Co nas czeka po likwidacji II filaru? Inwestycyjne fundusze akcji

1 Jednak ministerstwa pracy oraz finansów w piątek pospieszyły z wyjaśnieniem. Oficjalny komunikat obu resortów stwierdza, że zapis z projektu należy „interpretować jako zgodny” z pomysłami zawartymi w Programie Budowy Kapitału sporządzonym w Ministerstwie Rozwoju. One też zakładają likwidację OFE, choć w bardziej „miękki” sposób. Program zakłada, że aktywa otwartych funduszy emerytalnych zostaną rozdzielone między Fundusz Rezerwy Demograficznej zarządzany przez ZUS i nowe fundusze akcyjne powstałe na bazie dzisiejszych OFE. FRD otrzyma mniej więcej 25 proc. aktywów OFE – przede wszystkim akcje zagranicznych spółek i gotówkę. Plan Ministerstwa Rozwoju zakłada jednocześnie, że tą częścią – choć formalnie będzie ona w bilansie FRD – zarządzać będzie Polski Fundusz Rozwoju. Możliwe, że z tej właśnie części będą finansowane programy zachęt do tworzenia indywidulanych i pracowniczych planów kapitałowych. Reszta – czyli około 75 proc. aktywów obecnych dziś w OFE – zostanie przeniesiona na indywidulane konta emerytalne ich uczestników i stanie się elementem tzw. III filara emerytalnego. OFE zostaną przekształcone w fundusze akcji, a zarządzające nimi powszechne towarzystwa emerytalne w towarzystwa funduszy inwestycyjnych. W takiej konstrukcji giełda ma nie ucierpieć (nie będzie wyprzedaży akcji należących do OFE).

2 Te zmiany mają być synchronizowane z ożywieniem pracowniczych ubezpieczeń emerytalnych, do których pracownicy byliby zapisywania obowiązkowo, ale mogliby się z nich wypisać oraz rozbudowa indywidualnych czego motorem mają być właśnie przeniesione aktywa z OFE. W przeglądzie emerytalnym ZUS wpisano to w koncepcję nowych trzech filarów. Obecny podział wywodzący się z 1999 r zakłada istnienie I filara repartycyjnego w ZUS, II publicznego kapitałowego a dziś obejmującego także subknto w OFE i III dobrowolnego. Po zmianach mielibyśmy I filara publiczny i repartycyjny w ZUS, II filar ubezpieczeń pracowniczych i trzeci indywidualnych dobrowolnych ubezpieczeń.
Komunikat MF i MRPiPS stwierdza też, że dokument (czyli informacja z przeglądu emerytalnego) będzie jeszcze uzgadniany , co będzie okazją do doprecyzowania i wyjaśnienia jego zapisów.” Dysonans między zapisami z jego roboczej wersji, a planem z programu MR sprawia, że nie ma pewności, że w toku dalszych prac pomysły Mateusza Morawieckiego nie napotkają na opór w rządzie.

3 Dorabiający emeryci bez specjalnych przywilejów

W wyniku przeglądu systemu emerytalnego Rada Ministrów rekomenduje Sejmowi przyjęcie następujących zmian:
- Zlikwidowanie preferencyjnych zasad dorabiania przez emerytów już po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. Rząd chce zrównać obowiązki wszystkich emerytów i rencistów bez względu na wiek. Wszyscy dorabiający świadczeniobiorcy będą musieli zawiadamiać ZUS o wysokości dodatkowych przychodów. W przypadku przekroczenia przychodu wynoszącego 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia świadczenie byłoby zmniejszane. Powyżej 130 proc. – zawieszane. Obecnie emeryci po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego mogą pracować bez żadnych ograniczeń

- Planowane jest zamrożenie na obecnej wysokości progów przychodu, które mają wpływ na zmniejszanie lub zawieszanie wypłaty świadczenia ZUS. Jeśli w przyszłości będą obowiązywać obecne kwoty, to wówczas emeryt i rencista bez względu na wiek będzie mógł dorobić miesięcznie:
do 2813,40 zł brutto bez zmniejszenia świadczenia,
od 2813,40 zł do 5224,80 zł brutto (świadczenie zmniejszone o sumę przekroczenia 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia)
powyżej 5224,80 zł brutto – ZUS wstrzyma wypłatę emerytury lub renty.

- Z powodu rosnącego deficytu Funduszu Emerytur Pomostowych możliwe jest podniesienie z 1,5 do 7 proc. wysokości obowiązkowej składki płaconej przez pracodawców za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze

- Waloryzacja nie mniejsza niż 10 zł. Już od przyszłego roku rząd chce wprowadzić do mechanizmu waloryzacji kwotę minimalnej podwyżki waloryzacyjnej, wynoszącej co najmniej 10 zł. To ma zapewnić realną wartości wszystkich świadczeń emerytalno-rentowych. W ten sposób wszystkie świadczenia byłyby podwyższane o wskaźnik waloryzacji, jednak nie mniej niż określoną minimalną kwotę z tytułu waloryzacji. Jednocześnie minimalna emerytura ma wynosić 50 proc. płacy minimalnej. Projekt ustawy w tej sprawie jest w Sejmie.

4 Rząd wskazuje, że wśród propozycji wskazanych przez ZUS w białej księdze rozważenia wymaga:

- wprowadzenie zasady przechodzenia na emeryturę tylko raz w życiu
- likwidację możliwości przeliczania emerytury po kilku latach dodatkowej pracy
- wprowadzenie reguły, że po osiągnięciu wieku emerytalnego nie byłoby możliwości uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy
- aby gwarantowana przez państwo emerytura była wypłacana tylko osobom, za które przez 20 lat ( kobiety) lub 25 lat ( mężczyźni) byłaby opłacana składka od co najmniej płacy minimalnej
- Prawo do comiesięcznej emerytury miałby tylko osoby, które pracowały przez minimum 5 lat a ich wyliczone na podstawie składek świadczenie przekroczy kwotę 1/3 najniższej emerytury

5 Nie zyskały akceptacji rządu propozycje ekspertów dotyczące:

- Wprowadzenia całkowitego zakazu pracy dla emerytów
- Likwidacji odrębnego systemu emerytalnego dla rolników połączonego z likwidacją KRUS
- Przekształcenia ZUS w jeden zakład emerytalny dla wszystkich ubezpieczonych bez względu na rodzaj wykonywanej pracy