/>
Mimo luzowania obostrzeń na świecie, sytuacja w globalnej gospodarce szybko się nie poprawi. Konsumenci będę nadal rozdrażnieni, a działalność firm hamowana, kontrole temperatury i zasady dystansowania wciąż obowiązywać będą w miejscach pracy, restauracjach, szkołach, na lotniskach, stadionach sportowych i w innych miejscach.
Chiny, pierwsza duża gospodarka wyniszczona przez koronawirusa, była w stanie ożywić produkcję, ale nie popyt. Na przykładzie Państwa Środka widać, jak trudno jest wejść na ścieżkę dojścia do normalności. Chiny radzą sobie z pandemią, jednak nadal istnieje ryzyko wybuchów nowych ognisk zakażeń. Około 108 milionów ludzi w północno-wschodnim regionie Chin poddanych zostało, w różnym stopniu, izolacji w związku z nowymi infekcjami. Lekarze obserwują również nowe objawy zakażenia, co sugeruje, że wirus może zmieniać się w nieznany dotychczas sposób.
W innych krajach powrót do pełnej sprawności gospodarki też nie jest łatwy. W Korei Południowej, gdzie wirus był kontrolowany bez całkowitej blokady kraju, wydatki konsumentów pozostają na niskim poziomie, ponieważ infekcje wciąż występują.
Szwecja wprowadziła bardzo kontrowersyjne rozwiązania w walce z koronawirusem. Pozostawiła znaczną część gospodarki otwartą, mimo to zmierza w stronę najgorszej recesji od czasów II wojny światowej.
Globalni decydenci na wsparcie gospodarek przeznaczyli już biliony dolarów. Aby uniknąć jeszcze większej liczby upadających firm i utraty miejsc pracy, bodźce wspierające będą musiały zostać utrzymane. Jednak samo wsparcie finansowe nie wystarczy. Szef Rezerwy Federalnej Jerome Powell ostrzegł, że na pełne wyjście na prostą będzie trzeba jeszcze poczekać, do momentu aż naukowcy dostarczą skuteczny lek lub szczepionkę.
Ostrzeżenie w podobnym tonie powtórzył jego australijski odpowiednik. „Jeśli nie dojdziemy do przełomu w medycynie, to myślę, że powrót do pełnej aktywności będzie powolny”, powiedział w tym tygodniu szef banku centralnego Australii Philip Lowe. „Tu wszystko spoczywa na barkach naukowców”.
Carmen Reinhart, profesor Uniwersytetu Harvarda, która jest nową ekonomistką Banku Światowego, ma podobne przesłanie. „Nie dojdziemy do czegoś podobnego do pełnej normalności, chyba że (a) będziemy mieć szczepionkę i (b) szczepionka ta będzie dostępna dla całej populacji globalnej, a to stoi pod dużym znakiem zapytania” - powiedziała w rozmowie z Harvard Gazette.
Globalne infekcje znacznie przekroczyły poziom 5 milionów, a liczba ofiar śmiertelnych wynosi ponad 330 tys. Ale jest nadzieja na dobre wieści na temat szczepionki lub skutecznego środka przeciwwirusowego.
Spółka Novovax rozpoczęła pierwszą fazę badań klinicznych szczepionki na Covid-19. Preparat zostanie podany 131 ochotnikom. Jeśli wyniki testów będą pomyślne, szczepionka może być gotowa jeszcze przed końcem roku.
Z kolei w poprzedni poniedziałek firma Moderna Inc. podała do wiadomości, że jej eksperymentalna szczepionka na koronawirusa pozytywnie wypadła we wstępnych badaniach, a w lipcu chce przejść do badań klinicznych zaawansowanej fazy. Po tej informacji cena akcji spółki osiągnęły rekordowe notowania.
Badanie przeprowadzone przez Bank of America wśród menedżerów finansowych wykazało, że największym ryzykiem dla gospodarki jest druga fala wirusa, co oznacza, że ograniczenia będą musiały zostać nałożone ponownie. Tylko 10 proc. spodziewa się szybkiego odbicia - podał BofA w notatce zatytułowanej „V to szczepionka”.
Wyścig po antidotum ma również wymiar geopolityczny. Aby opracować lek na Covid-19 prezydent USA Donald Trump obiecał podjąć wysiłek w stylu projektu Manhattan, nazwany „Operacją Warp Speed”. Natomiast prezydent Chin Xi Jinping zobowiązał się udostępnić lek po jego opracowaniu.
Obecnie na rynkach finansowych dominują dwa pytania: kiedy będzie można dostać skuteczne leki i kiedy gospodarki wrócą do normalności.
Eksperci ds. zdrowia ostrzegają, że proces budowy skutecznej odporności zajmie trochę czasu - być może lata. I nawet wtedy będzie wymagana dystrybucja leku na niespotykaną skalę - uważa Anita Zaidi, dyrektor ds. rozwoju i nadzoru nad szczepionkami w Bill & Melinda Gates Foundation, największej na świecie organizacji filantropijnej.
„Jestem optymistką, że możemy opracować szczepionkę do końca 2020 roku” - powiedziała Zaidi podczas dyskusji prowadzonej przez Bloomberg New Economy. „Nie wydaje mi się jednak, że do końca 2020 r. będziemy mogli wprowadzić szczepionkę do masowego użytku ze względu na niespotykaną skalę potrzeb, do zaszczepienia jest cały świat”.
Jednak teraz szczepionki ani skutecznego leku na koronawirusa nie ma, dlatego ekonomiści Deutsche Banku i inni pracują bazując na założeniu, że szczepionka lub lekarstwo nie będą szeroko dostępne przez następne półtora roku.
/>
Tymczasem trybiki globalnego handlu pozostają w zawieszeniu. Międzynarodowy Fundusz Walutowy ostrzegł, że recesja po „wielkiej blokadzie” będzie najpoważniejsza od prawie stu lat. Międzynarodowa Organizacja Pracy ostrzegła w kwietniu, że ponad 1 miliard pracowników jest zagrożony obniżką wynagrodzeń lub utratą pracy. Według Światowej Organizacji Handlu wolumen globalnego handlu towarami prawdopodobnie spadnie „gwałtownie” w pierwszej połowie 2020 r.
Zaufanie konsumentów jest zrujnowane, czego jednym z wielu przykładów jest sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii, która spadła w kwietniu prawie o jedną piątą.
Bloomberg Economics szacuje, że zamrożenie gospodarek spowodowało spadek aktywności o około 30 proc. Badania ekonomistów wykazały, że pierwsze kroki podjęte w celu złagodzenia obostrzeń, będą miały pozytywny wpływ na aktywność raczej w późniejszym terminie.
Szefowie banków centralnych, którzy musieli brać pod uwagę scenariusze zamiast twardych prognoz, nadal pozostają w trybie kryzysowym.
Jerome Powell zobowiązał się, że nadal będzie korzystać z narzędzi Fed. Bank Japonii na nadzwyczajnym spotkaniu w piątek uruchomił nowy program pożyczek o wartości 30 bilionów jenów (279 miliardów dolarów), aby wesprzeć małe firmy, ponieważ w kwietniu kluczowy wskaźnik inflacji spadł poniżej zera po raz pierwszy od ponad trzech lat. Indyjski bank centralny obniżył w piątek stopy procentowe do najniższego poziomu od 2000 r.
Podczas gdy świat czeka na szczepionkę, pracownicy zatrudnieni w takich branżach jak turystyka będą musieli zostać przekwalifikowani i przeniesieni tam, gdzie jest zapotrzebowanie na pracowników, ale to jest proces, który zajmie trochę czasu - uważa Shaun Roache, główny ekonomista Azji i Pacyfiku w S&P Global Ratings. „Bez rozwiązań medycznych, szczepionki lub skutecznej terapii, trwała zmiana zachowań prowadziłaby do dużych zmian strukturalnych w gospodarce” - powiedział.
Najwięksi pracodawcy już dostosowują się do nowej sytuacji i nowej normalności. Facebook planuje zatrudnić więcej zdalnych pracowników w obszarach, w których firma nie ma biur, chce też pozwolić niektórym obecnym pracownikom na stałe pracować z domu. JPMorgan Chase & Co. oczekuje, że w „przewidywalnej przyszłości” biura będą wypełnione maksymalnie w połowie.
Jednak „szczepionka zmieni wszystko” – powiedział Torsten Slok, główny ekonomista Deutsche Bank Securities.
>>> Tu sprawdzisz aktualną mapę zakażeń koronawirusem na świecie