Włoski Ruch Pięciu Gwiazd, który jest na najlepszej drodze, aby wygrać kolejne wybory parlamentarne, lubi się przedstawiać jako uczciwa i transparentna partia, w przeciwieństwie do oportunizmu sił politycznych głównego nurtu. Gdy jednak chodzi o temat członkostwa Włoch w strefie euro, ugrupowanie to zachowuje taki sam oportunizm, który zwalcza u swoich politycznych przeciwników - pisze Ferdinando Giugliano.

Antyestablishmentowy Ruch Pięciu Gwiazd już dawno temu obiecywał, że chciałby przeprowadzenia referendum ws. członkostwa Włoch w strefie euro. Mimo to politycy tego ugrupowania odmawiają odpowiedzi na pytanie, jak sami zagłosowaliby w takim referendum. Postawa ta prowadzi do dość dziwnych sytuacji: dwa tygodnie temu posłanka z ramienia tego ruchu, Laura Castelli, nie chciała powiedzieć, czy popiera porzucenie przez Włochy wspólnej waluty, zasłaniając się przy tym tajemnicą głosowania. Później natomiast dodała, że jeszcze nie wie, jak by zagłosowała.

Wydawało się, że zasłona niepewności została zrzucona, gdy w poniedziałek lider Ruchu Luigi Di Maio stwierdził, że w razie referendum wspierałby kampanię na rzecz opuszczenia strefy euro. Później jednak szybko wycofał się z tego stwierdzenia mówiąc, że takie głosowanie jest mało prawdopodobne, gdyż spodziewa się, że reszta państw strefy euro wesprze reformy bloku, które będą korzystne dla Włoch. Di Maio nie sprecyzował przy tym, jakie konkretne reformy ma na myśli. Nie wiadomo też, jak potencjalny rząd Ruchu Pięciu Gwiazd chciałby swój cel osiągnąć i reformy przeprowadzić. Generalne wrażenie, jakie pozostaje przy okazji tego typu działań, to poczucie ambiwalencji.

Podejście Ruchu jest głupie, zarówno z prawnego jak i gospodarczego punktu widzenia. Według włoskiej konstytucji przeprowadzenie referendum ws. traktatu międzynarodowego (w tym Traktatu z Maastricht, który powołuje unię walutową) jest nielegalne. Nawet gdyby maiło dojść do referendum, to doprowadziłoby to do ucieczki banków i odpływu kapitału. Inwestorzy, obawiając się przeliczania na tańszą lirę, uciekliby z pieniędzmi za granicę.

Ruch Pięciu Gwiazd powinien wspierać pomysł referendum tylko wtedy, gdyby wiedział, jak przeprowadzić wyjście kraju ze strefy euro. To też nie jest największy problem, bowiem to antyeuropejskie ugrupowanie nigdy nie tworzyło rządu i nie ma żadnego spójnego programu, który miałby łagodzić gospodarcze wstrząsy towarzyszące referendum.

Reklama

Ruch zatem wyraźnie prowadzi polityczną grę. Według ostatniego sondażu Eurobarometr, 45 proc. Włochów uważa, że wspólna waluta jest dobra dla ich kraju. Przeciwnego zdania jest 40 proc. ankietowanych. W strefie euro proporcje te wynoszą odpowiednio 64 proc. do 25 proc. Lider Ruchu Pięciu Gwiazd, znając te sondaże, przyjął ambiwalentną strategię, chcąc przypodobać się obu grupom wyborców.

Działanie takie może się opłacić w krótkiej perspektywie: Ruch Pięciu Gwiazd jest dziś partią, która ma największe szanse na wyborcze zwycięstwo w wiosennych wyborach parlamentarnych. Ale odkąd włoskie prawo wyborcze faworyzuje koalicje kosztem pojedynczych partii, a Ruch Pięciu Gwiazd jest niechętny wszelkim aliansom, to może być za mało, aby stworzyć rząd.

Gdyby w odległej perspektywie Ruchowi Pięciu Gwiazd udało się jednak stworzyć rząd, to wewnętrzne sprzeczności co do obecności w strefie euro staną się widoczne. Lider Ruchu Luigi Di Maio, w momencie obejmowania teki premiera, musiałby się liczyć z perspektywą uciążliwych i ciągłych zawirowań finansowych.
Aby przekonać się, jak to może wyglądać, nie trzeba sięgać wzrokiem dalej niż do Wielkiej Brytanii zmagającej się z perspektywą Brexitu. Jak widać na brytyjskim przykładzie, ciężko jest się cieszyć z wyborczego zwycięstwa, gdy nie jest się przygotowanym, aby wywiązać się z wyborczych obietnic.

>>> Czytaj też: Niemieckie media: słuszna decyzja KE. Czy Polska wyjdzie z Unii?