Finansowanie budowy farmy wiatrowej odbywa się najczęściej w formule, w której bank udziela kredytu specjalnie utworzonej w tym celu spółce celowej. Spółka ta jest właścicielem farmy wiatrowej. Źródłem spłaty kredytu bankowego są środki uzyskane z tytułu sprzedaży energii elektrycznej i praw majątkowych wynikających z otrzymanych świadectw pochodzenia (tzw. zielonych certyfikatów).
Finansowanie bez regresu
Z reguły finansowanie farm wiatrowych nie obejmuje regresu. Oznacza to, że bank finansujący projekt nie występuje z bezpośrednim roszczeniem o spłatę zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu do sponsorów projektu (najczęściej wspólników spółki celowej). Po stronie sponsorów istnieje jedynak obowiązek dostarczenia spółce celowej środków własnych na inwestycję w określonej wysokości. Następuje to najczęściej przez zapewnienie kapitałów własnych spółce lub udzielenie jej pożyczek podporządkowanych. Niezbędne jest także udzielenie przez sponsorów zabezpieczenia na rzecz banku, na ich udziałach w spółce celowej.
Zabezpieczenia banku
Reklama
Uzyskanie finansowania dla projektu farmy wiatrowej jest uzależnione od spełnienia kilku warunków składających się na jego tzw. bankowalność (bankability). Należy do nich ustanowienie wymaganych przez banki zabezpieczeń spłaty kredytu. Stosowane zabezpieczenia spłaty kredytu spełniają dwa zasadnicze cele. Po pierwsze, w razie problemów ze spłatą kredytu służą zapewnieniu bankowi możliwości przejęcia projektu i powierzenia jego prowadzenia innemu podmiotowi. W ten sposób projekt może być kontynuowany przez nowego właściciela lub podmiot zarządzający spółką w imieniu banku w taki sposób, aby spółka celowa mogła podjąć na nowo spłatę zaciągniętych kredytów. Po drugie, zabezpieczenia muszą dawać bankowi możliwość zaspokojenia roszczeń z tytułu umowy kredytu poprzez egzekucję z poszczególnych składników majątku spółki. Ten rodzaj zabezpieczeń jest ustanawiany na wypadek, w którym powierzenie dalszego prowadzenia przejętego przez bank projektu nowej osobie przyniosłoby mniejsze przychody niż sprzedaż przejętych udziałów w spółce celowej lub egzekucja z poszczególnych składników jej majątku.
Umowa bezpośrednia
Poza zabezpieczeniami na wszystkich aktywach w projekcie banki dążą też do zawarcia tzw. umów bezpośrednich (direct agreements), tj. trójstronnych umów zawieranych między bankiem, spółką celową oraz kontrahentem spółki celowej. Ma to umożliwić podmiotowi wskazanemu przez bank wstąpienie w prawa i obowiązki spółki celowej z zawartej przez nią umowy. Dotyczy to w szczególności umów dostawy turbin wiatrowych, umowy na roboty budowlane itp.
Z punktu widzenia banku finansującego umowy bezpośrednie powinny zapewniać mu prawo wobec kontrahenta spółki celowej (np. dostawcy turbin czy nabywcy praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia) do przejęcia praw i obowiązków z umowy podstawowej. Chodzi też o wskazanie osoby, na którą prawa te mają zostać przeniesione, aby projekt mógł być kontynuowany przez inny podmiot wskazany przez bank.
Uchylenie ograniczeń
Dla zapewnienia skuteczności zabezpieczeń na wczesnym etapie tworzenia projektu warto przeanalizować kwestie dopuszczalności przeniesienia praw i obowiązków z umów podstawowych będących przedmiotem umów bezpośrednich czy umów przelewu na zabezpieczenie oraz postanowień umowy spółki czy statutu spółki celowej w kontekście ewentualnych zakazów lub ograniczeń w ustanowieniu zabezpieczeń lub ich egzekucji. Ograniczenia te powinny być uchylone przed etapem tworzenia dokumentacji finansowej projektu. W innym przypadku usuwanie istniejących zakazów może znacząco opóźnić uzyskanie finansowania bankowego.
Dokumentacja projektu
Stroną umów dotyczących projektu powinna być spółka celowa. Często spotyka się bowiem sytuację, w której stronami umów są inne podmioty, np. sponsorzy projektu. Dotyczy to często umowy dostawy turbin, umowy przyłączenia do sieci elektroenergetycznej, umowy o roboty budowlane czy dzierżawy gruntów. Spółka celowa powinna również być podmiotem, na który w trakcie realizacji projektu będą wystawione zezwolenia (pozwolenie budowlane, pozwolenie na użytkowanie) i koncesje (koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii czy promesa tej koncesji).
Jeżeli stroną dokumentacji projektu lub jej części nie jest spółka celowa, wskazane jest jak najszybsze przeniesienie na nią odpowiednich uprawnień. W innym przypadku dokonywanie takiego przeniesienia w trakcie rozmów o finansowaniu projektu z bankami może znacząco opóźnić udzielenie kredytu.
Umowy dzierżawy
Istotna jest kwestia trwałości prawa do gruntu, na którym posadowione zostaną turbiny farmy wiatrowej. Aby to osiągnąć, farma wiatrowa powinna dysponować własnością danej nieruchomości lub prawem dzierżawy takiego gruntu na okres co najmniej 15–20 lat. W związku z tym umowy korzystania z nieruchomości powinny zawierać postanowienia właściwe dla umowy dzierżawy określone przez kodeks cywilny – w szczególności prawo do pobierania pożytków z przedmiotu dzierżawy.
Chodzi o wyłączenie ryzyka uznania tych umów za umowy najmu. Dotyczy to zwłaszcza umów zawartych z rolnikami. W przypadku umów najmu ich zawarcie na okres powyżej dziesięciu lat z wynajmującym, który nie jest przedsiębiorcą (a np. rolnikiem), rodzi ryzyko, że osoba taka po upływie 10 lat od zawarcia umowy najmu dokona jej wypowiedzenia i pozbawi farmę wiatrową prawa do gruntu, na którym funkcjonują turbiny. Eliminacja tego ryzyka wymaga, by zadbać o trwałe prawo do gruntu już na etapie planowania inwestycji.
ZABEZPIECZENIA KREDYTU
● hipoteki na wszystkich nieruchomościach spółki inwestującej,
● jej zastaw rejestrowy,
● przelew praw na zabezpieczenie z tytułu zawartych przez spółkę umów dzierżawy gruntów, polis ubezpieczeniowych i niektórych innych umów,
● zastawy i pełnomocnictwa do rachunków bankowych.
/>