rozwiń >

Na czym polega kwalifikacja wojskowa [procedury i terminy 2026]

Zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, celem kwalifikacji wojskowej jest wprowadzenie danych do ewidencji wojskowej oraz określenie zdolności do pełnienia służby wojskowej przez osoby podlegające temu obowiązkowi, jak i przez ochotników zgłaszających chęć odbycia służby. Kwalifikację prowadzą powiatowe i wojewódzkie komisje lekarskie, wójtowie (burmistrzowie lub prezydenci miast) oraz szefowie wojskowych centrów rekrutacji.

Ogłoszenie o rozpoczęciu kwalifikacji wojskowej wydaje wojewoda – najpóźniej 14 dni przed jej rozpoczęciem. W 2026 r. kwalifikacja rozpocznie się 2 lutego, a więc ostateczny termin ogłoszenia przypadnie na 19 stycznia 2026 r. Wezwania do stawienia się osoby otrzymają co najmniej 7 dni przed wyznaczonym terminem. Najbliższa kwalifikacja potrwa od 2 lutego do 30 kwietnia 2026 r.

Podczas kwalifikacji wojskowej dokonuje się m.in.:

  • określenia zdolności fizycznej i psychicznej do służby wojskowej,
  • nadania kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej (A, B, D, E),
  • wstępnego przeznaczenia osób do poszczególnych form obowiązku obrony,
  • przyjmowania wniosków o służbę zastępczą,
  • wprowadzenia danych do ewidencji wojskowej.

Ważne

Kwalifikacja wojskowa nie jest równoznaczna z powołaniem do wojska.

Kto musi stawić się do kwalifikacji wojskowej w 2026 roku

Zasadniczo obowiązek ten dotyczy mężczyzn, którzy w danym roku kończą 19 lat.

Zgodnie z projektem rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej, w 2026 r. obowiązek stawienia się obejmie:

  • mężczyzn urodzonych w 2007 r.,
  • mężczyzn urodzonych w latach 2002–2006, którzy nie mają określonej kategorii zdolności do czynnej służby wojskowej,
  • osoby uznane w latach 2024–2025 za czasowo niezdolne do służby, jeśli okres tej niezdolności upływa przed końcem kwalifikacji,
  • osoby, które ukończyły 18 lat i zgłosiły się ochotniczo,
  • osoby o nieuregulowanym stosunku do służby wojskowej aż do końca roku, w którym kończą 60 lat – jeśli nie mają nadanej kategorii.

Jeżeli kwalifikacja nie została przeprowadzona w roku, w którym dana osoba ukończyła 19 lat, obowiązek stawienia się przenosi się na rok następny.

Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2026 r.
pobierz plik

Kobiety a kwalifikacja wojskowa 2026 – kto otrzyma wezwanie do wojska

Zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy o obronie Ojczyzny, obowiązkowi stawienia się mogą zostać poddane kobiety:

  • posiadające kwalifikacje przydatne do służby wojskowej,
  • pobierające naukę w tym kierunku (jeżeli kończą ją w danym roku),
  • będące studentkami lub absolwentkami szkół wyższych.

Za kwalifikacje przydatne do służby wojskowej uznaje się wykształcenie lub kwalifikacje w zawodach:

  • medycznych,
  • weterynaryjnych,
  • morskich,
  • lotniczych, a także w zawodach
  • psychologa,
  • rehabilitanta,
  • radiologa,
  • diagnosty laboratoryjnego,
  • informatyka,
  • teleinformatyka,
  • nawigatora oraz
  • tłumacza.

Na tej podstawie – w 2026 r. – wezwania otrzymają kobiety urodzone w latach 1999–2007, które posiadają wymienione kwalifikacje lub kończą naukę w tych zawodach w roku akademickim 2025/2026, a dotąd nie stawały do kwalifikacji wojskowej.

Ważne

Osoba, która z ważnych przyczyn nie może stawić się w wyznaczonym dniu, powinna niezwłocznie zawiadomić o tym wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) – najpóźniej w dniu, w którym miała obowiązek się zgłosić, i wskazać przyczynę nieobecności. Wójt wyznaczy wówczas nowy termin.

Uczelnie i szkoły prześlą do wojska imienne listy kobiet

Zgodnie z art. 60 ust. 3 ustawy o obronie Ojczyzny, rektorzy uczelni i dyrektorzy szkół są zobowiązani do przekazania szefowi właściwego wojskowego centrum rekrutacji imiennych wykazów kobiet kończących naukę na kierunkach przydatnych dla wojska.

Szefowie wojskowych centrów rekrutacji przekażą te wykazy wójtom, burmistrzom lub prezydentom miast, którzy następnie wystawią indywidualne wezwania do kwalifikacji.

Zwolnienie z kwalifikacji wojskowej – kto nie musi stawiać się do wojska

Z obowiązku osobistego stawiennictwa mogą zostać zwolnione osoby:

  • uznane za całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym (na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników),
  • całkowicie niezdolne do pracy lub do samodzielnej egzystencji (na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z FUS),
  • zaliczone do osób o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Warunkiem zwolnienia jest:

  • dostarczenie orzeczenia lub wypisu potwierdzającego niezdolność,
  • poinformowanie szefa wojskowego centrum rekrutacji o tym fakcie – pisemnie lub elektronicznie.

Kary za zignorowanie wezwania do wojska – grzywna i przymusowe doprowadzenie

Zgodnie z art. 59 ust. 8 ustawy o obronie Ojczyzny, osoba, która bez uzasadnionej przyczyny nie stawi się do kwalifikacji wojskowej, może zostać ukarana grzywną w celu przymuszenia lub doprowadzona przez policję.

Z kolei art. 681 tej samej ustawy przewiduje, że niestawienie się przed komisją, wójtem lub szefem wojskowego centrum rekrutacji – wbrew obowiązkowi – jest wykroczeniem zagrożonym karą grzywny albo ograniczenia wolności.

Kobiety w wojsku – jakie pełnią funkcje i jakie mają prawa

Kobiety, które stawiły się do kwalifikacji wojskowej, podlegają obowiązkowi służby wojskowej na zasadach ogólnych. Z reguły jednak kierowane są do korpusu osobowego medycznego. Szczególną ochroną objęte są kobiety-żołnierze w ciąży lub karmiące piersią – nie mogą być one kierowane do wykonywania prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia. Trzeba przy tym pamiętać, że kwalifikacja wojskowa nie oznacza automatycznego powołania do służby wojskowe

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 248 z późn. zm.)

Projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie przeprowadzenia kwalifikacji wojskowej w 2026 roku

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie wskazania grup kobiet poddawanych obowiązkowi stawienia się do kwalifikacji wojskowej (Dz.U. z 2023 r., poz. 1520)