Rozmawiamy z Jackiem Wiśniewskim

Reklama

Jacek Wiśniewski główny ekonomista Raiffeisen Bank

Reklama

Rozmowa z Jackiem Wiśniewskim, głównym ekonomistą Raiffeisen Bank

Szansa na wejście do ERM2 w tym roku jest niewielka Aby myśleć o wejściu do strefy euro, potrzebny jest kompromis polityczny przy jednoczesnym zapewnieniu trwałej stabilności gospodarczej

Kiedy Polska powinna przystąpić do strefy euro?

Jak najszybciej i wtedy, gdy będzie do tego dobrze przygotowana. Polska powinna zmierzać do strefy euro, bo ostatnie czasy pokazały, że gospodarki małe i otwarte, które są w pobliżu dużych stref walutowych, łatwo mogą popaść w kłopoty, jeżeli przepływy kapitału zostaną zaburzone. Nasza obecność w strefie euro nie spowodowałaby takiego odpływu kapitału, z jakim ostatnio mieliśmy do czynienia. Żeby jednak myśleć o wejściu do Eurolandu, musimy się do tego dobrze przygotować To oznacza, że musi dojść do kompromisu politycznego przy jednoczesnym zapewnieniu trwałej stabilności gospodarczej. A więc m.in. utrzymywaniu stosunkowo niskiego deficytu i inflacji.

Które kryteria konwergencji są w tej chwili najbardziej zagrożone?

Największe kłopoty są ze spełnieniem kryterium legislacyjnego, czyli z dostosowaniem chociażby konstytucji do tego, by euro mogło zastąpić złotego. To jest bardzo ważna sprawa, a nie jesteśmy w stanie oszacować, czy spełnimy to kryterium, czy nie. Druga rzecz to kryterium fiskalne. Wiadomo, że strony fiskalne gospodarek będą narażone na szczególne napięcia, u nas także. Inne kryteria, nawet stabilności kursu, są łatwiejsze do spełnienia. O ile tylko będzie zgoda polityczna co do celu, jakim jest przyjęcie euro.

Czy jest szansa, aby wprowadzić złotego do ERM2 w tym roku, jak planuje rząd?

Niewielka, bo po stronie europejskiej nie widać entuzjazmu, by szybko wprowadzać kolejne kraje do strefy euro. Tym bardziej, że po polskiej stronie ciągle brak kompromisu między politykami w tej sprawie. Trudno sobie wyobrazić, aby w takich warunkach wprowadzać złotego do korytarza ERM2 tym bardziej, że kolejnym argumentem przeciw jest duża zmienność kursu złotego.

A czy opóźniając wprowadzenie złotego do mechanizmu kursowego nie tracimy szansy na ustanowienie parytetu na korzystnym poziomie? Słaby złoty minimalizuje ryzyko napięć po stronie deprecjacyjnej.

Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, dla kogo słaby złoty względem euro byłby korzystny. Z punktu widzenia dochodów gospodarstw domowych na pewno nie. Z punktu widzenia firm – być może, ale to dotyczy tylko eksporterów. Importerzy też mieliby problem. Być może parytet ustalony na niskim poziomie wartości złotego pomógłby nam technicznie przejść kryzys, ale chyba nie o to chodzi.

Ministerstwo Finansów jest zdania, że lepiej wchodzić do ERM2 przy słabym złotym, a potem w razie potrzeby rewaluować parytet. To zły pomysł?

Nie jestem pewien czy powinniśmy rozważać sprawę parytetu w kategoriach pewnej gry. Umiarkowanie jestem nastawiony do pomysłu, by wchodzić do korytarza z zamiarem aktywnego traktowania poziomu parytetu.

Wspomniał Pan o tym, że kluczowe będzie spełnienie kryteriów legislacyjnego i fiskalnego. A co z pozostałymi, np. z kryterium inflacji? Kilka krajów UE może mieć deflację.

Kryterium inflacji jest spełnić stosunkowo łatwo, choćby zacieśniając politykę pieniężną. Dużo trudniej jest spełnić kryterium fiskalne, bo ono oznacza cięcie wydatków lub zwiększenie podatków. To zawsze są decyzje niepopularne i trudne do wprowadzenia w życie.

Biorąc pod uwagę te uwarunkowania jaka jest realna data przystąpienia Polski do strefy euro?

Rok 2014 albo 2015. W całej gospodarce światowej będziemy już wtedy po kryzysie. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że gospodarka globalna będzie wychodziła na prostą, znajdziemy się na początku fazy wzrostowej. W takich warunkach dużo łatwiej byłoby integrować się ze strefa euro. Zmienność na rynkach będzie znacznie mniejsza, prościej będzie spełnić kryterium stabilności kursu, skuteczniej będzie można walczyć z deficytem, bo budżet nie będzie miał problemów z pozyskiwaniem dochodów. A stopy procentowe znów będą spełniać swoją funkcję. Nawet samo wyznaczenie kursu wymiany może być dla nas bardziej korzystne, bo stanie się to na początku potencjalnej ścieżki aprecjacyjnej. Teraz mamy czas, aby dobrze się do tego wszystkiego przygotować.

Czy w warunkach kryzysu można się skutecznie przygotować do członkostwa w strefie euro?

Oczywiście. Nawet tocząca się obecnie dyskusja polityczna pokazuje, jak wiele mamy do zrobienia. Nie jest łatwo dopracować wszystkie elementy, to wymaga lat. Co zresztą pokazuje przykład słowacki. Wejście do strefy euro jest procesem długotrwałym, w którym bierze udział wiele stron. Nie wolno o tym zapominać.

Rozmawiał Marek Chądzyński