Nagroda Nobla z ekonomii 2013: tegoroczni laureaci to Fama, Hansen i Shiller

Tegoroczna nagroda Nobla z dziedziny nauk ekonomicznych została przyznana trzem obywatelom USA. Laureatami zostali Eugene Fama i Lars Peter z University of Chicago oraz Robert Shiller z Yale University. Amerykanie zostali wyróżnieni za empiryczną analizę cen aktywów i obserwację trendów na rynkach akcji i obligacji. „Ich prace pomogły zrozumieć, jak działają rynki finansowe” - tłumaczył profesor Per Stromberg z Komitetu Noblowskiego.

Eugene F. Fama urodził się w 1939 roku w Bostonie w stanie Massachusetts. W 1964 roku zrobił doktorat na University of Chicago, gdzie pracuje jako profesor finansów.

Lars Peter Hansen urodził się w 1952 roku w USA, od 1978 roku ma doktorat University of Minnesota w stanie Minneapolis. Jest profesorem ekonomii i statystyki na Universytecie w Chicago, podobnie jak Hansen.

Robert J. Shiller urodził się w 1946 roku w Detroit w USA. Doktoryzował się w 1972 roku w Massachusetts Institute of Technology. Jest profesorem ekonomii na Yale University.

Nobliści badali, czy ceny aktywów da się przewidzieć w dłuższym i krótszym okresie. Eugene Fama wykazał, że w krótkim okresie ceny z przeszłości nie mogą posłużyć do przewidywania cen w przyszłości. Shiller udowodnił, że zyski z aktywów da się przewidzieć w dłuższym okresie - od 3 do 5 lat, a Hansen opracował metody badawcze, które pomagają oszacować różnego rodzaju teorie dotyczące cen aktywów.

"Chciałbym, aby dziedzina finansów dalej się rozwijała w służbie ludziom. Uważam, że ekonomia to fascynujące pole do badań" - powiedział prof. Schiller podczas otwartej rozmowy telefonicznej z Komitetem Noblowskim na konferencji prasowej. Telefon zastał go w New Haven w Connecticut, gdzie wówczas była 7 rano.

Amerykanie podzielą się nagrodą o łącznej wartości 8 milionów koron szwedzkich, czyli prawie miliona euro.

Nagroda Nobla z ekonomii przyznawana jest od 1969 roku i jest najmłodszą ze wszystkich noblowskich wyróżnień. W przeciwieństwie do innych nobli, nagroda z dziedziny nauk ekonomicznych jest ufundowana przez Szwedzki Bank Narodowy.

Tegoroczne prognozy Reutersa zakładały, że Nobel z ekonomii 2013 może trafić w ręce Joshua D. Angrista z Massachusetts Institute of Technology), Davida E. Carda z University of California lub Alana B. Kruegera z Princeton University, którzy prowadzili badania w dziedzinie empirycznej mikroekonomii.

Z kolei szwedzkie media, powołując się na ranking sporządzany przez profesora Huberta Fromleta, spekulowały, że tegorocznym faworytem był Francuz Jean Tirole z Uniwersytetu w Tuluzie, badający mechanizmy kryzysów finansowych oraz fiński naukowiec Bengt Hölmström z Massachusetts Institute of Technology w Cambridge w USA.

W zeszłym roku ekonomicznego Nobla otrzymali Alvin E. Roth oraz Lloyd S. Shapley. W uzasadnieniu Komitet Noblowski podał, że nagroda dla pracującego na Harvardzie Rotha oraz związanego z Uniwersytetem Kalifornijskim Shapleya, została przyznana za prace nad głównym problemem ekonomii - jak dopasować do siebie w sposób możliwie najlepszy różne czynniki (więcej na ten temat).

Na liście dotychczasowych noblistów z ekonomii dominują Amerykanie – zdobyli do tej pory 65 proc. wszystkich wyróżnień. Najwięcej laureatów było pracownikami University of Chicago. Nobel z ekonomii tylko raz w historii trafił w ręce kobiety. W 2009 roku, za osiągnięcia w dziedzinie zarządzania ekonomicznego, została nim uhonorowana Elinor Ostrom.