Razem z Litwą jesteśmy najbardziej niezależnymi od rosyjskiego gazu krajami UE, podczas gdy reszta Europy ponosi konsekwencje wieloletnich zaniedbań.
Nowi dostawcy, przejrzyste zasady
Udział LNG w polskim imporcie gazu wzrósł w ubiegłym roku do 43 proc. z 24 proc. w 2021 r., podczas gdy udział rosyjskiego gazu przesyłanego gazociągiem spadł do 20 proc. Według PKN Orlen import LNG wzrósł w 2022 r. o ponad 50 proc. do 6,04 mld m sześc. rocznie. Z tego 3,04 mld m3 LNG przypłynęło ze Stanów Zjednoczonych. Dodatkowo spółka podpisała kontrakty na dostawy gazu norweskiego i rozpoczęła import błękitnego paliwa z Litwy i otrzymała pierwsze dostawy ze Słowacji.
W tym roku PKN Orlen spodziewa się zastąpić rosyjski gaz dostawami rurociągiem Baltic Pipe z Norwegii oraz ładunkami LNG w ramach długoterminowych kontraktów z dostawcami z USA.
Gazprom wywrócił stolik
Dywersyfikację źródeł dostaw przyspieszyło całkowite wstrzymanie w kwietniu 2022 r. tłoczenia rosyjskiego gazu w ramach kontraktu z PGNIG. Gazprom odciął dostawy po tym, jak polska spółka gazowa odrzuciła nowe zasady regulowania płatności dla odbiorców, których Rosja uważa za „nieprzyjaznych”. Rosyjski gigant zażądał min. od PGNIG rozliczania transakcji w rublach. Tylko 6 europejskich klientów nie zgodziło się na ten warunek, jednak większość z około 50 klientów zgodziła się na tę nową zasadę. Wkrótce Gazprom nieco ustąpił i pozwolił im nadal płacić w euro.
Ponieważ Polska od końca kwietnia całkowicie wstrzymała import gazu z Rosji, całoroczny wolumen surowca dostarczanego gazociągami w 2022 r. spadł o 71 proc. z 9,9 mld m3 importowanych w 2021 r. do 2,9 mld m3. Wstrzymanie dostaw z Rosji tylko przyspieszyło proces dywersyfikacji, gdyż PGNiG, będący częścią PKN Orlen, i tak przestałby importować rosyjski gaz wraz z wygaśnięciem tzw. kontraktu jamalskiego w grudniu 2022 r.
Połączeni z Ukrainą
Polski operator systemu przesyłowego gazu Gaz-System podpisał 16 marca 2023 roku memorandum o współpracy z ukraińskim operatorem gazowym GTSOU. Porozumienie ma na celu poprawę współpracy między rynkami ukraińskim i polskim.
Memorandum potencjalnie daje Ukrainie dostęp do gazu tłoczonego gazociągiem Baltic Pipe, a także działających od zeszłego roku interkonektorów, łączących polski system z Litwą i Słowacją, powiedział prezes Gaz-System Marcin Chludziński. Gaz-System widzi również możliwości wsparcia ukraińskiego rynku gazu poprzez terminal LNG w Świnoujściu oraz planowaną pływającą jednostkę magazynowo-regazyfikacyjną, jaka ma powstać w Gdańsku, dodał.
