Zmiany w prawie pracy. Masz 4 lata na umowie-zleceniu? Zyskasz 6 dni urlopu!

Wielu pracowników, zmieniając pracę, zderzało się z twardą rzeczywistością. Mimo lat doświadczenia zdobytego na zleceniu lub własnej działalności, ich staż pracy liczony był od zera, co ograniczało im dostęp do dłuższego urlopu wypoczynkowego. Nowelizacja Kodeksu pracy (Dz.U. z 2025 r. poz. 1888) zmienia to podejście, wyrównując szanse wszystkich pracujących Polaków. Zgodnie z nowymi przepisami, do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się również okresy przepracowane na umowach cywilnoprawnych.

Nowy staż pracy. Jak to udokumentować?

Nowelizacja jest skierowana do wszystkich, którzy pracowali poza standardową umową o pracę. Obejmuje ona następujące grupy:

• Przedsiębiorcy na B2B: Okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej będą wliczane do stażu pracy.
• Frelanserzy i zleceniobiorcy: Okresy wykonywania umów-zleceń, umów o świadczenie usług lub umów agencyjnych zostaną uznane za staż pracy.
• Osoby współpracujące: Do stażu wliczać się będzie czas pracy jako osoba współpracująca z przedsiębiorcą, a także okresy sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenie.
• Cudzoziemcy: Nowe przepisy honorują także udokumentowane okresy wykonywania pracy zarobkowej za granicą, pod warunkiem, że nie było to zatrudnienie na umowę o pracę.

ZUS to potwierdzi. Jak zdobyć zaświadczenie?

Najważniejszą informacją dla wszystkich, którzy chcą skorzystać z nowych przepisów, jest to, że kluczowym dokumentem potwierdzającym staż będzie zaświadczenie wydane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że ZUS, który do tej pory dokumentował wyłącznie okresy pracy na umowie o pracę, będzie musiał stworzyć nowe procedury i wydać zaświadczenia także dla tych, którzy prowadzili działalność gospodarczą, lub pracowali na zleceniu.

Wydanie zaświadczenia przez ZUS znacznie upraszcza proces i chroni pracownika przed odmową uznania stażu przez pracodawcę. W uzasadnieniu do projektu ustawy podkreślono, że ma to na celu uniknięcie sporów na linii pracownik-pracodawca. Okresy, które nie podlegają zgłoszeniu do ZUS, a także praca za granicą, będą musiały być udokumentowane innymi dokumentami, na przykład zaświadczeniami od byłych pracodawców, wyciągami z kont bankowych lub innymi dowodami potwierdzającymi świadczenie usług.

Ile realnie zyskasz? Konkretne wyliczenia i przykłady

Najbardziej namacalną korzyścią wynikającą z nowelizacji jest wydłużenie urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 154 Kodeksu pracy, wymiar urlopu wynosi:

• 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
• 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Nowe przepisy pozwalają włączyć do stażu pracy okresy, które dotychczas nie były brane pod uwagę. Przeanalizujmy to na konkretnym przykładzie:

Zmiana dotyczy także okresów sprzed wejścia w życie ustawy, więc jest to szansa na to, aby odrobić lata, które nie były brane pod uwagę. Pracownik będzie miał 24 miesiące od wejścia w życie ustawy na dostarczenie pracodawcy odpowiednich dokumentów potwierdzających swój staż.

Kiedy nowelizacja Kodeksu pracy wejdzie w życie?

Uchwalona nowelizacja jest podzielona na dwie daty wejścia w życie, w zależności od sektora zatrudnienia:

• 1 stycznia 2026 r. – dla sektora publicznego (jednostki budżetowe, urzędy, instytucje publiczne).
• Pierwszy dzień miesiąca po upływie sześciu miesięcy od ogłoszenia ustawy – dla sektora prywatnego.

Oznacza to, że pierwsze efekty nowelizacji będą widoczne już w 2026 roku.

Odrzucone poprawki nowelizacji Kodeksu pracy

Warto wspomnieć o tym, co nie znalazło się w ostatecznej wersji ustawy. Odrzucone zostały poprawki, które miały wliczać do stażu pracy okresy:

• wykonywania działalności duchownej,
• pracy nakładczej,
• pozostawania członkiem rady nadzorczej czy wspólnikiem w spółce handlowej.

Te poprawki zostały odrzucone ze względu na to, że wychodziły poza zakres pierwotnego projektu ustawy.

Jeśli pracowałeś na umowie innej niż umowa o pracę, powinieneś jak najszybciej skontaktować się z ZUS i uzyskać zaświadczenie. Dzięki temu nie tylko będziesz mógł liczyć na dłuższy urlop, ale także na inne przywileje wynikające z dłuższego stażu, jak np. wyższa odprawa emerytalna czy jubileuszowa.