Świadczenie dla osób, które nie podjęły zatrudnienia lub z niego zrezygnowały. Jakie warunki trzeba spełnić, żeby móc się o nie ubiegać?

Mowa o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym MAMA 4+, które wypłacane jest na podstawie ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. 2019 poz. 303). Na mocy tej ustawy osobom, które wychowały czwórkę i więcej dzieci i spełniają określone warunki przysługuje rodzicielskie świadczenie uzupełniające. Jego celem jest zapewnienie niezbędnych środków do życia osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia, aby wychowywać dzieci lub z tego powodu w ogóle go nie podjęły.

Kto może otrzymać świadczenie uzupełniające MAMA 4+?

Aby otrzymać rodzicielskie świadczenie uzupełniające MAMA 4+, należy spełnić następujące warunki:

• ukończenie 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna);
• wychowanie co najmniej czworga dzieci;
• brak wystarczających środków do życia – świadczenie przysługuje osobom, które nie pobierają emerytury lub renty bądź otrzymują je w kwocie niższej niż minimalna emerytura;
• stałe zamieszkanie w Polsce oraz posiadanie polskiego obywatelstwa lub legalnego pobytu.

Świadczenie MAMA 4+ mogą otrzymać również ojcowie, którzy przejęli obowiązki wychowawcze po matce – na przykład w sytuacji jej śmierci lub porzucenia dzieci.

Komu nie przysługuje rodzinne świadczenie uzupełniające MAMA 4+?

Z otrzymywania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego MAMA 4+ wykluczone są osoby, które:

• pobierają emeryturę lub rentę w wysokości równej bądź wyższej niż minimalna emerytura;
• nie sprawowały faktycznej opieki nad dziećmi;
• zostały pozbawione władzy rodzicielskiej lub mają ją ograniczoną;
• zostały skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwa popełnione przeciwko rodzinie lub obowiązkom opiekuńczym;
• nie zamieszkują na stałe w Polsce i nie spełniają wymogów obywatelstwa lub legalnego pobytu.

Świadczenie to nie przysługuje także ojcom, o ile matka dzieci nie zmarła, nie porzuciła ich lub przez długi czas ich nie wychowywała. Jeśli więc w rodzinie to matka pracowała, a ojciec przebywał w domu z dziećmi, rodzicielskie świadczenie uzupełniające mu nie przysługuje.

Jak ubiegać się o świadczenie uzupełniające MAMA 4+?

Ustalenie prawa do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego następuje odpowiednio na wniosek matki albo ojca dzieci. Wniosek można złożyć:

• osobiście – w najbliższym oddziale ZUS lub KRUS;
• listownie – wysyłając wniosek pocztą na adres odpowiedniej placówki.
• elektronicznie – poprzez platformę PUE ZUS (wymagany profil zaufany lub podpis kwalifikowany).

Wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające powinien zawierać:

• dane osoby ubiegającej się o świadczenie, w tym: imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL lub – jeśli nie został nadany – serię i numer dowodu osobistego bądź paszportu, adres zamieszkania, adres pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania (w przypadku braku stałego adresu), a także adres do korespondencji, jeśli jest inny niż adres zamieszkania;
• żądanie wnioskodawcy, z określeniem rodzaju świadczenia, o które się ubiega;
• informację o sposobie wypłaty świadczenia oraz dane potrzebne do jego realizacji;
• podpis wnioskodawcy, jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

Do wniosku należy dołączyć:

• numery PESEL dzieci;
• oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej;
• zagraniczny dokument stanu cywilnego potwierdzający urodzenie dziecka – jeśli akt urodzenia nie został sporządzony w polskim rejestrze stanu cywilnego;
• orzeczenie sądu o powierzeniu pieczy zastępczej nad dzieckiem – jeśli dotyczy;
• inne dokumenty mogące mieć wpływ na przyznanie świadczenia.

Przyznanie rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego MAMA 4+

Wnioski o przyznanie świadczenia rozpatruje ZUS lub KRUS – w zależności od tego, gdzie wnioskodawca był ostatnio ubezpieczony. W trakcie analizy uwzględnia się również m.in. okresy zatrudnienia lub prowadzenia gospodarstwa rolnego. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie, z uwzględnieniem sytuacji życiowej i materialnej osoby ubiegającej się o świadczenie.

Po zakończeniu postępowania wnioskodawca otrzymuje decyzję o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

Ile wynosi rodzicielskie świadczenie uzupełniające MAMA 4+ w 2025 roku?

Podwyżka świadczeń emerytalnych, w tym również rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego MAMA 4+, odbywa się zgodnie z zasadami określonymi w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118). Wysokość waloryzacji ustalana jest na podstawie dwóch kluczowych wskaźników:

• średniorocznego wskaźnika inflacji dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów, publikowanego przez Główny Urząd Statystyczny (GUS),
• 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Na tej podstawie dokonuje się corocznej aktualizacji wysokości świadczeń.

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające MAMA 4+ równe jest najniższej emeryturze, która od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. wynosi 1878,91 zł brutto.

Inne ważne informacje o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym MAMA 4+

• Nie można go łączyć z innymi świadczeniami – jeśli osoba ubiegająca się o wsparcie pobiera już emeryturę lub rentę w wysokości równej bądź wyższej od minimalnej, świadczenie MAMA 4+ nie zostanie przyznane;
• Świadczenie może zostać pomniejszone – w sytuacji, gdy beneficjent uzyska dodatkowe źródło dochodu, np. z tytułu emerytury, pracy zarobkowej czy umowy cywilnoprawnej, wysokość świadczenia może zostać odpowiednio obniżona;
• Istnieje możliwość odwołania się od decyzji – w przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku, osoba zainteresowana ma prawo złożyć odwołanie do właściwego sądu administracyjnego.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. 2019 poz. 303)
• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118)