Jak pisze gazeta, Bruksela pracuje nad znalezieniem rozwiązania dla węgierskiej blokady, od kiedy premier Viktor Orban zawetował w grudniu unijny pakiet, a kwestia ta jest tym bardziej paląca, że impas w Kongresie USA oznacza, że w czasie, gdy Rosja nasila ataki, wsparcie Waszyngtonu dla Kijowa jest również niepewne.
Coś za coś
Jako sposób na przekonanie Orbana do rezygnacji z weta, Komisja jest otwarta na danie węgierskiemu premierowi szansy w 2025 r. na zatrzymanie umowy o finansowaniu w połowie jej realizacji - powiedziało "FT" trzech urzędników zaznajomionych z tą sprawą.
Zgodnie z potencjalnym ustępstwem, UE uwzględniłaby przegląd czteroletniego pakietu wsparcia w przyszłym roku, kiedy to oceni, czy Ukraina nadal potrzebuje gotówki i czy spełniła wymogi otrzymania pomocy UE. Dałoby to Orbanowi szansę na zawetowanie jego kontynuacji.
Komisja jest również otwarta na coroczne audyty pomocy i wprowadzenie klauzuli "hamulca bezpieczeństwa", zgodnie z którą każdy kraj mógłby poddać pod dyskusję na szczycie UE poważne obawy, dotyczące płatności dla Ukrainy. Nie dałoby to jednak Węgrom dodatkowej możliwości zawetowania finansowania.
Czy Orban odpuści?
Zapytany, czy to wystarczy, aby Orbán zrezygnował z weta, wysoki rangą węgierski urzędnik powiedział: "Wciąż niepewne, ale najprawdopodobniej - tak". Węgrzy "są w nastroju negocjacyjnym" - powiedziało inne z cytowanych źródeł. Bruksela odblokowała w grudniu 10 mld euro funduszy UE dla Węgier, które zostały wcześniej zamrożone z powodu obaw o praworządność, kilka tygodni po zatwierdzeniu oddzielnej wypłaty 900 mln euro dla tego kraju.
Pomysł klauzuli przeglądowej został po raz pierwszy zaproponowany przez Węgry w październiku, ale inni przywódcy UE sprzeciwili się takiemu posunięciu, ponieważ nie dałoby to Ukrainie pewności co do jej wsparcia finansowego.
Pierwotnym celem pakietu było zapewnienie Kijowowi przewidywalnego wsparcia w ciągu czterech lat, z pakietem obejmującym 17 mld euro w dotacjach i 33 mld euro w pożyczkach. Niektóre kraje stwierdziły, że przegląd śródokresowy da Orbanowi szansę na zawetowanie dalszej pomocy.
Stała pomoc dla Ukrainy
Ale jak zauważa "FT", ustępstwa w celu odblokowania finansowania dla Ukrainy z budżetu UE są nadal postrzegane jako korzystniejsze niż alternatywne rozwiązania, które wymagałyby stworzenia złożonych struktur w celu ominięcia Węgier.
Obejmują one opcje przedłużenia istniejącego programu kredytowego z 2023 r. nawet o rok, zaciągnięcia wspólnego długu zabezpieczonego gwarancjami krajowymi lub utworzenia specjalnego podmiotu finansowego do wypłaty dotacji. Wszystkie te opcje mogą być realizowane z pominięciem Węgier, ale są one bardziej kosztowne, a ich utworzenie i wypłata środków dla Ukrainy zajęłoby więcej czasu.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński