Począwszy od 1 stycznia 2026 roku, w życie wejdą duże zmiany w przepisach, regulujących funkcjonowanie zasiłku pogrzebowego. Co bardzo ważne, nie zmieni się jedynie sama kwota świadczenia, ale także zasady jego przyznawania oraz procedury potrzebne do złożenia.
W ten sposób państwo chce zadbać o to, aby świadczenie to realnie pomagało w przypadku stale rosnących kosztów organizacji pogrzebu. Dzięki temu zmiany odczują tysiące rodzin w całym kraju.
Zasiłek pogrzebowy 2026 - duży wzrost kwoty wypłacanego świadczenia
Wyższa kwota świadczenia pogrzebowego wynika z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz innych ustaw. Zmiana została zatwierdzona przez rząd i prezydenta, a następnie opublikowana w Dzienniku Ustaw.
Dokładnie o 1 stycznia 2026 roku zasiłek pogrzebowy zostanie zwiększony z 4000 do 7000 zł jednorazowej wypłaty. To oznacza, że świadczenie wzrośnie o 75% w stosunku do wartości, która ustalona została jeszcze w 2011 roku. Tak obszerny wzrost pokazuje, jak konieczne było wprowadzenie tych zmian.
Tym razem też rządzący zadbali o nieco bardziej przemyślane podejście do tematu omawianego świadczenia. Nowe przepisy zakładają, że będzie ono mogło być waloryzowane od marca 1 marca 2026 roku.
Warunkiem jest inflacja, a dokładnie przekroczenie progu 5-procentowego wzrostu. W ten sposób zasiłek pogrzebowy będzie mógł być automatycznie dostosowany do potrzeb obywateli i to bez konieczności zmiany i nowelizacji ustaw.
Dla kogo zasiłek pogrzebowy w 2026 roku? Nowe zasady przyznawania świadczenia
Najważniejsze w kwestii zmian w działaniu zasiłku pogrzebowego jest to, że pieniądze otrzyma osoba, która realnie poniosła koszta związane z pochówkiem. Tutaj jednak następuje pewne rozróżnienie na członków rodziny oraz osoby spoza tego grona.
Bliscy zmarłego, którzy zdecydowali się w pełni opłacić pogrzeb, przysługuje z automatu pełna kwota świadczenia, czyli 7000 zł. Jest to stawka, która nie ulega zmianom niezależnie od kosztów, które zostały poniesione z tego tytułu. Osoby, które zdecydują się pokryć koszta pogrzebu, a są spoza rodziny zmarłego, mogą liczyć na wypłatę świadczenia do kwoty 7000 zł.
Tutaj zależne jest to, ile realnie środków zostało przeznaczone na całą ceremonię. Jeśli kwota ta jest niższa, wówczas ZUS wypłaci jedynie tyle, ile realnie pieniędzy kosztowało przygotowanie zmarłego do jego ostatniej drogi. Zasada ta dotyczy także instytucji takich jak gminy, pracodawcy lub instytucje religijne. Przedstawiciele tychże także mogą liczyć na środki, jednak ich wysokość będzie uzależniona od poniesionych kosztów.
Zasiłek pogrzebowy w 2026 roku - wypłaty proporcjonalne do udziału w kosztach
Zmienione dokumenty zakładają także sytuację, w której w kosztach pochówku partycypowało kilka osób. W takiej sytuacji dochodzi do proporcjonalnego podziału wypłacanego odszkodowania. Dzięki temu zachowany jest pewien mechanizm sprawiedliwego podziału.
Warto tutaj posłużyć się przykładem, który opublikowany został na oficjalnej stronie ZUS-u. Trzeba go jednak dostosować go do nowej kwoty zasiłku pogrzebowego.
Zakładając, że maksymalna kwota świadczenia to 7000 zł, a koszta pochówku to równe 10 000 zł można przejść do obliczeń. Jeśli jedna osoba spoza rodziny wydała np. 3000 (30% całości wydatków), a druga 7000 (pozostałe 70%), to ZUS wypłaci obu osobom odpowiednio 2100 zł (30%) oraz 4900 zł (70%).
Jak złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy?
Prawo do zasiłku pogrzebowego ma każdy, kto partycypował w kosztach wyprawienia ceremonii, jednak jego wypłata nie jest automatyczna. Konieczne jest złożenie wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego w ZUS (dokument Z-12). Złożyć go można osobiście w siedzibie urzędu, wysłać pocztą lub przez PUE/eZUS.
To jednak nie koniec, bo trzeba także dostarczyć dowody na poniesione przez nas koszta. Wobec tego wszystkie rachunki, potwierdzające wydatki powinny zostać złożone w oryginale osobiście w urzędzie. Można także posłużyć się kopiami tych dokumentów, jednak ich zgodność musi zostać potwierdzona przez bank.
Dodatkowo do wniosku należy załączyć jeszcze trzy niezbędne elementy. Ich brak uniemożliwi wypłatę świadczenia. Mowa dokładnie o:
- Odpisie skróconego aktu zgonu (tutaj można poprosić ZUS, aby sam zaciągnął ten dokument)
- Potwierdzenie pokrewieństwa lub powinowactwa osoby składającej wniosek (np. skrócony akt urodzenia, świadectwo ślubu)
- Zaświadczenie płatnika składek, które potwierdza, że zmarły był osobą ubezpieczoną, objętą prawem do emerytury lub renty.
Wszystkie niezbędne dokumenty należy złożyć do 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, którą się pochowało. Wyjątkiem jest sytuacja, w której nastąpił problem ze znalezieniem lub identyfikacją ciała - wówczas okres ten to 12 miesięcy, ale od momentu pogrzebu.
W drugiej z opisanych sytuacji konieczne jest jednak, aby dołączyć dokument potwierdzający dowód opóźnienia. Może być to np. zaświadczenie z policji lub prokuratury, pełny akt zgonu lub inny dokument o charakterze urzędowym, który potwierdzi, że nie dało się takiego wniosku złożyć wcześniej.