Kiedy zmiana czasu letniego na czas zimowy 2025? Czy przedstawiamy zegarki w nocy z 18 na 19 października?

Zmiana czasu z letniego na zimowy w 2025 roku nastąpi w nocy z soboty 25 października na niedzielę 26 października. O godzinie 3:00 nad ranem wskazówki zegarów cofniemy na godzinę 2:00, czyli moment odpowiadający początkowi obowiązywania czasu środkowoeuropejskiego (CET). W praktyce oznacza to, że tej nocy będziemy mogli pospać o godzinę dłużej. Po zmianie czasu dni staną się jednak krótsze.

Takie rozwiązanie wynika z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 4 marca 2022 roku, które określa harmonogram obowiązywania czasu letniego w latach 2022–2026. Zmiana czasu odbywa się równocześnie we wszystkich państwach Unii Europejskiej, zgodnie z dyrektywą 2000/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 19 stycznia 2001 roku dotyczącą zasad stosowania czasu letniego na obszarze Wspólnoty.

Co ciekawe, w tym roku zmiana czasu letniego na czas zimowy nastąpi nieco wcześniej niż w poprzednich latach. W 2024 r. przestawienie zegarków przypadało w nocy z 26 na 27 października, w 2023 roku – z 28 na 29 października. Z kolei zmiana czasu na zimowy w 2022 roku nastąpiła w nocy z 29 na 30 października.

Zmiana czasu letniego na czas zimowy 2025. Czy to już ostatnia zmiana czasu w Polsce?

Od kilku lat w Polsce i w całej Unii Europejskiej toczy się dyskusja o zniesieniu obowiązku dwukrotnej zmiany czasu w ciągu roku. Obecne zasady wynikają z unijnej dyrektywy z 2001 roku, która zobowiązuje wszystkie państwa członkowskie do przestawiania zegarków – na czas letni w ostatnią niedzielę marca i na zimowy w ostatnią niedzielę października.

W 2018 r. Komisja Europejska zaproponowała rezygnację ze zmian czasu po tym, jak w konsultacjach publicznych większość obywateli Unii opowiedziała się przeciwko ich utrzymaniu. Choć Parlament Europejski poparł pomysł zakończenia przestawiania zegarków, państwa członkowskie nie osiągnęły w tej sprawie porozumienia, dlatego projekt został wstrzymany. Zgodnie z aktualnymi ustaleniami, dotychczasowy system obowiązuje co najmniej do końca 2026 roku.

W Polsce również pojawiają się głosy za rezygnacją ze zmian czasu. W 2024 roku przedstawiciele rządu i europosłowie, w tym Miłosz Motyka i Krzysztof Paszyk, zapowiadali działania na rzecz stałego ustalenia jednej strefy czasowej. Polska prezydencja w Radzie UE wznowiła konsultacje w tej sprawie, a Komisja Europejska zapowiedziała przygotowanie nowych analiz i propozycji legislacyjnych dotyczących zniesienia sezonowych zmian czasu.

Jeśli zapowiadane działania przyniosą efekt, być może w najbliższych latach uda się zakończyć praktykę zmiany czasu. Na razie jednak wszystko wskazuje, że noc z 25 na 26 października 2025 roku nie będzie ostatnią, w której przestawimy zegarki. Zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej z października 2021 roku, obejmującym lata 2022–2026, przed nami jeszcze co najmniej jeszcze jedna zmiana czasu.

Zmiana czasu letniego na czas zimowy a praca w nocy. Czy osoby pracujące z 25 na 26 października otrzymają wyższe wynagrodzenie?

W nocy z 25 na 26 października 2025 roku, kiedy cofniemy zegarki z godziny 3:00 na 2:00, osoby pracujące na nocnej zmianie spędzą w pracy o jedną godzinę dłużej. Z punktu widzenia przepisów prawa pracy oznacza to, że przepracują jedną godzinę nadliczbową.

Zgodnie z Kodeksem pracy za taką dodatkową godzinę przysługuje:

  • dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w nocy (art. 151¹ §1 pkt 1 Kodeksu pracy), lub
  • czas wolny w zamian za nadgodzinę – na zasadach określonych w art. 151² Kodeksu pracy.

W pierwszym przypadku pracownik otrzymuje zwiększone wynagrodzenie wypłacane wraz z pensją za październik. Jeśli natomiast pracownik lub pracodawca zdecyduje się na udzielenie czasu wolnego, jego wymiar zależy od tego, kto zainicjuje ten tryb rozliczenia:

  • gdy z wnioskiem wystąpi pracownik – przysługuje mu 1 godzina wolnego za każdą godzinę nadliczbową (proporcja 1:1).
  • jeżeli decyzję podejmie pracodawca – powinien udzielić 1,5 godziny wolnego za każdą godzinę nadliczbową, i to najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego.

Należy pamiętać, że niezależnie od powyższego, za pracę w porze nocnej przysługuje także dodatek nocny, o którym mowa w art. 151⁸ Kodeksu pracy. Jego wysokość wynosi 20 proc. stawki godzinowejwynikającej z minimalnego wynagrodzenia – za każdą godzinę pracy pomiędzy 21:00 a 7:00.

Zmiana czasu letniego na czas zimowy to nie tylko kwestia przestawienia zegarków. Dla wielu pracowników oznacza ona dłuższą nocną zmianę i prawo do dodatkowego wynagrodzenia lub czasu wolnego. Pracodawcy są zobowiązani do odpowiedniego rozliczenia nadgodzin powstałych w wyniku zmiany czasu.