Rząd rozpocznie w 2024 r. prace nad nowelizacją kodeksu pracy. Informację przekazała minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Z analiz rządowych dołączonych do wstępnego projektu nowelizacji wynika, że nowelizacja kodeksu pracy miała wygenerował łączny zysk dla wszystkich pracowników w Polsce około 1,5 mld złotych, choć dopiero od 2026 r. Chodzi o pierwszy rok obowiązywania tych przepisów. Zysk pracowników miały dać nowy wymiar urlopu i wyższe nagrody, premie oraz odprawy. Np. w samorządach pracownicy mogli skokowo odczuć korzyści finansowe.
Propozycja MiT ogranicza znacząco tą kwotę 1,3 mld zł.
Przykład
Pracownik potrzebuje 6 lat stażu do objęcia interesującego go stanowisku. Ma 4 lata stażu. Ale pracował kilka lat "na śmieciówkach". Ma prawo doliczyć brakujące 2 lata stażu (umowy zlecenia) do 4 lat (umowy o pracę).
Ministerstwo Rozwoju i Technologii oceniło, że na umowie zlecenia albo w czasie prowadzenia firmy, można zdobyć kwalifikacje i doświadczenie, które uzasadniają zaliczenie okresu tej aktywności do stażu pracy wymaganego dla danej pracy (np. na stanowisku kierowniczym). Ale istotniejsze jest dla przywileju opisanego w przykładzie są koszty - nie ma tu żadnych kosztów ponoszonych przez pracodawcę.
W 2026 roku pracownicy mają zyskać na ponownym przeliczeniu stażu pracy 1,5 mld zł
Nowelizacja ma działać tak jak w przykładzie:
Przykład
Pracownik ma 3 lata stażu pracowniczego. Ale wcześniej pracował 8 lat na "śmieciówkach" (umowy zlecenia w czasie studiów magisterskich i po ich zakończeniu). I szybciej otrzymać prawo do urlopu (26 dni/rok), lepszy okres wypowiedzenia, wyższe odprawy czy nagrody/premie (te uzależnione od stażu pracy np. w wewnętrznych regulacjach pracodawcy).
Projekt nowelizacji w wersji pierwotnej jest bardzo korzystny co do takich pracowniczych korzyści:
- urlop,
- nagrody jubileuszowe,
- odprawy,
- staż pracy niezbędny do uzyskanie uprawnień zawodowych albo wykonywania pracy - np. kierownicze stanowiska urzędnicze wymagają minimalnego stażu pracy.
Ministerstwo Technologii wskazuje jednak na obciążenia finansowe przedsiębiorców w związku z:
1) wcześniejszym nabyciem przez pracownika prawa do 26 dni urlopu (to się równa kosztom znalezienia zastępcy w okresie dłuższego urlopu pracownika przebywającego na urlopie) albo
2) z wypłatą dodatku za wieloletnią pracę w podwyższonej wysokości (wtedy, gdy normy zakładowe przewidują taki dodatek,
3) nagrodami jubileuszowymi lub odprawami.
Jak pierwotnie brzmiał projekt nowelizacji Kodeksu pracy
Z uzasadnienia nowych zasad:
Ważne
"Ustalanie stażu pracy wyłącznie z odwołaniem się do okresów zatrudnienia na podstawie stosunku pracy prowadzi więc do nierównego traktowania w zakresie nabywania uprawnień pracowniczych osób, które przebyły okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy i stosunków służbowych, oraz osób, które wykonywały pracę na podstawie innych stosunków prawnych i w innych formach. W rezultacie aktualne rozwiązanie utrudnia dostęp do niektórych uprawnień pracowniczych i stanowisk, na których wymagane jest posiadanie określonego stażu pracy. Taka sytuacja jest zatem niekorzystna dla pracowników, którzy przed nawiązaniem stosunku pracy wykonywali pracę na innych podstawach niż stosunek pracy, w tym pracę tego samego rodzaju. Z tego powodu konieczna jest zmiana Kodeksu pracy, aby wyrównać szanse przywołanych grup w dostępie do niektórych uprawnień pracowniczych, jak i stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego. Ma to w szczególności znaczenie, biorąc pod uwagę, że dominującą funkcją uprawnień pracowniczych uzależnionych od stażu pracy (np. nagrody jubileuszowe, dodatki stażowe)."
Do okresu zatrudnienia, który ma wpływ na określone uprawnienia pracownicze (w tym m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego), mają być od 1 stycznia 2026 r. zaliczane:
- twórcę i artystę, radcę prawnego lub adwokata, wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.
- osobę prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe;
- okres wykonywania przez osobę fizyczną umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której, zgodnie z ustawą kodeksem cywilnym, stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (w tym m.in.umowy uaktywniające dla niań sprawujących opiekę nad dziećmi na podstawie umów o świadczenie usług) oraz okres pozostawania osobą współpracującą z ww. osobą, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chyba, że w danym okresie – na podstawie odrębnych przepisów – osoba fizyczna nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu;
- okres wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej;
- udokumentowany, przebyty za granicą okres innej, niż zatrudnienie, działalności zarobkowej;
- okres odbywania czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego, okres odbywania służby zastępczej,
- okres pobierania przez bezrobotnego zasiłku i stypendium,
- okres udokumentowanego zatrudnienia przebytego za granicą u pracodawcy zagranicznego oraz
- okres prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie rolnym.