"Wszyscy kandydaci zostali zaproszeni, podobno mają być wszyscy, lub niemal wszyscy. Planujemy weryfikację, rozmowy, a na koniec głosowanie nad rekomendacjami. Chcielibyśmy przeprowadzić to wysłuchanie solidnie, nie mamy obowiązku rekomendowania wszystkich" - powiedział w poniedziałek PAP wiceprzewodniczący senackiej komisji praw człowieka, praworządności i petycji Łukasz Mikołajczyk (PiS). Jak dodał, posiedzenie, którego początek zaplanowano na godz. 12, może potrwać do godz. 16.
Ławników wybiera Senat w głosowaniu jawnym. Kandydatów na ławników mogły zgłaszać stowarzyszenia i inne organizacje społeczne i zawodowe zarejestrowane na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem partii politycznych, a także grupy co najmniej 100 obywateli mających czynne prawo wyborcze.
Do 25 lutego br. do Senatu wpłynęły zgłoszenia 28 kandydatów. Jak informowało biuro prasowe Senatu, sześcioro kandydatów zgłosiły grupy obywateli, pozostałe zgłoszenia złożyły organizacje i stowarzyszenia, wśród nich m.in.: Wspólnota "Wiara i Światło" przy Parafii św. Franciszka z Asyżu w Ostródzie, Stowarzyszenie Promocji Zdrowia w Pleszewie, Stowarzyszenie Przeciw Bezprawiu z Bielska-Białej, "Trybunał Narodowy" z Jeleniej Góry, Fundacja "KupFranki.org" z Poznania i Grudziądzkie Towarzystwo Żużlowe.
Komisja praw człowieka, praworządności i petycji 19 marca przyjęła listę 26 kandydatur, które spełniły wymogi formalne oraz zdecydowała o pozostawieniu bez dalszego biegu dwóch pozostałych zgłoszeń wniesionych w terminie. Wskazała też, iż kolejne ze zgłoszeń wpłynęło po terminie - już w marcu - i w ogóle nie było badane.
Wybór ławników przez Senat wynika z ustawy o SN obowiązującej od 3 kwietnia zeszłego roku. Na jej podstawie I prezes SN zarządzeniem ustaliła, że ma być 36 ławników pierwszej kadencji.
Zgodnie z dalszą procedurą marszałek Senatu kieruje zgłoszenia kandydatów na ławników wraz z dołączonymi dokumentami do senackiej komisji. Po formalnym zbadaniu zgłoszeń komisja wskazuje marszałkowi kandydatów, których zgłoszenia zostały wniesione w terminie i spełniają wymagania, oraz przedstawia Senatowi projekt uchwały stwierdzającej pozostawienie bez dalszego biegu zgłoszeń wniesionych po upływie terminu lub niespełniających wymagań formalnych.
Następnie marszałek Senatu zasięga od komendanta głównego policji informacji o kandydatach, których zgłoszenia spełniły wymagania formalne i przekazuje te informacje ponownie do komisji. Wówczas komisja - na kolejnym posiedzeniu - spotyka się z kandydatami i dokonuje ich merytorycznej oceny. Ostatecznego wyboru dokonuje zaś cały Senat.
Wcześniejszy nabór ławników SN odbył się w maju 2018 r., a poprzedni wybór został dokonany przez Senat w końcu czerwca ub.r. Wówczas wybrano 13 ławników (później dwóch złożyło rezygnację), dlatego konieczny był nabór uzupełniający, który zainicjowano w końcu stycznia br. Ławnicy wybrani w czerwcu ub.r. czekają na złożenie ślubowania przed I prezes SN, które prawdopodobnie nastąpi po wyborze uzupełniającym.
Kadencja ławników – zgodnie z ustawą o Sądzie Najwyższym – rozpocznie się w dniu złożenia ślubowania, a zakończy 31 grudnia 2021 r. Przepisy przewidują możliwość orzekania w SN w okresie przejściowym przez ławników z Sądu Okręgowego w Warszawie i Sądu Okręgowego Warszawa-Praga.
Według ustawy ławnikiem SN może być osoba, która m.in. posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i publicznych, jest nieskazitelnego charakteru, ukończyła 40 lat, w dniu wyboru nie ukończyła 60 lat, jest zdolna ze względu na stan zdrowia do pełnienia obowiązków ławnika, ma co najmniej wykształcenie średnie. Nie może nim być osoba, która m.in.: jest zatrudniona w sądach, prokuraturze lub policji, pracuje w urzędach obsługujących centralne organy państwa, jest adwokatem, radcą prawnym, notariuszem, żołnierzem, duchownym albo należy do partii politycznej. (PAP)
autor: Marcin Jabłoński
