DSS, PBG, Bomi – to tylko najgłośniejsze przypadki firm, które czekają na decyzje sądów o upadłości. Ekonomiści uważają, że podobnych przypadków będzie przybywać z każdym miesiącem. W I półroczu liczba wniosków o upadłość firm wzrosła bowiem o jedną trzecią. W największych aglomeracjach jest jeszcze gorsza sytuacja. We Wrocławiu czy Olsztynie procentowo wzrost liczby składanych wniosków przekracza 100 proc. – W biznesie panuje wielka trwoga – przyznaje Konrad Jaskóła, szef Polimeksu-Mostostalu, który sam ma problemy z płynnością. Jednak nie podejmuje się typować, kto będzie następny. Robi to jednak Witold Jesionowski, prezes Bomi, sieci delikatesów, która oczekuje w gdańskim sądzie na werdykt w sprawie wniosku o upadłość układową.
– Po budowlance przyjdzie czas na handel spożywczy – przewiduje. Według niego kłopoty Bomi to tylko wierzchołek góry lodowej. – Obecnie poza Biedronką i Lidlem chyba żadna z sieci nie zarabia na siebie – ocenia. Wniosek o upadłość pełni też często funkcję straszaka na niesolidnego płatnika. W ten sposób środki próbowali odzyskać np. wierzyciele DSS, PBG czy ostatnio Bomi. Przed złożeniem wniosku o upadłość układową przez zarząd Bomi wniosek o upadłość likwidacyjną złożyła spółka Brand Distribution, której sieć delikatesów zalegała 100 tys. zł. Po kilku dniach Brand wycofał wniosek. Jak wynika z raportu Forum Obywatelskiego Rozwoju, w 2011 r. tylko niewiele ponad 20 proc. z ponad 3,3 tys. spraw w sądach zakończyło się ogłoszeniem upadłości. Prawie 60 proc. wniosków zaś oddalono, nie znajdując podstaw do takiej decyzji. Agnieszka Marcinkowska z zespołu analiz makroekonomicznych KUKE jako branże wysokiego ryzyka także wskazuje budowlankę i handel. Ale uważa, że nie tyle branża jest ważna, ile wielkość firmy. Według niej najtrudniej teraz utrzymać się na powierzchni małym firmom, a to dlatego, że nie posiadają wystarczającej ilości gotówki. A to właśnie gotówka w kasie pozwala przejść przez spowolnienie gospodarcze suchą nogą. Problem w tym, że często powodzenie małych zależy od dużych. A ci zawodzą coraz częściej. Konrad Jaskóła tłumaczy, że kłopoty branży budowlanej pojawiły się, gdy zawiódł system płatności przy realizacji dużych kontraktów.
– Czekając na zapłatę od zleceniodawcy, musimy wspierać się kredytem bankowym. Kredyt obniża zaś opłacalność projektu, który już na samym starcie jest mało rentowny – opowiada. Eksperci dodają do tego jeszcze przeinwestowanie. – Niespotykane wcześniej problemy z płynnością nawet największych spółek budowlanych spowodowała wysoka skala inwestycji, która nie przełożyła się na zyski branży – mówi Tomasz Starus, dyrektor ds. oceny ryzyka w Euler Hermes. Problem dotyczy głównie firm budujących drogi, autostrady i obiekty inżynieryjne, ale też specjalizujących się we wznoszeniu budynków mieszkalnych. Problemy mają już także m.in. przetwórcy mięsa. Przyczyną utraty płynności w tym segmencie są niskie (1 – 2 proc. ) marże w branży mięsnej jako efekt nadprodukcji oraz presji cenowej sieci handlowych. Z drugiej strony są zobowiązania zaciągnięte na modernizację i rozbudowę biznesu, trudne do udźwignięcia w okresie niskiej rentowności.
