Smog i zanieczyszczenie powietrza – jak dym z kominów skraca życie

Zanieczyszczone powietrze to bowiem nie tylko dyskomfort, ale przede wszystkim realne zagrożenie zdrowia i życia. Smog powoduje choroby układu oddechowego, krążenia oraz nerwowego, a jego negatywny wpływ zaczyna się już na etapie życia płodowego, skracając średnią długość życia.

Zgodnie z raportem „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie”, w Polsce każdego roku z powodu smogu umiera ponad 40 tysięcy osób – to więcej niż w wyniku wszystkich wypadków drogowych.

Pełna treść raportu dostępna jest tutaj. Zachęcamy do zapoznania się z jego treścią.

Problem widać gołym okiem. Wystarczy krótki spacer po osiedlu, by poczuć gryzący dym i dostrzec gęste kłęby unoszące się z kominów. Dlatego tak ważne jest, by nie spalać odpadów oraz reagować, gdy ktoś łamie przepisy.

Jakie śmieci i odpady powodują smog? Tego nie wolno palić w piecu ani kominku

Gęsty, śmierdzący dym, często przypominający zapach topionego plastiku, to najczęściej efekt spalania odpadów. W Polsce takie praktyki są nielegalne.

Ustawa o odpadach wyraźnie zakazuje spalania śmieci poza wyspecjalizowanymi spalarniami. Dodatkowo w wielu województwach obowiązują uchwały antysmogowe, które szczegółowo wskazują, jakie materiały nie mogą trafiać do pieców i kominków.

Zakazane jest m.in.:

  • spalanie kolorowych gazet, kartonów z nadrukami i książek,
  • płyt wiórowych i MDF klejonych, lakierowanego drewna oraz mebli,
  • ubrań, butów, opon i pieluch,
  • plastikowych butelek, folii i toreb,
  • niskiej jakości odpadów węglowych (mułu, flotokoncentratu).

Problemowe odpady możnanatomiast bezpłatnie oddać w PSZOK-ach – Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, które każda gmina ma obowiązek prowadzić.

Duszący dym i z komina sąsiada – gdzie zgłosić spalanie odpadów

Jeśli z komina sąsiada wydobywa się gryzący dym, warto zgłosić to:

  • straży miejskiej lub gminnej (tel. 986),
  • urzędowi miasta bądź gminy,
  • Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska (WIOŚ), a nawet prokuraturze – w przypadku braku reakcji władz lokalnych.

W zgłoszeniu warto zaznaczyć, że dym dociera na naszą posesję. Dzięki temu uzyskujemy status pokrzywdzonego, co daje nam prawo do bieżącej informacji o przebiegu sprawy.

Coraz częściej do kontroli wykorzystywane są również drony wyposażone w czujniki analizujące skład dymu. Umożliwiają one precyzyjne wskazanie źródła emisji i pozwalają strażnikom miejskim szybko udowodnić spalanie odpadów.

Kolor dymu ma znaczenie

Kolor dymu unoszącego się z komina to istotny sygnał, który może wiele powiedzieć o bezpieczeństwie domowników i jakości stosowanego opału.

  • Przezroczysty lub biały dym, przypominający parę wodną, świadczy o spalaniu suchego, dobrej jakości drewna i zazwyczaj nie stanowi zagrożenia.
  • Ciężki, czarny dym najczęściej oznacza palenie mokrego drewna, odpadów lub paliwa niskiej jakości – jest toksyczny, może zatykać komin i zwiększa ryzyko pożaru.
  • Żółty lub pomarańczowy dym pojawia się zwykle przy niedoborze tlenu bądź spalaniu odpadów, takich jak plastik, guma czy stare ubrania, uwalniając groźne dla zdrowia i środowiska substancje chemiczne.

Eksperci podkreślają, że choć kolor dymu może także zależeć od wieku pieca czy stanu komina, to spalanie śmieci i wilgotnego opału zawsze wiąże się z ryzykiem zatrucia tlenkiem węgla oraz zanieczyszczenia powietrza wokół domu.

Grzywna za spalanie śmieci i zanieczyszczanie powietrza – kary nawet do 5 tys. zł

Za spalanie odpadów w piecu, kotle czy kominku grożą poważne sankcje:

  • mandat od straży miejskiej lub gminnej – do 500 zł,
  • grzywna zasądzona przez sąd – nawet do 5 tys. zł, jeśli sprawa trafi na wokandę.

To jednak nie jedyne konsekwencje. Jeżeli dym z komina sąsiada przedostaje się na naszą działkę, możemy powołać się na przepisy Kodeksu cywilnego (art. 144 i 222 § 2). Umożliwiają one żądanie przed sądem zaprzestania takich działań i przywrócenia stanu zgodnego z prawem.