Komisja Europejska i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) podpisały porozumienie w sprawie instrumentu pożyczkowego na rzecz sektora publicznego, który stanowi trzeci filar mechanizmu sprawiedliwej transformacji - podano w środowym komunikacie EBI.
Jak wyjaśniono, chodzi o finansowanie inwestycji publicznych w regionach, które najsilniej odczuwają skutki trwającego w Europie procesu przechodzenia na model gospodarki neutralnej dla klimatu. "Instrument łączy w sobie kredyty EBI w wysokości maksymalnie 10 mld euro oraz dotacje z budżetu UE w wysokości 1,5 mld euro" - wskazano.
Dodano, że instrument jest elementem mechanizmu sprawiedliwej transformacji wschodzącym w skład Europejskiego Zielonego Ładu. "Ma na celu wspieranie odchodzenia od paliw kopalnych w sposób sprawiedliwy i korzystny dla wszystkich – w tym dla społeczności, które były dotychczas uzależnione od górnictwa lub innych szkodliwych dla środowiska gałęzi przemysłu" - zaznaczono.
Wyjaśniono, że instrument pożyczkowy na rzecz sektora publicznego umożliwia podmiotom publicznym, które planują realizację projektów inwestycyjnych w dotkniętych regionach, jednoczesne korzystanie z kredytów EBI oraz dotacji unijnych, co przekłada się na zmniejszenie obciążenia finansowego dla budżetu publicznego.
W regionach słabiej rozwiniętych (czyli tych, w których PKB w przeliczeniu na mieszkańca jest mniejszy niż 75 proc. średniej w UE) wartość dotacji w przypadku każdego projektu może stanowić maksymalnie 25 proc. kwoty kredytu EBI. "W Polsce następujące regiony mogą liczyć na wsparcie w ramach mechanizmu sprawiedliwej transformacji: koniński, wałbrzyski, rybnicki, bytomski, gliwicki, sosnowiecki, tyski, katowicki, bielski" - poinformowano.
Zgodnie z porozumieniem, EBI udostępni do 2027 r. nawet 10 mld euro, "które posłużą do pobudzania inwestycji pozwalających obniżyć koszty społeczno-gospodarcze transformacji, a tym samym ułatwiających tworzenie nowych przedsiębiorstw i miejsc pracy oraz nowej infrastruktury".
"Pełne wykorzystanie nowego instrumentu pomoże regionom w przekształcaniu gospodarek w sposób akceptowalny dla społeczeństwa" - ocenił wiceprezes EBI Ricardo Mourinho Félix, cytowany w środowej informacji.
Wiceprezes EBI prof. Teresa Czerwińska podkreśliła, że zielona transformacja przyczyni się do znacznych zmian w sektorze energetycznym i jego infrastrukturze. "Środki EBI i KE będą uruchamiane w celu łagodzenia społecznych następstw tych działań, co znacznie ułatwi transformację gospodarek krajów UE w kierunku zero emisyjności" - dodała.
Zwrócono uwagę, że rezygnacja z wydobycia węgla oraz produkcji przemysłowej i wytwarzania energii metodami generującymi duże ilości CO2 pociąga za sobą szereg zmian - m.in. transformację energetyczną, której celem jest znalezienie nowych źródeł umożliwiających wytwarzanie energii cieplnej i elektrycznej, a także ekologiczną, która polega na przykład na oczyszczaniu terenów pokopalnianych. Chodzi również o transformację społeczno-gospodarczą, której celem jest przyciąganie nowych pracodawców, a tym samym zrekompensowanie utraty miejsc pracy i spadku dochodów podatkowych.
Przypomniano, że mechanizm sprawiedliwej transformacji tworzą: Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, wyspecjalizowany system sprawiedliwej transformacji w ramach InvestEU oraz instrument pożyczkowy na rzecz sektora publicznego.
Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) jest instytucją UE udzielającą kredytów długoterminowych, której udziałowcami są państwa członkowskie.
autorka: Magdalena Jarco
