Rosja sprzedaje więcej ropy naftowej, ale zarabia mniej. To efekt rabatów dla klientów z Azji

Spadek dochodów ze sprzedaży rosyjskiej ropy wynika z dużych rabatów, jakie Moskwa oferuje azjatyckim nabywcom za kupowanie surowca odrzucanego przez Europę, co przekłada się na spadek wpływów z ceł eksportowych.

Dostawy rosyjskiej ropy naftowej drogą morską wzrosły w ciągu siedmiu dni - od 27 maja do 3 czerwca, osiągając najwyższy poziom od końca kwietnia. W sumie 38 tankowców załadowało 27,6 mln baryłek z terminali eksportowych w kraju - wynika z danych uzyskanych w wyniku obserwowania statków oraz z raportów agentów portowych. Dało to średnie przepływy na poziomie 3,94 mln baryłek dziennie, co oznacza wzrost o 10 proc. z poziomu 3,58 mln w tygodniu od 23 do 27 maja.

Embargo UE na ropę

Unia Europejska 2 czerwca ostatecznie przyjęła pakiet sankcji na import ropy z Rosji.

Zakaz zakupu ropy, który wejdzie w życie dopiero 5 grudnia, ogranicza się do surowca przesyłanego drogą morską i wyklucza dostawy rurociągiem „Przyjaźń”. Polska i Niemcy zobowiązały się do zaprzestania importu rosyjskiej ropy dostarczanej rurociągiem, nawet bez zakazu UE, co sprawiło, że jedynymi nabywcami w UE pozostały Węgry, Słowacja i Czechy. Według danych rosyjskiego operatora rurociągów Transnieft PJSC, unijne embargo zmniejszy dostawy surowca do Europy o około 90 proc. względem ubiegłorocznego poziomu.

Choć same sankcje na rosyjską ropę ze strony europejskich firm spowodowały już przekierowanie znacznych wolumenów surowca do Azji, to jak dotąd ma to niewielki wpływ na ogólny poziom dostaw ropy. Około 660 tys. baryłek dziennie rosyjskiej ropy było wyładowywanych w indyjskich portach w maju, w porównaniu z około 270 tys. baryłek dziennie w poprzednim miesiącu.

Przepływy ropy Urals z terminali na Bałtyku, głównego punktu zbytu Rosji, odbiły się w ciągu tygodnia poprzedzającego 3 czerwca, wzrastając o 417 tys. baryłek dziennie, czyli o 29 proc., do najwyższego poziomu od trzech tygodni. Wzrost ten został częściowo skompensowany niższymi wolumenami z czarnomorskiego portu Noworosyjsk, gdzie przepływy spadły o 57 tys. baryłek dziennie, czyli o 7 proc. Przepływy z rosyjskich terminali eksportowych w Arktyce i Pacyfiku nie zmieniły się od poprzedniego tygodnia.

Podczas gdy w tygodniu poprzedzającym 3 czerwca wolumeny dostaw wzrosły, wpływy Moskwy z ceł eksportowych poszły w przeciwnym kierunku, spadając o 9 mln dol., czyli 5 proc., do 162 mln dol. Spadek przychodów odzwierciedla niższą stawkę cła eksportowego na baryłkę na przesyłki wykonane w czerwcu.

Stawki celne spadły o 10 proc. między majem a czerwcem, osiągając poziom 44,80 dol. za tonę, co odpowiada około 6,11 dol. za baryłkę, z 49,60 dol. za tonę lub 6,81 dol. za baryłkę w maju. To spadek z 61,20 dol. za tonę lub 8,30 dol. za baryłkę w kwietniu. Od kwietnia stawki celne spadły o 27 proc., co wskazuje na wysokie rabaty, jakie Rosja jest zmuszona oferować, aby pozyskać nowych nabywców na swoją ropę w Azji.

Liczba ładunków wysyłanych z rosyjskich portów wzrosła o cztery do 38 w tygodniu poprzedzającym 3 czerwca w porównaniu z poprzednimi siedmioma dniami. Więcej statków wypłynęło z portów na Bałtyku, podczas gdy liczba przesyłek ze wszystkich pozostałych regionów pozostała bez zmian.

W maju z portu De Kastri na Pacyfiku wypłynęła tylko jedna dostawa ropy naftowej Sokol. Trzy tankowce wahadłowe należące do Rosji, które regularnie przewożą ten gatunek surowca, są zakotwiczone w miejscu przy terminalu załadunkowym.

Dostawy ropy według regionu

Kierunki ładunków i miejsca docelowe z każdego z czterech regionów eksportowych Rosji agencja Bloomberg ustala na podstawie sygnalizacji jednostek.

Ilość ropy na statkach ładowanych z terminali bałtyckich w Primorsku i Ust-Luga odbiła się w ciągu tygodnia poprzedzającego 3 czerwca. Liczba tankowców wskazujących miejsca docelowe w północno-zachodniej Europie wzrosła do najwyższego poziomu od siedmiu tygodni, z rzadkimi dostawami do Finlandii i Polski. Przesyłki z Bałtyku na Morze Śródziemne spadły do 11-tygodniowego minimum, podczas gdy liczba tankowców sygnalizujących miejsca docelowe w Azji była najniższa od sześciu tygodni.

Obie te liczby prawdopodobnie wzrosną, ponieważ ponad jedna czwarta ropy jest eksportowana z Bałtyku tankowcami, które jeszcze nie zasygnalizowały ostatecznego miejsca przeznaczenia. Oczekuje się, że większość z nich uda się albo na Morze Śródziemne, albo do Azji.

Dostawy ropy naftowej z rosyjskich portów bałtyckich nadal odbywają się zgodnie z planem. Wszystkie dostawy zaplanowane do załadunku w Primorsku i Ust-Luga w tygodniu do 3 czerwca zostały wysłane w ciągu jednego dnia od planowanych terminów załadunku.

Osiem tankowców zakończyło załadunek w Noworosyjsku na Morzu Czarnym w tygodniu do 3 czerwca, co stanowi największą tygodniową liczbę statków obsłużonych w terminalu w tym roku. Większość ropy pozostała w regionie Morza Czarnego, a dostawy do Bułgarii i Rumunii rosły trzeci tydzień z rzędu, osiągając najwyższy poziom w tym roku. Wysyłki do Azji uległy zmianie w niewielkim stopniu, natomiast dwa statki popłynęły do Indii.

Wszystkie ładunki zaplanowane z Noworosyjska w ciągu tygodnia zostały załadowane w ciągu dwóch dni od dat przewidzianych w rozkładach - ocenia agencja Bloomberg.

Dwa statki zostały załadowane z pływającego magazynu Gazprom Neft Umba w Murmańsku, jeden zmierza do Rotterdamu, a drugi do Indii. Trzeci statek przejął ładunek surowca Kola używanego przez Lukoil i kieruje się do rafinerii firmy ISAB na włoskiej Sycylii.

Łączne dostawy z zachodnich rosyjskich terminali eksportowych, które są na tankowcach sygnalizujących miejsca docelowe w Azji, spadły do 800 tys. baryłek dziennie w tygodniu poprzedzającym 3 czerwca, o 430 000 baryłek dziennie ze skorygowanych 1,23 mln baryłek dziennie w poprzednim tygodniu. Ale kolejne 520 tys. baryłek dziennie znajduje się na statkach, które jeszcze nie pokazały miejsca docelowego, więc jest prawie pewne, że liczba ta zostanie zwiększona, gdy miejsca docelowe staną się widoczne.

Przepływy ropy z trzech rosyjskich terminali naftowych na wschodzie utrzymywały się na stałym poziomie w ciągu tygodnia do 3 czerwca, bez dostaw Sokola z De Kastri przez czwarty tydzień z rzędu.

Osiem tankowców załadowało ropę ESPO w Koźminie, bez zmian w stosunku do poprzednich dwóch tygodni. Chiny stają się praktycznie jedynym nabywcą rosyjskiej ropy naftowej na Pacyfiku. Trzy statki, które załadowały się w tygodniu do 3 czerwca, są obecnie zakotwiczone przy Yeosu w Korei Południowej, gdzie mają zakończyć transfery między statkami do chińskich supertankowców. Wszystkie trzy należą do chińskiego Cosco Shipping Holdings Co., którego statki są coraz częściej wykorzystywane do transportu ropy ESPO z Kozmino do Yeosu, gdzie jest przeładowywana na większe statki, również należące do Cosco, w celu dalszej dostawy do Chin.

Przez trzy tygodnie nie było dostaw z De Kastri, która obsługuje ropę Sokol z projektu Sachalin 1. Trzy tankowce Sovcomflot pozostają zakotwiczone w pobliżu terminalu naftowego od końca kwietnia, a tylko jeden ładunek załadowano w pierwszym tygodniu maja i dostarczono do Dalian w Chinach.

Jeden ładunek ropy Sachalin Blend został załadowany z terminalu na południowym krańcu wyspy. Jak wszystkie ładunki z Koźmino, zmierza do Chin.

Długie rejsy i transfery ładunków

Liczba tankowców zmierzających z zachodnich terminali eksportowych Rosji do nieznanych miejsc wzrosła w tygodniu poprzedzającym 3 czerwca. Pięć statków wskazuje miejsca docelowe jako Port Said, co jest regularnym sygnałem dla statków zamierzających przepłynąć przez Kanał Sueski, podczas gdy ta sama liczba statków nie pokazuje wyraźnego miejsca dostawy ładunków.

Kilka tankowców, które załadowano we wcześniejszych tygodniach, nadal nie pokazuje docelowych miejsc, przy czym większość nadal wskazuje Port Said.

Uwaga: Agencja Bloomberg wykorzystuje komercyjne dane dotyczące śledzenia statków do monitorowania ich ruchu. Statki mogą uniknąć wykrycia, wyłączając transpondery pokładowe, co ma miejsce w przypadku floty irańskich tankowców. Nie ma jeszcze dowodów na to, że robią to tankowce zawijające do rosyjskich portów.

Uwaga: Miejsca przeznaczenia to te, które są sygnalizowane przez statek i są monitorowane do momentu wyładowania ładunku. Miejsca docelowe mogą się zmieniać podczas rejsu, nawet w normalnych okolicznościach, a ostateczny punkt wyładunku może nie być znany do czasu dotarcia do tego portu.