„Przewodnik ESG”, który powstanie przy wsparciu Forum Odpowiedzialnego Biznesu, będzie zawierał ujednolicone i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa (m.in. dyrektywy NFRD i SFDR) wytyczne dotyczące raportowania czynników ESG. Pomoże on spółkom w procesie identyfikacji i prezentacji informacji o swoich działaniach w tym zakresie. Jest także odpowiedzią na zapotrzebowanie wielu inwestorów krajowych i zagranicznych, dla których inwestowanie zrównoważone stało się jednym z najważniejszych trendów ostatnich lat.
To również istotny element budowania świadomości znaczenia czynników ESG, która sukcesywnie rośnie na polskim rynku. Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego przez GPW wśród uczestników rynku kapitałowego w październiku 2019 r.: aż 88% ankietowanych uznało spółki, których strategia zbudowana jest w oparciu o dobre praktyki z obszaru ESG jako podmioty o obniżonym poziomie ryzyka, a tym samym o zwiększonej atrakcyjności inwestycyjnej.
Na szybszy rozwój inwestowania odpowiedzialnego społecznie (szczególnie na rozwiniętych rynkach kapitałowych) wpływa także pandemia Covid-19. Strategie uwzględniające zrównoważone finansowanie radziły sobie lepiej w tym okresie. Jak wynika z analiz stopy zwrotu oraz ryzyka inwestycyjnego przeprowadzonych przez GPW przed i po wybuchu pandemii: spółki z indeksu WIG-ESG o najwyższym skoringu ESG w okresie od lutego do lipca 2020 uzyskały wyższe stopy zwrotu niż przeciętne spółki z indeksu WIG.
ESG w DNA spółki
W Polsce coraz więcej spółek angażuje się w raportowanie czynników ESG. Dotyczy to również spółek z udziałem skarbu państwa, o czym wspomniał podczas debaty na XXI Konferencji Zarządzania Finansami Janusz Kowalski, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych. – Czynniki ESG, uwzględniające kwestie środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego, są wpisane w DNA spółek skarbu państwa. Dla mnie, jako Pełnomocnika Rządu ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego nad Spółkami Skarbu Państwa, bardzo istotna jest więc kwestia transparentności metodologii pomiarów czynników ESG, a także wypracowanie dobrych praktyk i nowych rozwiązań legislacyjnych w tym zakresie. Polacy doceniają spółki inwestujące w obszary społecznie i środowiskowo istotne, co sprawia, że są postrzegane jako „dobrzy obywatele” – dodał.
Zaangażowanie w działania związane ze zrównoważonym rozwojem pokreślili także pozostali uczestnicy debaty „ESG z perspektywy uczestników rynku kapitałowego”: Zbigniew Jagiełło, Prezes PKO BP oraz Leszek Skiba, p.o. Prezesa Banku Pekao SA. Obaj potwierdzili, że z punktu widzenia sektora bankowego „zielone finanse” stają się coraz bardziej popularne. Widać to zwłaszcza w finansowaniu odnawialnych źródeł energii, na co popyt stale rośnie. Sektor bankowy nie tylko podąża za tym trendem, ale też sam go kształtuje zwiększając świadomość znaczenia czynników ESG wśród inwestorów. – Moja percepcja z rozmów z przedsiębiorcami - klientami PKO BP, którzy są też notowani na różnych rynkach giełdy - jest taka, że część z nich boi się tego co nieznane. W związku z tym unika wzięcia „byka za rogi”. Dlatego tak ważne jest, aby rozmawiać z nimi, tłumaczyć i oswajać z raportowaniem ESG – powiedział Zbigniew Jagiełło. – Inwestowanie zrównoważone to trend, z którym trzeba się zmierzyć, co wymaga od nas wszystkich systematycznej pracy.
Spółek nie stać na pomijanie ESG
W działania związane z raportowaniem ESG włącza się coraz więcej średnich i małych przedsiębiorstw. Z analizy indeksu WIG-ESG, który grupuje firmy z indeksów WIG20 i mWIG40 wynika, że jest wiele średnich spółek posiadających lepszy skoring, niż ma to miejsce w przypadku dużych podmiotów. Należy jednak podkreślić, że na tym polu jest nadal wiele do zrobienia. Kluczowe w tym przypadku jest zwiększanie wiedzy teoretycznej i praktycznej w zakresie raportowania ESG. Sektor bankowy i GPW mówią w tym temacie jednym głosem. – Coraz więcej inwestorów podejmuje decyzje o zaangażowaniu finansowym na podstawie analizy danych niefinansowych, co determinuje dalsze działania inwestycyjne – podkreślił Marek Dietl, prezes Zarządu Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. – Podjęcie działań w zakresie dostosowania do kryteriów ESG pomoże spółkom nie tylko utrzymać dotychczasowych inwestorów, ale też pozyskać nowych. Warto także przypomnieć, że od przyszłego roku zostaną wprowadzone nowe wymogi raportowania, które narzucają dodatkowe obowiązki na instytucje finansowe i jeżeli spółki nie będą raportować informacji z zakresu ESG, to fundusze inwestycyjne czy ubezpieczeniowe nie będą mogły w nie inwestować.
Przywołane przez prezesa Marka Dietla nowe przepisy dotyczące konieczności ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych, będą obowiązywały w Polsce i pozostałych krajach UE od 10 marca 2021 roku. Efektem ich wprowadzenia ma być większa przejrzystość sposobu analizowania ryzyk dla zrównoważonego rozwoju, które występują w ramach działalności prowadzonej przez uczestników rynku finansowego i doradców finansowych.
Wyraźnie więc widać, że ESG to nie jest moda czy chwilowy trend na rynku. Tym bardziej zasadne jest podejmowanie działań mających na celu wsparcie polskich spółek giełdowych, które chcą podążać za szybko rozwijającym się rynkiem oraz rosnącymi potrzebami inwestorów w kontekście odpowiedzialności społecznej i środowiskowej. Z pewnością przysłuży się temu „przewodnik”, który firma Steward Redqueen stworzy we współpracy z warszawską giełdą oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Pierwszych efektów prac można spodziewać się na przełomie pierwszego i drugiego kwartału przyszłego roku.
Autor: prof. dr hab. Dariusz Zarzecki, Uniwersytet Szczeciński