Ekonomiści Pekao zwrócili uwagę w poniedziałkowym raporcie na rozpoczęte przez rząd konsultacje społeczne Krajowego Planu Odbudowy (KPO). "Rozpisanie działań i wiązek projektów to pierwszy krok do operacjonalizacji wykorzystania środków z unijnego Funduszu Odbudowy. Środki te będą miały kluczowe znaczenie dla dynamiki PKB począwszy od 2022 roku" - ocenili.
W informacji przypomniano, że KPO to dokument związany z Funduszem Odbudowy, który z kolei jest unijnym wsparciem dla państw członkowskich, mającym przyspieszyć wyjście z kryzysu wywołanego pandemią. "Polska jest jednym z największych beneficjentów Funduszu. Środki z tego funduszu to jednak niejedyne wsparcie, jakie w najbliższych latach otrzyma z UE polska gospodarka" - zauważono.
W przygotowanym zestawieniu obejmującym wsparcie do 2026 r. wskazano na: 23,9 mld euro dotacji z Funduszu Odbudowy, 34,2 mld euro pożyczek z Funduszu Odbudowy, 72,2 mld euro na politykę spójności, 3,8 mld euro z funduszu sprawiedliwej transformacji, 21,6 mld euro na płatności bezpośrednie dla rolników, 10,6 mld euro na rozwój obszarów wiejskich, ok. 2 mld euro na wsparcie w ramach instrumentu na rzecz walki z negatywnymi skutkami COVID.
Wskazano, że zdefiniowane filary „odbudowy” sugerują, iż poza odbudową, czy nadrobieniem utraconego przez pandemię wzrostu gospodarczego bardzo silny akcent postawiony będzie na modernizację i transformację strukturalną gospodarki (digitalizacja, elektromobilność, zielona energia) i kwestie spójności społecznej. Dwa z filarów wiążą się bezpośrednio z doświadczeniami pandemii (przyspieszenie digitalizacji i przebudowa systemu ochrony zdrowia), pozostałe dotykają trendów, co do których istniała obawa, że zostaną przez pandemię wyhamowane. Technicznie, te pięć komponentów KPO przełoży się na realizację 6 filarów unijnej „Odbudowy i zwiększania odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF)".
Według ekonomistów Pekao szczególną uwagę zwraca fakt, że największa część z funduszy wykorzystanych przez Polskę przeznaczona zostanie na transformację energetyczną (38 proc. wydatków z FO). W to wpiszą się wydatki na program Czyste Powietrze, energooszczędność, farmy wiatrowe czy też rozbudowę sieci przesyłowych. 3 mld euro przewidziane na transformację cyfrową obejmie m.in. pokrycie kraju kompletną siecią szerokopasmowego internetu (1,4 mld euro) oraz cyfryzację administracji publicznej (460 mln euro), projekty edukacyjne (550 mln euro) i kwestie związane z cyberbezpieczeństwem (440 mln euro).
Działania digitalizacyjne i automatyzacyjne przewidziano również w ramach filarów "Odporność i konkurencyjność gospodarki" (działania mające wspierać robotyzację i automatyzację sektora przedsiębiorstw) oraz "Ochrona zdrowia". Ponad 1,2 mld euro trafi bezpośrednio do sektorów poszkodowanych przez pandemię (wsparcie inwestycji, w tym te związane z zieloną energią oraz te konieczne do skrócenia łańcuchów dostaw). W filarze "Ochrona zdrowia", poza digitalizacją, znajdą się takie działania, jak wsparcie zakupu szczepionek oraz rozwój sektora farmaceutycznego. Środki z Funduszu Odbudowy dopełnią również realizowane przez rząd programy wsparcia rodziny (np. zwiększenia dostępu do opieki nad dziećmi).
"Realizacja KPO będzie swego rodzaju wyścigiem z czasem. Im szybciej zostaną ustalone i zaakceptowane projekty wpisujące się w zdefiniowane wiązki i działania, tym szybszy będzie efekt gospodarczy. Realistycznie rzecz biorąc, prawdopodobnie nie nastąpi to jednak przed rokiem 2022" - podkreślili przedstawiciele Pekao.
Zaznaczyli, że o ile znacząca większość działań i przedsięwzięć przewidzianych w ramach KPO ma charakter inwestycyjny (zwiększenie i nakładów prywatnych, i publicznych), o tyle często nie stanowią one bezpośredniej kontynuacji wcześniejszych przedsięwzięć w polityce gospodarczej bądź stanowią dopiero prerekwizyt przyszłych inwestycji (dokapitalizowanie funduszy celowych).
"W obszarach, w których takie precedensy istnieją (np. zwiększanie energooszczędności budynków mieszkalnych), niezbędne jest kilkukrotne zwiększenie skali działań. Jest to samo w sobie wyzwaniem z punktu widzenia zarządczego. Część działań z kolei może być prawdopodobnie uruchomiona szybko i na ścieżce krytycznej występuje wyłącznie dostępność szczegółowych projektów - do tej kategorii można zaliczyć dofinansowanie przedsiębiorstw lub inwestycje w infrastrukturę i tabor kolejowy" - uważają ekonomiści Pekao.
Niemniej, ich zdaniem, w latach 2022-2024 należy oczekiwać, że projekty finansowane z Funduszu Odbudowy (również z części zwrotnej funduszu) mogą podnosić dynamikę polskiego PKB o 1-1,5 pkt. proc. rocznie. Oznaczać to będzie przekroczenie przez wzrost PKB poziomu 5 proc. r/r. To z kolei rodzić powinno pytania co do sytuacji na rynku pracy (która już teraz sugeruje możliwość szybkiego powrotu nierównowag sprzed kryzysu), czy presji cenowej.
"Obawy te w dużym stopniu mitygować zdaje się postępująca zmiana struktury polskiej gospodarki - warto w tym miejscu wspomnieć o dużej, mającej właśnie znamiona strukturalnej, nadwyżce w wymianie towarów i usług" - dodano. (PAP)
Autor: Marcin Musiał
