W przemówieniu skierowanym do Zgromadzenia Federalnego wygłoszonym 29 lutego przed wyborami prezydenckimi Władimir Putin nakreślił plany zwiększenia rocznej zdolności przewozowej na dwóch najdłuższych liniach kolejowych w Rosji, linii transsyberyjskiej i linii Bajkał-Amur. Jak podaje gazeta "Kommiersant", w 2023 roku linie kolejowe obsłużyły około 150,5 mln ton towarów. Do 2030 r. roczna zdolność przewozowa na dwóch najdłuższych liniach ma wzrosnąć do 210 mln ton.
Problemy logistyczne ograniczają handel
Tory kolejowe o długości 13,7 tys. km, zwane także Wielokątem Wschodnim, łączącą zachodnie regiony Rosji z Oceanem Spokojnym i Chinami, stanowią ważną arterię dla handlu zagranicznego Rosji.
Jednak trasy te od dawna borykają się z problemami logistycznymi. Obecnie działają poniżej nominalnej przepustowości, i to pomimo dynamicznie rozwijającego się handlu z Azją. Powołując się na dokumenty Ministerstwa Transportu "Kommiersant" podał, że w 2023 r. koleje obsłużyły o około 13 proc. mniej towarów, niż wynosi ich deklarowana przepustowość.
Podkreśla to wyzwania infrastrukturalne, przed którymi stoi Rosja - w miarę jak kraj reorientuje swoją gospodarkę w kierunku Azji i oddala się od Europy w następstwie sankcji związanych z inwazją Putina na Ukrainę.
Wąskie gardła i tłok na trasie
Jeszcze zanim Putin wysłał swoje wojska na Ukrainę, rosyjscy spedytorzy napotykali liczne przeszkody, gdy przewozili do Azji towary, takie jak węgiel. Niedociągnięcia w infrastrukturze, opóźnienia w załadunku i brak równowagi handlowej przyczyniają się do powstawania wąskich gardeł ograniczających transport.
Ponadto, po rozpoczęciu działań wojennych dodatkowo zwiększył się ruch transportów wojskowych, co dodatkowo ogranicza ruch towarów do Chin.
/>
Rosja wydała już miliardy dolarów, aby niemal podwoić przepustowość linii kolejowych do oczekiwanych w tym roku 180 mln ton z 97,8 mln ton w 2013 r. Jednak obecny popyt jest dwukrotnie większy, niż jest w stanie obsłużyć tor, twierdzi państwowa "Rossijskaja Gazieta", powołując się na dane rządowe.
Wielkie inwestycje
Tylko w tym roku Rosja planuje wydać 366 miliardów rubli (4 miliardy dolarów) na poprawę infrastruktury wschodniego wielokąta. Oczekuje się, że szczegóły dodatkowych inwestycji zapowiedzianych przez Putina zostaną zatwierdzone w marcu, powiedział dziennikarzom w zeszłym miesiącu wiceminister transportu Walentin Iwanow, według serwisu informacyjnego Tass.
Według Iwanowa prace te mogą trwać do 2032 r. i wymagać inwestycji o wartości 2,7 biliona rubli, aby zwiększyć przepustowość linii kolejowych do ostatecznych 255 milionów ton rocznie. Tymczasem według prognoz do tego czasu popyt na transport towarów po wschodnim wielokącie będzie dwukrotnie większy i wyniesie około 552,5 mln ton rocznie.
/>
Chiny, kluczowy partner Rosji
Po exodusie zachodnich producentów, w następstwie rosyjskiej inwazji na Ukrainę, wschodni sąsiad Rosji stał się dostawcą wszystkiego, od odzieży po maszyny i samochody. Natomiast Rosja zwiększyła eksport do Chin, ponieważ Europa już nie chce rosyjskich towarów, nawet jeśli nie są one objęte sankcjami. I tym sposobem w 2023 r. handel między Rosją a Chinami osiągnął rekordową kwotę 240 miliardów dolarów.
/>
W tej sytuacji nowe linie i kolejowe przejścia graniczne mają kluczowe znaczenie. Zgodnie z rządową strategią rozwoju Syberii, oczekuje się budowy dwóch nowych połączeń kolejowych z Chinami do 2030 roku. Plany tych inwestycji będą omawiane w tym i przyszłym roku. Obecnie kraje, które dzielą wspólną granicę o długości 4208 km, mają tylko cztery kolejowe przejścia graniczne.