rozwiń >

Jak liczyć staż pracy po zmianach od 2026 roku? Jak jest teraz?

Do tej pory do stażu pracy wliczano wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę oraz okres nauki (studia wyższe, szkoły zawodowe).Oznaczało to, że osoby pracujące na umowach-zleceniach, prowadzące działalność gospodarczą czy wykonujące prace za granicą, nie mogły doliczyć tych lat do stażu pracy.

Od 1 stycznia 2026 roku to się zmieni. Do stażu pracy będą wliczane m.in.:

  • okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu,
  • umowy-zlecenia, umowy o świadczenie usług i agencyjne,
  • czas zawieszeniadziałalności gospodarczej, np. z powodu opieki nad dzieckiem,
  • udokumentowane okresy pracy za granicą,
  • czas pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub kółka rolniczego.

To oznacza, że osoby, które przez lata pracowały poza klasycznym etatem np. samozatrudnieni lub wykonujący zlecenia, będą mogły wreszcie zaliczyć te okresy do stażu pracy.

Staż pracy będzie liczony również wstecz

Nowe przepisy mają działać nie tylko na przyszłość. Do stażu pracy będą mogły zostać wliczone także okresy już przepracowane na umowach cywilnoprawnych czy w działalności gospodarczej. Jeśli ktoś wykonywał zlecenia lub prowadził firmę w poprzednich latach, po wejściu ustawy w życie te okresy również zostaną uwzględnione.

Polecamy: Kalendarz księgowego 2026

Jak staż pracy wpływa na emeryturę?

Wysokość emerytury w Polsce zależy od:

  • sumy zgromadzonych składek emerytalnych w ZUS,
  • średniego dalszego trwania życia w momencie przejścia na emeryturę,
  • kapitału początkowego,
  • stażu pracy.

Sam staż pracy (czyli liczba przepracowanych lat) nie jest bezpośrednim wskaźnikiem, od którego ZUS liczy emeryturę, ale:

  • Im dłużej pracujesz i opłacasz składki, tym więcej środków trafia na konto emerytalne.
  • Dłuższy staż pracy pozwala zgromadzić wyższy kapitał emerytalny.
  • Staż pracy decyduje też o nabyciu prawa do emerytury – trzeba mieć tzw. okresy składkowe i nieskładkowe.

Aby przejść na emeryturę w Polsce i otrzymać świadczenie w minimalnej gwarantowanej wysokości, kobiety muszą mieć ukończone 60 lat i 20 lat stażu pracy (składkowego i nieskładkowego), a mężczyźni – 65 lat i 25 lat stażu pracy.

Kobieta musi mieć 60 lat i co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna 65 lat i co najmniej 25 lat okresów składkowych. Jeśli ktoś ma krótszy staż, ZUS przyznaje emeryturę, ale świadczenie będzie dokładnie takie, jak wynika z kwoty zgromadzonych składek. ZUS nie podniesie jej do kwoty minimalnej świadczenia.

Staż pracy do emerytury - co się zmieni po 1 stycznia 2026?

Niestety, po wejściu w życie nowelizacji Kodeksu pracy od 1 stycznia 2026 roku nie zmienią się żadne zasady dotyczące emerytur ani długości stażu emerytalnego. Staż pracy emerytalny, a staż pracy pracowniczy to zupełnie co innego.

ZUS dalej będzie nadal liczył tylko te okresy, za które były opłacane składki na ubezpieczenie społeczne – czyli pracę na etacie, zlecenia ze składkami czy działalność gospodarczą z pełnym ZUS-em. To oznacza, że ani wysokość emerytury, ani sposób jej wyliczania się nie zmieni.

Nowe przepisy dotyczą tzw. stażu pracowniczego, czyli okresu, od którego zależą prawa wynikające z Kodeksu pracy – np. długość urlopu wypoczynkowego, dodatek stażowy, odprawa czy okres wypowiedzenia. Tu chodzi o okres zatrudnienia i wykonywania pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Od 2026 roku do tego stażu będą wliczane m.in. umowy-zlecenia, działalność gospodarcza, praca za granicą czy członkostwo w spółdzielniach rolniczych.

Efekt dla pracowników – większy staż na papierze, dłuższy urlop i wyższe dodatki, ale bez wpływu na wysokość emerytury z ZUS.

Podsumowując, dłuższy staż pracy przekłada się bezpośrednio na więcej uprawnień pracowniczych, m.in.:

  • prawo do dodatku stażowego,
  • dłuższy urlop wypoczynkowy,
  • możliwość skorzystania z urlopu wychowawczego,
  • nagrody jubileuszowe,
  • wpływ na wysokość odprawy i długość okresu wypowiedzenia.

Jak udokumentować staż pracy po zmianach?

Potwierdzenie okresów, które będą wliczane do stażu pracy, wystawi Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli ZUS nie będzie dysponował pełnymi danymi np. za wcześniejsze lata, pracownik będzie mógł udokumentować staż także własnymi dokumentami, np. umowami, rachunkami lub potwierdzeniem opłacania składek.

Od kiedy nowe zasady liczenia stażu pracy?

Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku w przypadku pracowników sektora finansów publicznych - w tym urzędów, szkół i instytucji samorządowych. Dla pozostałych pracodawców przepisy wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.