rozwiń >

Obornik odgrywa ważną rolę w rolnictwie – nie tylko ekologicznym

Obornik to naturalny, organiczny nawóz, powstający z mieszaniny kału i moczu zwierząt gospodarskich oraz ściółki. Dostarcza roślinom wszystkich podstawowych składników pokarmowych, a także substancji organicznej i bogatej mikroflory, która wspiera rozwój pożytecznych mikroorganizmów glebowych.1

Odgrywa on również istotną rolę w rolnictwie regeneracyjnym. Dostarcza materii organicznej, z której powstaje próchnica - kluczowy czynnik wpływający na żyzność gleby oraz jej właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne, sprzyjające zdrowemu wzrostowi roślin.2

Szacuje się, że wraz z jedną toną obornika na pole trafia średnio około 5 kg azotu, 3 kg fosforu (P₂O₅), 7 kg potasu (K₂O), a także wapń (CaO), magnez (MgO) i cenne mikroelementy.

Obornik jest najtańszym nawozem

Choć obornik nie jest on w stanie całkowicie zastąpić szybko działających nawozów mineralnych, może znacząco ograniczyć ich zużycie, obniżając koszty produkcji. To jeden z najbardziej ekonomicznych, a zarazem najbardziej naturalnych nawozów stosowanych w rolnictwie.

Obornik dziś nie jest odpadem

Zgodnie z art. 2 ustawy o odpadach, jej przepisów nie stosuje się do biomasy w postaci:

  • odchodów oraz produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego,
  • słomy,
  • innych naturalnych substancji pochodzących z produkcji rolniczej lub leśnej, które nie są niebezpieczne,

o ile są one wykorzystywane w rolnictwie, leśnictwie lub do produkcji energii z biomasy w sposób nieszkodliwy dla środowiska i bez zagrożenia dla zdrowia ludzi. W praktyce oznacza to, że rolnicy mogą składować obornik czy słomę, jeśli deklarują ich późniejsze rolnicze lub energetyczne wykorzystanie w bezpieczny sposób.

Fundacja Dobre Państwo: biomasa powinna być traktowana jak odpady

Autor petycji, argumentuje, że obecne wyłączenie pozwala niektórym rolnikom obchodzić przepisy i szkodzić środowisku. W uzasadnieniu petycji podniesiono, że odpady z produkcji roślinnej i hodowli zwierząt – tak samo jak odpady z gospodarstw domowych czy restauracji – powinny być traktowane jak bioodpady, ponieważ w nadmiarze zanieczyszczają glebę i wody oraz powodują uciążliwe zapachy.

Rola gmin w rozwiązywaniu sporów

Petycja zakłada również wzmocnienie roli gmin w zakresie mediacji i interwencji w sporach sąsiedzkich, zwłaszcza tam, gdzie chodzi o utrzymanie czystości i porządku. „Zabiegamy o to, aby powszechnie przyjętym było, że gmina – w zakresie utrzymania czystości i porządku oraz działań służących zachowaniu dobra wspólnego – jest gospodarzem wszystkich nieruchomości położonych na jej terenie” – czytamy w petycji.

Skutki zmian dotyczących odpadów z produkcji rolniczej

Jeśli postulaty fundacji zostałyby przyjęte, oznaczałoby to m.in. ujednolicenie procedur w przypadku tzw. immisji sąsiedzkich (np. uciążliwego zapachu), co mogłoby przyspieszyć rozwiązywanie konfliktów i wzmocnić ochronę interesu społecznego. Zmiana przepisów mogłaby też zmusić rolników do bardziej odpowiedzialnego zarządzania odpadami, w tym do stosowania bezpiecznych metod ich przechowywania i utylizacji.

Dlaczego odpady rolnicze są dziś wyłączone z ustawy?

Biuro Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji (BEOS) wyjaśnia, że obecne wyłączenie ma na celu umożliwienie wykorzystywania biomasy w rolnictwie i energetyce. Muszą być one jednak wykorzystywane w taki sposób, aby nie były szkodliwe dla środowiska ani nie stanowiły zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi.

Przepisy ustawy o odpadach będą miały zastosowanie do biomasy, jeżeli nie zostaną spełnione powyższe warunki wyłączenia stosowania ustawy. Jednocześnie BEOS wskazuje, że przepisy mają charakter ocenny inie precyzują, kiedy użycie biomasy staje się szkodliwe.

Dalszy przebieg prac nad objęciem odpadów z rolnictwa ustawą o odpadach

Sejmowe biuro rekomenduje rozważenie skierowania dezyderatu do Ministra Klimatu i Środowiska, który oceni zasadność wprowadzenia postulowanych zmian. Podobna petycja została skierowana także do Prezydenta RP, Ministra Klimatu i Środowiska oraz Senatu, lecz jak dotąd żaden z organów nie zajął stanowiska. Sprawą wkrótce zajmie się Sejmowa Komisja do Spraw Petycji.

1 agronews.com.pl - Obornik najlepszy dla gleby i roślin

2 farmer.pl - Rola nawozów organicznych i naturalnych w rolnictwie regeneratywnym

2

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2023 poz. 1587)