji (np. KRUS, wojskowe, policyjne) lub wynagrodzenie za pracę. Ich łączne roczne dochody mogą w sumie przekroczyć ustawową kwotę wolną od podatku (30 000 zł).

Jeśli taka osoba złoży EPD-21, a jej dochód roczny finalnie przekroczy 30 tys. zł, po zakończeniu roku podatkowego, przy rocznym rozliczeniu z urzędem skarbowym, może powstać znaczna niedopłata podatku. Będzie ona musiała zostać uregulowana jednorazowo.

Decyzja o złożeniu wniosku EPD-21 należy do świadczeniobiorcy

Należy pamiętać, że raz złożony wniosek EPD-21 obowiązuje również w kolejnych latach podatkowych, chyba że świadczeniobiorca go wycofa lub złoży inny wniosek podatkowy (np. PIT-2). ZUS podkreśla, że decyzja o złożeniu wniosku zawsze należy do klienta. W przypadku osób, co do których istnieje ryzyko przekroczenia progu 30 tys. zł łącznego dochodu, warto rozważyć pozostanie przy dotychczasowym systemie pobierania zaliczek na podatek przez ZUS. Chociaż w ciągu roku zaliczka jest pobierana, minimalizuje to ryzyko dużej niedopłaty w rozliczeniu rocznym.