Zgodnie z informacją KPMG, pomimo niewielkiej poprawy ogólna ocena polskiego systemu podatkowego wśród firm pozostaje nadal na niskim poziomie i wynosi 2,18 pkt w pięciostopniowej skali - wzrosła o 0,12 pkt w porównaniu do ubiegłorocznej edycji badania. Oznacza to, że podobnie jak w ubiegłych latach podatnicy nie najlepiej oceniają polski system podatkowy.
Odnosząc się do poszczególnych elementów systemu, najniżej oceniono stabilność przepisów podatkowych (1,5 pkt) oraz wcześniejsze informowanie o planowanych zmianach w prawie podatkowym (1,7 pkt) – jest to najniższy wynik tego obszaru do kilku lat. Pozostałe elementy systemu podatkowego zostały w tym roku ocenione nieco lepiej.
Największy wzrost oceny, o 0,4 pkt dotyczy możliwości konstruktywnej wymiany argumentów podczas kontroli podatkowej, która została oceniona na 2,6 pkt. To najwyższa ocena tego obszaru od 2018 roku. Zdaniem firm, które wzięły udział w badaniu, poprawia się również nastawienie urzędników administracji podatkowej – ocena tego elementu wzrosła o 0,2 pkt w stosunku do ubiegłorocznej edycji badania KPMG.
Z informacji KPMG wynika, że niezmiennie od kilku lat firmy biorące udział w badaniu deklarują, że kwestią podatkową, która sprawia im najwięcej trudności pozostają zagadnienia związane z cenami transferowymi. Blisko 80 proc. ankietowanych przyznaje, że są one problematyczne lub bardzo problematyczne. Kłopoty sprawia również liczba przygotowywanych deklaracji i informacji, niezbędnych do wypełnienia obowiązków podatkowych.
PIT i ZUS na celowniku
Za najmniej problematyczne firmy z kolei uznają kwestie związane z funkcjami płatnika z tytułu PIT i ZUS, które nie sprawiają problemów lub są umiarkowanie problematyczne dla 68 proc. respondentów.
"Wyzwaniem dla firm okazało się również dostosowanie do wprowadzanych zmian podatkowych. Najbardziej wymagające (...) pod względem konieczności poświęcenia zasobów kadrowych lub finansowych okazało się dostosowanie do zastąpienia deklaracji VAT rozbudowanym Jednolitym Plikiem Kontrolnym dla celów VAT. Duże zaangażowanie było również konieczne, aby dostosować się do wymogów wprowadzających możliwość wykonania przelewu w kwocie przekraczającej 15 tys. złotych na rachunek kontrahenta, który znajduje się na tzw. białej liście VAT oraz wprowadzenie nowej matrycy VAT" - napisano w komunikacie KPMG.
Uczestnicy kongresu oceniali też rozwiązania w ramach tarcz antykryzysowych. Za najbardziej korzystne uznano zwolnienia ze składek ZUS. W dużym stopniu doceniono również świadczenia oferowane w ramach Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – dofinansowanie wynagrodzeń związanych z obniżeniem pracownikom wymiaru czasu pracy oraz dofinansowanie wynagrodzeń związanych z przestojem.
"Z kolei gwarancje oferowane w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych były zdaniem respondentów badania najmniej korzystne z punktu widzenia potrzeb ich firm" - wyjaśniono.
Jak skutecznie walczyć ze skutkami pandemii?
Ankietowanych poproszono też o wskazanie własnych pomysłów na zmiany w przepisach podatkowych, które związane byłyby z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom pandemii COVID-19. Wśród sugerowanych przykładów zmian najczęściej pojawiały się postulaty związane z całkowitym zwolnieniem przedsiębiorców ze składek ZUS, dopłatami w wysokości 100 proc. do wynagrodzeń pracowników w przypadku całkowitego przestoju wybranej branży oraz wydłużeniem terminów na złożenie sprawozdań finansowych lub deklaracji podatkowych.
Pytano także o wprowadzony od tego roku tzw. estoński CIT, który umożliwia niektórym podatnikom CIT zapłatę podatku dopiero w momencie wypłaty zysków na rzecz swoich wspólników.
"Tymczasem 76 proc. ankietowanych przedstawicieli firm przyznało, że ich firmy analizowały możliwość zmiany modelu opodatkowania organizacji na estoński CIT, jednak nie spełniały wymogów ustawowych lub takie rozwiązanie nie było dla nich korzystne. Z kolei 1/5 respondentów przyznała, że ich organizacje nie przeprowadziły jeszcze analizy zmiany opodatkowania na estoński CIT" - czytamy.
Część ankiety dotyczyła kontroli prowadzonych przez fiskusa. Wyniki wskazują, że kontrola podatkowa za lata 2019-2020 była przeprowadzona w blisko co trzeciej firmie biorącej udział w badaniu, a w 18 proc. organizacji przeprowadzona była kontrola celno-skarbowa. W trakcie kontroli podatkowych organy najczęściej (74 proc. wskazań) weryfikowały poprawność rozliczeń VAT, natomiast poprawność rozliczeń podatku CIT dotyczyła 35 proc. kontroli podatkowych.
Natomiast kontrole celno-skarbowe dotyczyły najczęściej zagadnień związanych z poprawnością rozliczeń CIT (53 proc. wskazań). W wyniku przeprowadzanych kontroli podatkowych lub celno-skarbowych, obszar cen transferowych był zakwestionowany w 29 proc. przypadków. 21 proc. zakwestionowanych przez organy podatkowe zagadnień dotyczyło poprawności rozliczeń nakładów inwestycyjnych.
Z odpowiedzi wynika, że 40 proc. przeprowadzanych kontroli zakończyło się wykryciem nieprawidłowości: w co piątej firmie wszczęto postępowanie podatkowe, kolejne 20 proc. firm dobrowolnie dokonało korekty deklaracji zgodnie z wynikiem przeprowadzonej kontroli. W wyniku wszczętej kontroli podatkowej lub celno-skarbowej większość firm (62 proc. wskazań), nie wygrała sporu z organem podatkowym.
Badanie dotyczące systemu podatkowego w Polsce zostało przeprowadzone w dniach 21-23 stycznia 2021 roku wśród uczestników XI Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG, tj. przedstawicieli kadry zarządzającej, dyrektorów finansowych, głównych księgowych oraz szefów sprawozdawczości finansowej i controllingu. Wzięło w nim udział 161 osób. KPMG jest globalną organizacją niezależnych firm świadczących usługi profesjonalne z zakresu audytu, doradztwa podatkowego i doradztwa gospodarczego, działającą w 147 krajach i zatrudniającą ponad 219 000 pracowników w firmach członkowskich na całym świecie. Każda z firm KPMG jest odrębnym podmiotem prawa.