Mimo że Spółka Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA kojarzy się przede wszystkim z organizacją obrotu giełdowego, to w rzeczywistości już od dawna nie zajmuje się wyłącznie tym. W skład grupy wchodzi wiele podmiotów tworzących cały rynek i wspierających nie tylko obrót papierami wartościowymi.

Co zrozumiałe, perłą w koronie jest Giełda Papierów Wartościowych, odpowiedzialna za organizację notowań. W portfolio GPW wchodzi jednak także kilkanaście innych podmiotów, w których GK GPW ma większościowe bądź mniejszościowe udziały.

Część z nich ma za zadanie zapewnić bezpieczne, szybkie i sprawne funkcjonowanie parkietu. To ma na celu m.in. GPW Benchmark, który pełni funkcję licencjonowanego administratora wskaźników referencyjnych danych regulowanych (Rodzina Indeksów Giełdowych WIG, CEEplus) oraz wskaźników referencyjnych niebędących wskaźnikami stopy procentowej (TBSP.Index), a także wskaźników referencyjnych stopy procentowej, w tym Stawek Referencyjnych WIBID i WIBOR. To ważne, bo WIBOR ma status kluczowego wskaźnika referencyjnego o systemowym znaczeniu dla polskiego rynku pieniężnego, używanego dla wyceny większości kredytów bankowych, instrumentów pochodnych i dłużnych emitowanych w polskiej walucie.

GPW posiada również jedną trzecią udziałów w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych – to spółka, która powstała w latach 90. XX w. po wyodrębnieniu się z GPW. Mimo rozdziału, funkcjonowanie KDPW wciąż jest bardzo blisko powiązane z działaniem parkietu. To KDPW odpowiada za prowadzenie rozrachunku transakcji, centralny depozyt papierów wartościowych czy pośredniczy w wypłacie dywidend. Spółka czuwa, by na rynku nie zapanował chaos – choćby pilnując, by liczba papierów wyemitowanych była zgodna z tymi, które są zapisane na kontach uczestników, dodatkowo Izba Rozliczeniowa (KDPW_CCP) zajmuje się bezpieczeństwem rozliczeń między inwestorami.

Poszczególne podmioty działające w ramach GPW wzajemnie się uzupełniają i zajmują się także innymi strategicznymi dla gospodarki dziedzinami.

Jedną z istotniejszych instytucji jest powstała w 1999 r. Towarowa Giełda Energii. Należąca od lutego 2012 r. do Grupy Kapitałowej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GK GPW lub Grupa Kapitałowa GPW), TGE organizuje obrót na jednym z najdynamiczniej rozwijających się rynków kapitałowych w Europie. Rynek towarowy odpowiada w GK GPW za 35–40 proc. przychodów.

TGE to jedyna w kraju licencjonowana instytucja odpowiedzialna za obrót towarowy – bo wbrew nazwie energia to tylko jeden z kilku produktów biorących udział w wymianie. Odbywa się tam również obrót gazem ziemnym, prawami majątkowymi oraz uprawnieniami do emisji CO2. Prowadzony jest również Rejestr Świadectw Pochodzenia oraz Rejestr Gwarancji Pochodzenia. Od dwóch lat TGE stymuluje też rozwój polskiego rolnictwa – prowadzi Giełdowy Rynek Rolny organizujący obrót pszenicą, kukurydzą i żytem.

TGE ma też pod sobą kilka spółek córek – jedną z nich jest Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych, której zadaniem jest bezpieczne rozliczanie finansowe transakcji giełdowych. W sierpniu TGE otrzymała tytuł Best Sustainable Commodities Exchange Central Europe jako najlepsza w Europie Środkowej giełda zorientowana na zrównoważony rozwój.

Niewiele osób wie, że GPW jako grupa zajmuje się też rynkiem pozagiełdowym – organizuje go m.in. w ramach swojej spółki BondSpot. Koncentruje on swoją działalność na obrocie skarbowymi i nieskarbowymi dłużnymi papierami wartościowymi i prowadzi na zlecenie Ministra Finansów, w ramach zarządzania długiem publicznym, elektroniczny hurtowy rynek papierów wartościowych – Treasury BondSpot Poland, stanowiący integralną część systemu Dealerów Skarbowych Papierów Wartościowych w Polsce.

Aktywność GPW to nie tylko samo regulowanie i organizowanie obrotu – w ostatnich latach rozwinęła też swoją działalność w zakresie nowoczesnych technologii i rozwoju rynku. Regularnie wdraża rozwiązania mające na celu usprawnienia technologiczne. Właśnie w tym celu dwa lata temu powstało GPW Tech, które odpowiada za tworzenie i wdrażanie takich rozwiązań przeznaczonych dla szeroko rozumianego rynku finansowego. Ma już na swoim koncie pierwsze produkty – jednym z nich jest GRC GPW Tech, umożliwiający zarządzanie ryzykiem braku zgodności z obowiązującymi przepisami i wewnętrznymi procedurami. Komercjalizacja systemu wpisuje się w dążenia GPW, aby zacząć zarabiać na eksporcie innowacyjnych rozwiązań.

To niejedyny instrument stworzony przez spółkę technologiczną – powstały też narzędzia służące do analizy rynku, wykrywania nadużyć (np. manipulowania kursem akcji). Z usług GPW Tech korzysta nie tylko giełda w Warszawie, ale zainteresowała się nimi m.in. giełda w Kuwejcie. Obecnie firma pracuje nad nową platformą transakcyjną, dostosowaną do specyfiki mniejszych giełd. Założeniem tego projektu jest, aby przyszłości dawał możliwość utworzenia jednego ekosystemu technologicznego dla rynków kapitałowych tej części Europy.

GPW angażuje się też w rozwój rynku. W 2019 r. powołano spółkę GPW Ventures, która ma na celu zapewnić finansowanie jeszcze przed wejściem na parkiet. To taki „fundusz funduszy” – powierzone mu środki lokuje w funduszach venture capital, a te zgodnie z założeniami mają wspierać mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa w drodze do oferty publicznej. Tym samym Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie chce zachęcać do wchodzenia na rynek nowych ambitnych graczy. W tym zakresie współpracuje już m.in. z Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa (KOWR), który ma na celu rozwój polskiego rynku rolno-spożywczego i zapewnić finansowanie chcącym wejść na giełdę firmom. W ramach projektu GPW Ventures utworzy dla KOWR specjalny fundusz inwestycyjny – Fundusz KOWR Ventures, którego jedynym inwestorem będzie KOWR, a zarządzany jest przez GPW Ventures. GPW Ventures Asset Management zarejestrowano w styczniu 2021 r.

Szeroko zakrojone działania przynoszą skutek – pomimo pandemii ubiegły rok można zaliczyć do jednego z najbardziej udanych w historii grupy. GK GPW przyniosła rekordowe przychody ze sprzedaży w wysokości 403,8 mln zł, a także osiągnęła rekordowy zysk EBITDA 224,6 mln zł. Zysk netto również był jednym z najwyższych w historii – wynosił 151,4 mln zł.

GRK